Bí ẩn ngôi làng 8.000 tuổi được bao bọc bởi 100.000 ngọn chông, giới khảo cổ vẫn ‘đau đầu’ giải mã

Chìm sâu dưới nước màu ngọc lam của hồ Ohrid, hồ nổi tiếng với cái tên "hòn ngọc Balkan", là một ngôi làng mới được các nhà khoa học phát hiện. Đây có thể là sinh sống của cộng đồng định cư sớm nhất ở châu Âu, tuy nhiên, tại sao nó lại được giấu kín bên trong một pháo đài đầy bí mật là một câu hỏi đang khiến các nhà khoa học đau đầu.

Theo các nhà khảo cổ học, một đoạn bờ hồ thuộc Albania, nằm trong vùng Balkan, từng là nơi cư trú của những người sống ở đây cách đây khoảng 8.000 năm. Ngôi làng này, với những ngôi nhà sàn cổ, đã trở thành làng cổ nhất được phát hiện ở châu Âu.

'Kho báu' của giới khảo cổ

Bằng cách sử dụng phương pháp xác định niên đại bằng carbon phóng xạ, các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng di tích này xuất hiện khoảng 6.000 đến 5.800 năm trước Công nguyên.

Giáo sư khảo cổ học Albert Hafner tại Trường Đại học Bern, Thụy Sỹ, nhận định rằng ngôi làng này có niên đại lâu hơn khoảng vài trăm năm so với các di tích khác tại bờ Địa Trung Hải và vùng Alps châu Âu. "Đối với chúng ta, đây là ngôi làng cổ nhất châu Âu", ông nói.

Những ngôi làng cổ khác được phát hiện tại vùng núi Alps thuộc Italia có niên đại ít hơn ngôi làng mới được phát hiện, chúng tồn tại khoảng 5.000 năm trước Công nguyên. Giáo sư Hafner và đội ngũ nghiên cứu đã dành 4 năm để thực hiện nhiều hoạt động khai quật khảo cổ tại vùng hồ Ohrid, Albania, đặc biệt là ở vùng biên giới núi cao giữa Albania và Bắc Macedonia.

Khu định cư được cho là nơi sinh sống của khoảng 200 đến 500 người, với những ngôi nhà sàn được xây dựng trên mặt hồ hoặc ở những khu vực thường xuyên bị ngập do nước dâng.

Trong quá trình đào khảo cổ, nhóm nghiên cứu đã phát hiện những bí mật đáng kinh ngạc. Khi lặn xuống đáy hồ, họ phát hiện bằng chứng cho thấy khu định cư này được bảo vệ bởi hàng nghìn tấm chông bẹt được xếp thành hàng rào. "Để tự bảo vệ như vậy, họ đã phải đốn hạ cả một cánh rừng," giáo sư Hafner nói.

Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn chưa rõ tại sao cư dân làng lại phải xây dựng hệ thống bảo vệ mạnh mẽ như vậy. Ước tính rằng khoảng 100.000 tấm chông đã được cắm xuống lòng hồ. Điều này khiến chuyên gia phải gọi phát hiện này là "một kho báu thực sự cho nghiên cứu".

Nhờ các thợ lặn có kinh nghiệm, các nhà khảo cổ học đã khám phá ra nhiều mảnh gỗ hóa thạch và mảnh gỗ sồi quý giá dưới đáy hồ.

Phân tích vòng gỗ của thân cây đã giúp nhóm nghiên cứu tái tạo cuộc sống hàng ngày của cư dân. Điều này mang lại thông tin quan trọng về điều kiện khí hậu và môi trường thời đại đó.

"Gỗ sồi giống như đồng hồ Thụy Sỹ, cực kỳ quý giá, nó như một cuốn lịch", giáo sư Hafner nói, "Để hiểu rõ về vùng đất tiền sử này mà không làm hỏng nó, chúng tôi đang tiến hành nghiên cứu cẩn thận và chi tiết, với sự chậm rãi và cẩn trọng trong mọi hoạt động di chuyển."

Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh rằng xây dựng ngôi làng nhà sàn là một công việc rất phức tạp và khó khăn, nhưng vẫn chưa rõ tại sao cư dân đã chọn lựa phương thức xây dựng này. Dự đoán ban đầu cho rằng người dân ở đây có thể đã sinh sống nhờ vào nông nghiệp, trồng trọt và chăn nuôi gia súc để đảm bảo thức ăn, vì các loại hạt, cây trồng, xương động vật hoang dã và thuần hóa đã được phát hiện.

"Đây là một di tích thời tiền sử quan trọng để hiểu rõ lịch sử không chỉ của vùng này mà còn của toàn khu vực Tây Nam châu Âu", giáo sư Hafner chia sẻ. Kế hoạch của nhóm nghiên cứu là tiếp tục công việc này trong khoảng 20 năm tới để có cái nhìn toàn diện và sâu sắc hơn, từ đó đưa ra những kết luận cuối cùng.

Theo Sciencealert.