Dịch COVID-19 có thể làm “tín dụng đen” căng thẳng hơn

Những thủ đoạn, hình thức của “bẫy” nợ  "tín dụng đen"  

Tác động tiêu cực của dịch bệnh Covid-19 đã ảnh hưởng trực tiếp đến thu nhập của người dân đặc biệt là nhóm thu nhập thấp dẫn tới tình hình tội phạm "tín dụng đen" gia tăng.

Hàng loạt tội phạm tín dụng đen bị khởi tố

Thời gian qua hoạt động “tín dụng đen” xảy ra tại nhiều địa phương với thủ đoạn tinh vi, phức tạp, ảnh hưởng đến an ninh, trật tự, gây bức xúc trong xã hội. Tín dụng đen đang bủa vây những người yếu thế, từ thành phố cho tới nông thôn.

Để ngăn chặn và đẩy lùi tín dụng đen, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 12/CT-TTg ngày 25/4/2019 về “Tăng cường phòng ngừa, đấu tranh với tội phạm và vi phạm pháp luật liên quan đến tín dụng đen”.

Sau hơn 2 năm quyết liệt thực hiện Chỉ thị số 12 ngày 25/4/2019 của Thủ tướng Chính Phủ, về tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật về tín dụng đen đã có những chuyển biến tích cực.

Trung tá Đỗ Minh Phương, Phó Trưởng Phòng Trọng án, Cục Cảnh sát Hình sự (Bộ Công an) cho biết, các đối tượng cho vay và đòi nợ không còn hoạt động công khai, lộng hành như trước. Tình trạng treo biển, dán tờ rơi, quảng cáo giảm mạnh. Nhận thức và ý thức cảnh giác của người dân từng bước được nâng cao.

Hoạt động kiểm tra liên ngành đối với các cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ, kinh doanh tài chính được duy trì thường xuyên.

Trên toàn quốc có khoảng 26.942 cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ. Công an các địa phương đã phát hiện 6664 cơ sở kinh doanh dịch vụ cầm đồ và 540 cơ sở kinh doanh tài chính, 3667 cá nhân có biểu hiện hoạt động cho vay lãi suất cao.

Trong năm thứ hai thực hiện Chỉ thị 12, lực lượng Công an đã phát hiện1047 vụ với 1718 đối tượng. Đã khởi tố 554 vụ và 990 bị can, xử phạt hành chính 375 vụ vụ 593 đối tượng với  các tội danh: Giết người; Cố ý gây thương tích; Làm nhục người khác;  Xâm phạm chỗ ở người khác; Cướp tài sản; Cưỡng đoạt tài sản; Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản; Lừa đảo chiếm đoạt tài sản…

Riêng về hành vi cho vay lãi nặng, đã khởi tố 314 vụ và 541 bị can, xử phạt hành chính 153 vụ và 249 đối tượng.

“Ngành ngân hàng, cũng đã quyết liệt vào cuộc để đẩy lùi nạn “tín dụng đen”’, Phó Thống Đốc NHNN- ông Đào Minh Tú cho biết.

Hệ thống ngân hàng đã mở rộng mạng lưới, cung ứng kịp thời các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng, đặc biệt là các giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận vốn. Qua đó đẩy mạnh kênh tín dụng chính thức, góp phần không nhỏ ngăn chặn và đẩy lùi “tín dụng đen”.

Tín dụng cho nền kinh tế, đặc biệt là tín dụng dành cho những khu vực dễ bị tổn thương, có nguy cơ là nạn nhân của tín dụng đen như DNNVV, nông nghiệp, nông thôn, vay tiêu dùng, phục vụ đời sống cấp bách, người nghèo, đối tượng chính sách,... vẫn duy trì được tốc độ tăng trưởng khá.

“Có lĩnh vực còn tăng cao hơn tốc độ tăng trưởng tín dụng chung, mặc dù trong bối cảnh ảnh hưởng nặng nề của dịch Covid-19 đã cho thấy sự đồng hành, quan tâm của ngành ngân hàng chung tay cùng xã hội ngăn ngừa hoạt động “tín dụng đen”, Phó Thống đốc cho biết.

Lỡ mắc bẫy “tín dụng đen”, không ít người rơi vào khốn cùng

Tuy tình hình tội phạm và vi phạm pháp luật về “tín dụng đen” được kiềm chế nhưng vẫn tiềm ẩn nhiều diễn biến phức tạp, Trung tá Đỗ Minh Phương cho biết.

Trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 làm thiệt hại nặng nề đến mọi mặt của đời sống kinh tế - xã hội, nhiều người bị nợ lương, mất việc làm, giảm thu nhập khiến nhu cầu vay tiền để sinh hoạt, kinh doanh tăng cao.

Nhưng cũng có một bộ phận không nhỏ thanh niên vay tiền để tiêu xài, thậm chí còn cờ bạc, ma tuý.

Tội phạm "tín dụng đen" đã lợi dụng tình cảnh này để mở rộng “bẫy” vay nợ thông qua nhiều hình thức, phương thức và thủ đoạn mới.

“Tín dụng đen” gia tăng còn do nhiều người có tiền nhàn rỗi, đầu tư kinh doanh thì khó khăn nên mang tiền cho vay lãi nặng.

 “Ảnh hưởng của dịch Covid-19, nhất là đợt bùng phát lần thứ 4 vừa qua, khó khăn về kinh tế có thể làm tình hình “tín dụng đen” trở nên căng thẳng hơn”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú nói.

Nhiều người lỡ rơi vào bẫy “tín dụng đen” với những khoản lãi khổng lồ được cộng dồn mỗi ngày, lãi suất 100%/năm, thậm chí có nơi còn lên tới 300%/năm. Đáng lo ngại hơn, với cách đòi nợ kiểu xã hội đen hiện nay, không ít người dân rơi vào cảnh khốn cùng, mất nhà cửa…

Vạch trần những thủ đoạn tội phạm tín dụng đen đã dùng để cảnh báo cho người dân tránh bẫy tín dụng đen, Trung tá Đỗ Minh Phương cho biết nhiều các đối tượng đã lập các doanh nghiệp núp bóng, cho vay trực tuyến, vay qua ứng dụng hoặc lập các tài khoản, hội nhóm trên mạng xã hội (Zalo, Facebook)……. để mời cho vay nặng lãi với thủ đoạn lách quy định trần lãi suất bằng cách thu thêm nhiều khoản phí, quy định tiền phạt lớn…

 Các đối tượng hình sự hoạt động cho vay lãi nặng dưới hình thức hụi, họ nhắm đến một bộ phận tiểu thương, người kinh doanh nhỏ lẻ, thanh thiếu niên, các đối tượng cần tiền “vay nóng” phục vụ cho các nhu cầu bất chính, tiêu xài cá nhân....

Chúng còn lập các hợp đồng mua bán, giao nhận tiền hay tài sản khống, ép người đi vay thực hiện khống các hành vi vi phạm phạm luật nhằm gây bất lợi về pháp lý cho người vay; một số hợp đồng vay tiền tuy số tiền vay nhỏ, thời gian vay ngắn nhưng lãi suất gấp nhiều lần định mức pháp luật cho phép.

Chính vì vậy việc phòng, chống “tín dụng đen” cần tiếp tục triển khai mạnh mẽ hơn với sự tham gia đồng bộ của các Bộ, ngành, các cấp chính quyền địa phương, tổ chức chính trị - xã hội.