Phát huy hiệu quả sử dụng cơ sở dữ liệu chuyên gia của Liên hiệp Hội

Phát biểu tại hội thảo, Thạc sĩ Nguyễn Quyết Chiến, Tổng Thư ký Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam(Liên hiệp Hội Việt Nam) cho biết, sau gần bốn thập kỷ hình thành và phát triển, Liên hiệp Hội đã khẳng định vai trò là tổ chức tập hợp, đoàn kết và phát huy trí tuệ của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ cả nước. Để phát huy vai trò này, việc xây dựng, quản lý và ứng dụng cơ sở dữ liệu chuyên gia có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, giúp nâng cao hiệu quả các hoạt động tư vấn, phản biện, nghiên cứu khoa học và phổ biến tri thức.

Thạc sĩ Nguyễn Quyết Chiến, Tổng Thư ký Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam

Những năm qua, Liên hiệp Hội Việt Nam đã triển khai thu thập dữ liệu chuyên gia từ các hội ngành toàn quốc và Liên hiệp Hội địa phương, tạo nền tảng quan trọng phục vụ hoạt động kết nối và huy động chuyên gia. Tuy nhiên, công tác cập nhật, khai thác và chia sẻ dữ liệu vẫn còn hạn chế; hệ thống kỹ thuật chưa đồng bộ; cơ chế phối hợp giữa các hội thành viên và Liên hiệp Hội Việt Nam chưa thống nhất, dẫn tới việc sử dụng nguồn dữ liệu trí thức chưa thực sự hiệu quả. Trong bối cảnh cả nước đẩy mạnh chuyển đổi số, yêu cầu đặt ra là cần đổi mới phương thức ứng dụng và khai thác cơ sở dữ liệu chuyên gia theo hướng chuẩn hóa, liên thông, bảo đảm thuận tiện, an toàn và phù hợp với xu thế dữ liệu mở quốc gia.

Theo Tổng Thư ký Nguyễn Quyết Chiến, thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, Liên hiệp Hội đã ban hành Quyết định số 626/QĐ-LHHVN về chủ trương xây dựng Đề án Chuyển đổi số giai đoạn 2026–2031, định hướng đến năm 2035. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm là thiết lập cổng thông tin kết nối tri thức phục vụ tra cứu chuyên gia, học liệu và thư viện mở, hướng tới việc hình thành hệ thống dữ liệu thống nhất, cập nhật thường xuyên, có khả năng chia sẻ và kết nối rộng rãi.

Tại hội thảo, Phó Trưởng ban Tư vấn, phản biện Liên hiệp Hội Việt Nam Lê Như Quân cho biết, hiện nay ở LHHVN đội ngũ chuyên gia có trình độ cao với khoảng 40% có học hàm Giáo sư hoặc Phó Giáo sư, hơn 3/4 có học vị Thạc sĩ trở lên, thể hiện rõ chất lượng và chiều sâu chuyên môn của mạng lưới chuyên gia trong hệ thống LHHVN. Chuyên gia tập trung nhiều ở các lĩnh vực khoa học kỹ thuật, khoa học tự nhiên và nông nghiệp, phản ánh đặc trưng mạnh về khối khoa học cơ bản và nghiên cứu ứng dụng. Độ tuổi trung bình (67 tuổi) cho thấy đội ngũ chuyên gia phần lớn là các nhà khoa học kỳ cựu, có bề dày kinh nghiệm, phù hợp cho các hoạt động tư vấn, phản biện, giám định xã hội.

Ông Lê Như Quân - Phó Trưởng ban Tư vấn, phản biện Liên hiệp Hội Việt Nam 

Cơ sở dữ liệu chuyên gia của Liên hiệp Hội Việt Nam là nguồn thông tin quý giá, phản ánh tiềm năng trí tuệ của đội ngũ trí thức khoa học và công nghệ Việt Nam, là nền tảng quan trọng góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả của các hoạt động của Liên hiệp Hội Việt Nam. Việc xây dựng và khai thác hiệu quả cơ sở dữ liệu chuyên gia không chỉ là một nhiệm vụ trước mắt, mà còn là một nhiệm vụ chiến lược phát huy trí tuệ của đội ngũ trí thức Việt Nam, phục vụ sự nghiệp phát triển chung của đất nước - ông Lê Như Quân nói.

Chia sẻ tại hội thảo, Ông Đoàn Văn Thu, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Lịch sử, Văn hóa và Thông tin tư liệu (Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Phú Thọ) cho rằng, hiện nay nhiều địa phương vẫn quản lý dữ liệu chuyên gia thủ công, thiếu phần mềm thống nhất, khiến dữ liệu phân tán, trùng lặp và khó khai thác. Do đó cần chuẩn hóa dữ liệu trên phạm vi toàn quốc, áp dụng công nghệ số trong quản lý, cập nhật và tra cứu; đồng thời ban hành quy chế thống nhất về chia sẻ, bảo mật và sử dụng thông tin. Bên cạnh đó, cần tổ chức các khóa tập huấn nhằm nâng cao năng lực cho cán bộ phụ trách dữ liệu tại các hội địa phương.

Còn theo Chủ tịch Hội Thư viện Việt Nam Nguyễn Hữu Giới thì việc xây dựng cơ sở dữ liệu chuyên gia của Liên hiệp Hội là nhiệm vụ có ý nghĩa thiết thực, giúp tập hợp và lưu giữ nguồn tri thức, kinh nghiệm và thành tựu của đội ngũ trí thức khoa học, công nghệ trong cả nước. Liên hiệp Hội cần tăng cường kết nối với các cơ quan truyền thông để lan tỏa giá trị tri thức của chuyên gia; đồng thời từng bước xây dựng kho dữ liệu lớn, tích hợp các công trình, bài giảng và tư liệu nghiên cứu của các nhà khoa học, phục vụ tra cứu và tư vấn chính sách.

Các đại biểu cũng cho rằng, cơ sở dữ liệu chuyên gia là nền tảng quan trọng để Liên hiệp Hội phát huy vai trò kết nối, tư vấn, phản biện và giám định xã hội. Việc đổi mới ứng dụng cơ sở dữ liệu chuyên gia không chỉ góp phần thực hiện hiệu quả chương trình chuyển đổi số mà còn tạo nền tảng tri thức phục vụ phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo, vì mục tiêu phát triển bền vững đất nước.