Bàn giải pháp kích cầu tiêu dùng nội địa năm 2024

Thông tin tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam 2024 với chủ đề “Kích cầu tiêu dùng nội địa” do Báo Người Lao động tổ chức ngày 19/12, TS Trần Du Lịch thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho biết, đơn hàng xuất khẩu đã trở lại. Đó là tín hiệu cho thấy xuất khẩu có thể cải thiện trong 2024 nhưng dự báo thị trường thế giới vẫn còn khó khăn.

Trong khi đó, thị trường nội địa bao gồm thương mại, dịch vụ. Tổng ước tính doanh thu bán lẻ và dịch vụ là hơn 3 triệu tỉ đồng, nếu tăng 10% cũng là con số rất lớn. Từ đó, đã đến lúc phải khai thác được thị trường nội địa bởi đây là trọng tâm cân đối với chính sách nền kinh tế hướng về xuất khẩu và củng cố nội lực của nền kinh tế.

Để kích cầu nội địa, TS Trần Du Lịch đề xuất Quốc hội đã quyết kéo dài chính sách giảm thuế giá trị gia tăng còn 8% nhưng nhiều ý kiến kiến nghị có thể giảm thêm để tăng hiệu quả kích cầu. Nếu giảm thuế giá trị gia tăng nhiều hơn có thể ảnh hưởng đến thu ngân sách nhà nước nhưng việc giảm này nếu tăng được sức mua thị trường nội địa thì cũng nên tính toán kỹ. Ngoài ra, các ngân hàng cần tiếp tục mở rộng tín dụng tiêu dùng, rà lại toàn bộ tín dụng cho người mua bất động sản. Theo đó, nếu gói 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội tiếp tục triển khai sẽ kích cầu toàn diện.

Đối với ngành du lịch, dù cũng đang linh hoạt nhiều chương trình, giải pháp kích cầu. Chẳng hạn tại TPHCM, năm 2023, Sở Công Thương, Sở Du lịch đã triển khai nhiều chương trình kích cầu nhưng cần nhiều chương trình quốc gia để nhiều tầng lớp tiêu dùng có điều kiện mua sắm. Điểm cuối cùng, để gỡ cho nền kinh tế, TS Trần Du Lịch cho biết thêm.

Đồng quan điểm, ông Đỗ Thiên Anh Tuấn, giảng viên chính sách công tại Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright cho rằng, cần chính sách kích cầu mạnh mẽ, dứt khoát, đồng bộ. Theo ông Đỗ Thiên Anh Tuấn, có 4 yếu tố tổng cầu rất quan trọng của nền kinh tế gồm tiêu dùng của các hộ gia đình; đầu tư của doanh nghiệp; chi tiêu của chính phủ và xuất khẩu ròng. Vì vậy, khi đi vào các chính sách, phải gắn cụ thể với bối cảnh của nền kinh tế. Những năm trước đây, kích cầu nhưng gắn với nhập khẩu nhiều do chuỗi cung ứng nội địa hóa chưa cao nên chưa lan tỏa ra nền kinh tế… Điều đó có nghĩa, các động lực cần phải gắn kết với nhau, đầu tư công phải lan tỏa ra nền kinh tế.

Theo ông Anh Tuấn, chi tiêu tiêu dùng trong nước chiếm khoảng 60-65% GDP; trong đó chi tiêu hộ gia đình khoảng 50-55% GDP. Với dân số 100 triệu dân và 20 triệu người trung lưu tạo ra sức cầu rất lớn, đến năm 2026 có thể tăng thêm khoảng 4 triệu người gia nhập vào tầng lớp trung lưu. Do đó, nếu kích cầu phải tập trung nhiều hơn vào tầng lớp này.

Bên cạnh đó, cần phát triển hệ thống phân phối và tiêu dùng nội địa. Nếu không nắm được hệ thống phân phối trong nước sẽ mất nền sản xuất trong nước. Đặc biệt bản thân nhà phân phối của Việt Nam phải chủ động giữ sân nhà, vì thông qua hệ thống phân phối đó, hàng Việt mới có thể đi vào thị trường, thậm chí mở rộng ra các thị trường lân cận.