Côn Đảo đón “cú hích” 66.000 tỷ đồng: Hướng tới đô thị biển sinh thái – di sản – du lịch đẳng cấp quốc tế

Hàng loạt dự án hạ tầng trọng điểm được khởi động

Trong giai đoạn 2025 – 2030, Côn Đảo sẽ triển khai 73 dự án hạ tầng kỹ thuật, xã hội và thu hút đầu tư, sau năm 2030 sẽ bổ sung thêm 3 dự án quy mô lớn.

Các công trình trọng điểm gồm: mở rộng Cảng hàng không Côn Đảo, nâng cấp Cảng Bến Đầm, xây dựng bến tàu khách và du thuyền, đường dây điện ngầm 110 kV Vĩnh Châu – Côn Đảo, cùng hệ thống xử lý nước thải, hồ chứa và nhà máy nước sinh hoạt mới. Các tuyến Cỏ Ống – Bến Đầm, Tây Bắc Côn Đảo và các trục giao thông nội thị cũng được cải tạo, mở rộng đồng bộ, tạo điều kiện phát triển du lịch và dân sinh.

Tổng vốn thực hiện các dự án trong giai đoạn 2025 – 2045 lên tới khoảng 66.000 tỷ đồng, gồm 21.648 tỷ đồng từ ngân sách Nhà nước và 44.555 tỷ đồng từ nguồn xã hội hóa, PPP. Riêng sân bay Côn Đảo và bến tàu khách được đầu tư theo mô hình đối tác công tư (PPP) với tỷ lệ vốn Nhà nước 40% và vốn xã hội 60% – hướng đi phù hợp trong bối cảnh nhu cầu hạ tầng tăng nhanh nhưng nguồn lực công còn hạn chế.

Song song đầu tư công, TP.HCM sẽ triển khai 21 dự án theo hình thức PPP và xã hội hóa, tập trung vào các tổ hợp du lịch, khu đô thị – nhà ở, sân golf tại Cỏ Ống và bến du thuyền Bến Đầm. Hai khu vực lấn biển tại phía Đông Nam Suối Ớt – Cỏ Ống và trung tâm Côn Đảo cũng được nghiên cứu phát triển thành không gian đô thị ven biển hiện đại, hài hòa với cảnh quan tự nhiên.

Phát triển đi đôi với bảo tồn văn hóa – sinh thái

Song hành cùng đầu tư hạ tầng, TP.HCM nhấn mạnh yêu cầu gìn giữ giá trị lịch sử, văn hóa và hệ sinh thái đặc trưng của Côn Đảo. Các dự án xã hội trọng điểm như tu bổ Nghĩa trang Hàng Keo, mở rộng Bảo tàng Côn Đảo, xây dựng Quảng trường Vinh Quang, khu tái định cư, nhà ở xã hội, trường học và trung tâm hành chính đặc khu sẽ được triển khai đồng bộ.

Kế hoạch cũng yêu cầu rà soát, đồng bộ hóa các đồ án quy hoạch với Quy hoạch sử dụng đất 2021 – 2030, tầm nhìn 2050, đảm bảo chỉ tiêu sử dụng đất thống nhất, tránh chồng chéo – đặc biệt tại khu vực rừng đặc dụng, đất quốc phòng, di tích lịch sử và hạ tầng trọng điểm.

Đây là định hướng phát triển “bảo tồn trong phát triển”, vừa khai thác hợp lý tiềm năng tự nhiên, vừa giữ nguyên vẻ đẹp nguyên sơ và chiều sâu văn hóa của vùng đất được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới.

Ba “chìa khóa vàng” mở cánh cửa tương lai cho Côn Đảo

Theo TS. Nguyễn Thị Hậu – Tổng Thư ký Hội Khoa học Lịch sử TP.HCM, Côn Đảo có ba “chìa khóa vàng” để vươn tầm khu vực.

Thứ nhất là thiên nhiên nguyên sơ – tài sản lớn nhất và quý giá nhất của hòn đảo. Với vị trí biệt lập, khí hậu hải dương và hệ sinh thái đa dạng, Côn Đảo sở hữu nhiều loài sinh vật quý hiếm và quần xã đặc hữu, là “kho báu sinh thái” cần được khai thác có kiểm soát để phục vụ du lịch sinh thái, nghiên cứu khoa học và giáo dục môi trường.

Thứ hai, Côn Đảo là vùng văn hóa – lịch sử tâm linh đặc biệt. Hệ thống nhà tù Côn Đảo tồn tại hàng trăm năm đã biến nơi đây thành “bảo tàng sống” của lịch sử Việt Nam – điểm đến linh thiêng trong lòng người dân cả nước. Việc tôn tạo, bảo tồn và phát huy giá trị này sẽ giúp hình thành sản phẩm du lịch đặc trưng, mang bản sắc riêng.

Cuối cùng là không gian cộng đồng hiền hòa, bình yên của người dân Côn Đảo – một “chất liệu” hiếm có trong phát triển du lịch chất lượng cao. Người dân nơi đây sống chậm, thân thiện, làm dịch vụ nhỏ và giữ được nét mộc mạc vốn có – yếu tố khiến du khách cảm nhận được sự an yên khác biệt.

TS. Nguyễn Thị Hậu nhấn mạnh: “Muốn có tương lai bền vững, từ hôm nay phải giữ được thiên nhiên và văn hóa. Việc định vị lại hình ảnh Côn Đảo như một khu vực du lịch nghỉ dưỡng, học tập và bảo tồn sinh thái có kiểm soát sẽ giúp Côn Đảo phát triển kinh tế bền vững.”

Theo bà Hậu, việc Côn Đảo trực thuộc TP.HCM là cơ hội lớn để đặc khu này tiếp cận nguồn lực mạnh mẽ hơn về đầu tư, quy hoạch và quản lý đô thị. Với kinh nghiệm phát triển hạ tầng và đô thị hiện đại, TP.HCM sẽ giúp Côn Đảo hình thành mô hình phát triển bền vững, vừa khai thác hiệu quả tiềm năng, vừa bảo tồn môi trường và bản sắc văn hóa.

Từ vùng đất từng gắn liền với những ký ức bi thương, Côn Đảo hôm nay đang chuyển mình mạnh mẽ, trở thành biểu tượng mới cho sự hòa quyện giữa bảo tồn và hiện đại hóa. Với quy hoạch bài bản, tầm nhìn dài hạn và nguồn lực đầu tư khổng lồ, Côn Đảo được kỳ vọng sẽ sớm vươn tầm trở thành “viên ngọc xanh” của biển Đông Nam Bộ – một điểm đến mang đẳng cấp quốc tế, nhưng vẫn giữ trọn hồn Việt.