Kiểm soát chặt nhập lậu gia súc, gia cầm và bảo vệ ngành chăn nuôi trong nước

Tình trạng nhập lậu gia súc, gia cầm qua biên giới vào nước ta trong thời gian vừa qua vẫn diễn ra phức tạp. Việc làm này không chỉ ảnh hưởng đến thị trường cung cấp giống gia súc, gia cầm và các sản phẩm liên quan ở trong nước,mà còn tiềm ẩn nguy cơ xâm nhiễm các loại dịch bệnh nguy hiểm đến các đàn gia súc, gia cầm...

Theo số liệu thống kê của Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam (VIPA) cho thấy ước tính lượng gà sống nhập tiểu ngạch, nhập lậu qua biên giới lên tới 200.000-250.000 tấn/năm. Đáng chú ý, mỗi tháng có hàng chục nghìn tấn gà thải loại được nhập lậu qua biên giới vào nước ta.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phùng Đức Tiến chủ trì hội nghị

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Phùng Đức Tiến cũng chỉ ra rằng hệ lụy từ nhập lậu gia cầm là dịch bệnh lan tràn từ các nước khác vào Việt Nam. Công tác chống buôn lậu, nhập lậu vô cùng quan trọng, ảnh hưởng đến sức cạnh tranh, an toàn thực phẩm và kiểm soát dịch bệnh. Do đó, hoạt động này cần được quan tâm đúng mực và đấu tranh quyết liệt.

Lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho rằng hiện tại các nghị định, luật, thông tư, chỉ thị, công điện... về quản lý hoạt động sản xuất, kinh doanh, buôn bán, xuất nhập khẩu gia súc, gia cầm, sản phẩm động vật... đã có đầy đủ, vấn đề quan trọng là công tác tổ chức thực hiện thế nào cho hiệu quả. Các đơn vị, địa phương cần thực hiện nghiêm túc, quyết liệt theo đúng tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.

Ông Nguyễn Thanh Sơn, Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi gia cầm Việt Nam thẳng thắn chỉ ra rằng tình trạng buôn lậu gia súc gia cầm diễn biến hết sức phức tạp từ nhiều năm nay, nhất là những lúc chênh lệch giá giữa thị trường trong nước và ngước ngoài. Hậu quả là gây ảnh hưởng tiêu cực tới ngành chăn nuôi trong nước, làm giảm sức cạnh tranh của gia cầm trong nước với sản phẩm nhập lậu. Do đó, việc phòng chống buôn lậu phải làm thường xuyên liên tục chứ không chỉ làm từng đợt cao điểm.

Theo ông Sơn, 2 năm qua ngành chăn nuôi phải “gồng mình” vượt qua khó khăn do khủng hoảng thị trường, hậu COVID-19... Trong bối cảnh đó, tình trạng nhập lậu khiến cho thị trường trong nước lại thêm khó khăn hơn, chưa bao giờ ngành chăn nuôi bi quan, lao đao, doanh nghiệp hàng đầu cũng bị thua lỗ nặng nề như hiện tại.

Ông Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam 

Ông Nguyễn Xuân Dương, Chủ tịch Hội Chăn nuôi Việt Nam cũng chia sẻ điều ông lo ngại nhất là việc kiểm soát nhập lậu đồng thời cho rằng nếu không có cách tiếp cận phù hợp, không có sự phối hợp thường xuyên chặt chẽ giữa các địa phương, bộ, ngành thì không bảo vệ được ngành chăn nuôi nước nhà.

“Đây là vấn đề lớn, tác động đến toàn bộ các yếu tố của chăn nuôi bền vững. Không kiểm soát tốt nhập lậu thì không thể kiểm soát được dịch bệnh truyền nhiễm, nhất là khi đa phần bệnh dịch trong chăn nuôi ở Việt Nam do truyền nhiễm từ nước ngoài vào. Hệ lụy là không kiểm soát được an toàn thực phẩm, sức khỏe người tiêu dùng bị đe dọa,” ông Dương nói.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Vũ Anh Tuấn, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Chăn nuôi C.P. Việt Nam, cho rằng việc nhập lậu sản phẩm con giống diễn ra không phải do Việt Nam thiếu con giống hay chất lượng con giống thua các nước lân cận, cũng không phải là do Việt Nam có giá thành cao hơn các nước. Do những đợt khủng hoảng thừa gia cầm, các nước lân cận bán sang Việt Nam với giá rẻ.

Ông Vũ Anh Tuấn, Phó tổng giám đốc Công ty cổ phần Chăn nuôi C.P. Việt Nam

Theo ông Tuấn, thói quen chăn nuôi và tiêu dùng của người dân cũng là yếu tố liên quan việc nhập lậu gia súc, gia cầm. Lãnh đạo công ty cổ phần Chăn nuôi C.P. Việt Nam lấy ví dụ đối với gà chíp, người Trung Quốc chỉ nuôi gà mái nên gà trống được bán ra giá rất rẻ. Ngược lại, Việt Nam lại thích nuôi gà trống nên khi gà trống dư thừa bán sang Việt Nam sẽ là gà trôi nổi. Hoặc gà đẻ loại gần như gà siêu trứng được khai thác hơn 1 năm thì bán ra thị trường, bán sang Việt Nam giá thấp vì mục đích họ nuôi chỉ để lấy trứng chứ không sử dụng thịt.

Giá gia súc gia cầm ở thời điểm hiện tại biến động mạnh do ảnh hưởng lớn từ yếu tố dịch bệnh, làm cho chăn nuôi và nguồn cung không ổn định. Ông Tuấn kiến nghị các Bộ, ban, ngành và các tỉnh nhất có đường biên giáp các nước vào cuộc quyết liệt để ngăn chặn tình trạng gia cầm nhập lậu.

Mặc dù Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 quốc gia và Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn thường xuyên, liên tục ban hành rất nhiều văn bản, tổ chức các Đoàn công tác, các hội nghị quán triệt nhưng việc triển khai của các địa phương còn rất nhiều hạn chế, dẫn đến số liệu báo cáo không phản ánh đúng thực tế, khiến việc ngăn chặn gặp rất nhiều khó khăn.

Để giải quyết tình hình trên, Cục Thú y cũng đề nghị đề nghị Bộ Công an tăng cường chỉ đạo các lực lượng nghiệp vụ điều tra nắm bắt tình hình các đối tượng đầu nậu, các đường dây chuyên buôn bán, nhập lậu động vật, sản phẩm động vật qua biên giới. Đơn vị này cũng đề nghị Bộ Quốc phòng (Bộ đội Biên phòng) tổ chức kiểm tra, kiểm soát chống buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật qua biên giới và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong phạm vi địa bàn quản lý.

Tổng cục Hải quan Bộ Tài chính được đề nghị chỉ đạo tổ chức kiểm tra, giám sát hải quan đối với hàng hóa nhập khẩu, quá cảnh, phòng chống buôn lậu, vận chuyển trái phép động vật, sản phẩm động vật qua biên giới trong phạm vi địa bàn quản lý của Hải quan. Còn Bộ Công Thương cần chỉ đạo kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các hành vi buôn bán, vận chuyển động vật, sản phẩm động vật vận chuyển trái phép.