Sản xuất theo tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt

 Ở lĩnh vực trồng trọt và bảo vệ thực vật, các ngành, tổ chức, cá nhân đã ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, sản phẩm công nghệ sinh học như giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật,... vào canh tác tiên tiến, bền vững với chương trình “3 giảm, 3 tăng”; quản lý, phòng trừ dịch hại tổng hợp IPM, ICM; áp dụng quy trình VietGAP; hệ thống thâm canh lúa cải tiến SRI. Qua đó, góp phần thực hiện hiệu quả các mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn thực hành nông nghiệp tốt trên địa bàn tỉnh, nâng cao hiệu quả, chất lượng nông sản và phát triển bền vững. 

Hình minh họa

Đồng thời đẩy mạnh nghiên cứu thực nghiệm và chuyển giao sử dụng thành công một số thành tựu công nghệ sinh học vào tuyển chọn, nhân nhanh và thâm canh các giống có năng suất cao, chất lượng tốt như: Lúa bản địa, ngô, lạc, đậu, sắn, chè, mía,...; chế phẩm sinh học phòng trừ sâu bệnh cây trồng, thân thiện môi trường như: Bẫy sinh học, thuốc bảo vệ thực vật sinh học, phân bón sinh học...

Xử lý tồn dư thuốc bảo vệ thực vật bằng chế phẩm sinh học Biogreen, quy trình sản xuất giống và trồng một số dược liệu an toàn; mô hình sản xuất chế phẩm Compost Marker để sản xuất phân bón từ phế phụ phẩm nông nghiệp; sản xuất các sản phẩm từ tảo xoắn, Spirulina;... Hiện, tỉnh đang triển khai ứng dụng chế phẩm sinh học Val-A vào việc phòng trừ bệnh khô vằn trên lúa và ngô và hướng tới mở rộng áp dụng nhiều loại cây trồng và nâng cao chất lượng nông sản, có tiềm năng thay thế thuốc hóa học, đóng góp vào nền nông nghiệp xanh - bền vững. 

Cùng với đó, khuyến khích ứng dụng sản phẩm công nghệ sinh học hình thành các chuỗi giá trị về khoa học công nghệ (KHCN) với nhiều mô hình kinh tế được phát triển có hiệu quả: Mô hình trồng cam hữu cơ tại Thanh Chương; mô hình trồng, sản xuất mía nguyên liệu, thâm canh đạt năng suất cao từ 100-120 tấn/ha; mô hình trồng và chế biến dược liệu của Công ty CP Dược liệu Pù Mát; mô hình trồng và chế biến một số sản phẩm dinh dưỡng từ mầm cây lúa mì; mô hình sản xuất sinh khối tảo Nannochloropsis oculata quy mô hàng hóa tại Công ty Cổ phần khoa học công nghệ Tảo Việt Nam,... 

Ở lĩnh vực chăn nuôi, các ngành, địa phương cũng đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ sinh học trong chăn nuôi ở hầu hết các loại vật nuôi chính như bò sữa, lợn, gia cầm. Trọng tâm là các giải pháp sử dụng công nghệ sinh học trong khâu lai tạo giống, sử dụng các sản phẩm sinh học để xử lý chất thải chăn nuôi, bảo vệ môi trường, thức ăn chăn nuôi và chế độ chăm sóc tăng sức đề kháng, hạn chế dịch bệnh; xây dựng các mô hình chăn nuôi sử dụng đệm lót sinh học,... 

Một số mô hình ứng dụng công nghệ sinh học đã thành công và đang lan tỏa nhân rộng ra toàn tỉnh như: Ứng dụng công nghệ vi sinh chế biến thức ăn cho trâu, bò, lợn từ cây ngô, lá sắn ở các xã khu vực miền Tây Nghệ An (huyện Thanh Chương, Anh Sơn cũ); chế phẩm BOEM trong sản xuất phân bón; sử dụng đệm lót sinh học trong chăn nuôi lợn, gà. Đặc biệt, tại các doanh nghiệp có trang trại chăn nuôi lớn như Tập đoàn TH, Công ty Masan, Vinamilk,... đã và đang áp dụng công nghệ sinh học trong chọn tạo giống, phòng chống dịch bệnh, xử lý ô nhiễm trong chăn nuôi, sản xuất phân bón hữu cơ, vi sinh từ chất thải chăn nuôi,... tạo nên mô hình sản xuất nông nghiệp tuần hoàn ứng dụng công nghệ sinh học trong hầu hết các khâu của chuỗi giá trị sản phẩm. 

Chương trình cải tạo đàn bò theo hướng Zebu hóa giúp các địa phương xây dựng được đàn bò chuyên thịt chất lượng cao, tỷ lệ bò lai đạt trên 65%. Đàn bò sữa của Nghệ An đã được phát triển mạnh mẽ về số lượng và chất lượng, hiện nay đàn bò sữa cơ bản là các giống bò cao sản, có tính năng di truyền vượt trội về năng suất, chất lượng sữa và thích nghi tốt với môi trường. Đối với đàn lợn, tỷ lệ đàn lợn ngoại và lai ngoại đạt rất cao, chiếm trên 75% tổng đàn. Ứng dụng chế phẩm MT-Enterga và nước hoạt hoá điện hoá Anolyte phòng chống dịch bệnh gia súc, gia cầm. Ứng dụng công nghệ sinh học xử lý chuồng trại như đệm lót sinh học; công nghệ xử lý chất thải bằng men vi sinh, máy ép phân, bể biogas phủ bạt HDPE đã được áp dụng ở các trang trại chăn nuôi quy mô lớn và vừa đã góp phần giải quyết vấn đề ô nhiễm môi trường. 

Ở lĩnh vực lâm nghiệp, các ngành, địa phương đã ứng dụng công nghệ sinh học tập trung chủ yếu vào công tác nhân giống phục vụ bảo tồn nguồn gen và sản xuất cây giống trồng rừng. Trong đó, nhằm bảo tồn, chăm sóc, trồng thử nghiệm một số loài dược liệu quý hiếm như: Sâm Ngọc Linh, Lan Thạch hộc tía và Tam thất bắc..., Công ty cổ phần Dược liệu Mường Lống thuộc Tập đoàn TH đã, đang sản xuất thử nghiệm cây dược liệu với diện tích 136 ha, trong đó có thử nghiệm thành công nhân giống dược liệu bằng công nghệ nuôi cấy mô. Đặc biệt, giống sâm Puxailaileng đã được nhân giống từ mô tế bào với tỷ lệ thành công khoảng 30%.

Nâng cao hiệu quả khai thác và chế biến thủy sản

Lĩnh vực sản xuất nuôi trồng thủy sản đã đẩy mạnh sử dụng các sản phẩm sinh học để xử lý ao hồ, xử lý dịch bệnh, xử lý nguồn nước... tăng cường sức đề kháng, tăng khả năng sinh trưởng phát triển, tăng tỷ lệ sống, tăng năng suất, hiệu quả kinh tế. 

Nuôi tôm công nghệ cao tại xã Hải Châu, tỉnh Nghệ An. Ảnh: Đình Tiệp

Các tiến bộ KHCN ứng dụng trong lĩnh vực thủy sản đã góp phần đẩy mạnh nuôi trồng, nâng cao hiệu quả khai thác và chế biến thuỷ sản. Tiêu biểu như mô hình sản xuất giống và nuôi thương phẩm tôm thẻ chân trắng; nuôi tôm Semi-Biofloc; mô hình nuôi trồng tảo xoắn, tảo nano; cùng với đó, một số nguồn gene thủy sản nước ngọt đặc trưng, có giá trị cũng được chú trọng thu thập, nhân nuôi như Ba ba gai sông Quàng, cá Bổng (cá Bọp), cá Mát,...

Cùng với việc triển khai ứng dụng các nền tảng công nghệ số, các giải pháp kỹ thuật hiện đại trong quan trắc, giám sát, xử lý các vấn đề về tài nguyên và môi trường đã được đẩy mạnh ứng dụng các giải pháp về công nghệ sinh học trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và phục vụ sản xuất bền vững nhiều ngành, lĩnh vực. Trọng tâm như ứng dụng công nghệ sinh học trong các hệ thống xử lý chất thải để sản xuất các chế phẩm phục vụ sản xuất và công nghệ xử lý phân hủy, kiểm soát độc tố và khử mùi hôi trước khi thải ra môi trường như: Xử lý chất thải chăn nuôi, xử lý chất thải sản xuất và sinh hoạt,... góp phần nâng cao hiệu quả bảo vệ môi trường trên địa bàn tỉnh.