TCVN 14303:2025 về hạt tiêu góp phần nâng cao chất lượng, thúc đẩy xuất khẩu

Hạt tiêu được biết đến như “vua của các loại gia vị”, đóng vai trò quan trọng trong ẩm thực và công nghiệp thực phẩm toàn cầu. Việt Nam là một trong những nước xuất khẩu hạt tiêu lớn nhất thế giới, chiếm khoảng 30% sản lượng và hơn 50% thị phần xuất khẩu hạt tiêu toàn cầu. Tuy nhiên, trước sức ép cạnh tranh ngày càng lớn từ các nước xuất khẩu khác, cùng với những yêu cầu khắt khe về an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn chất lượng từ thị trường nhập khẩu, việc áp dụng và tuân thủ các tiêu chuẩn quốc gia, quốc tế là yêu cầu bắt buộc nhằm giữ vững vị thế.

Bộ Khoa học và Công nghệ mới đây đã chính thức ban hành Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 14303:2025 về hạt tiêu thay thế cho các tiêu chuẩn cũ nhằm đáp ứng yêu cầu cấp thiết trong việc nâng cao chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm và tăng cường năng lực cạnh tranh của ngành hạt tiêu Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 14303:2025 được xây dựng dựa trên cơ sở tham khảo các quy định quốc tế như Codex Stan 326-2017 về hạt tiêu cùng các nghiên cứu thực tế của ngành, nhằm đưa ra những quy định chi tiết, phù hợp với đặc thù sản xuất và tiêu thụ hạt tiêu trong nước.

Hạt tiêu đáp ứng các yêu cầu theo tiêu chuẩn giúp đảm bảo chất lượng, tăng lợi thế cạnh tranh. Ảnh minh họa

Yêu cầu về chỉ tiêu chất lượng vật lý, tiêu chuẩn đưa ra các yêu cầu cụ thể về ngoại quan của hạt tiêu gồm kích cỡ, màu sắc, độ đồng đều và tỷ lệ tạp chất không được phép vượt quá mức cho phép. Độ ẩm tối đa của hạt tiêu được giới hạn ở mức 12%, nhằm tránh hiện tượng mốc, giảm chất lượng và nguy cơ phát sinh độc tố. Tỷ lệ hạt bị vỡ, hỏng, hoặc bị côn trùng tấn công cũng được kiểm soát chặt chẽ, không được vượt quá 5%. Các tạp chất vật lý như sỏi đá, đất cát, rác thực vật phải được loại bỏ hoàn toàn để đảm bảo độ tinh khiết của sản phẩm. Điều này giúp nâng cao chất lượng thị giác, bảo quản và giá trị sử dụng của hạt tiêu, đồng thời đáp ứng các tiêu chí kỹ thuật khi xuất khẩu sang các thị trường khó tính như EU, Mỹ, Nhật Bản.

Một trong những điểm quan trọng nhất trong tiêu chuẩn mới là quy định nghiêm ngặt về các chỉ tiêu hóa học ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe người tiêu dùng. Tiêu chuẩn giới hạn tối đa dư lượng thuốc bảo vệ thực vật trong hạt tiêu, đặc biệt là các loại thuốc không được phép hoặc có mức độ tồn dư vượt quá ngưỡng cho phép.

Ngoài ra, TCVN 14303:2025 cũng đưa ra các giới hạn về độc tố vi nấm – các chất độc tự nhiên do nấm mốc gây ra trong quá trình bảo quản, nhằm ngăn ngừa nguy cơ ngộ độc, các bệnh lý nghiêm trọng liên quan đến gan, thận, hoặc ung thư. Mức giới hạn các kim loại nặng như chì, cadmium, arsenic cũng được quy định rõ ràng, tránh ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người tiêu dùng lâu dài.

Việc kiểm soát chặt chẽ các chỉ tiêu này thể hiện sự cam kết của ngành hạt tiêu Việt Nam trong việc bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm, nâng cao uy tín thương hiệu trên trường quốc tế.

Tiêu chuẩn TCVN 14303:2025 cũng nêu rõ các phương pháp kiểm tra, thử nghiệm bắt buộc nhằm xác định chất lượng vật lý, hóa học và an toàn của hạt tiêu. Điều này bao gồm các kỹ thuật phân tích độ ẩm, đo dư lượng thuốc bảo vệ thực vật bằng sắc ký khí hoặc sắc ký lỏng, xác định hàm lượng độc tố vi nấm bằng phương pháp ELISA, cũng như kiểm tra các kim loại nặng qua phương pháp quang phổ hấp thụ nguyên tử. Các phương pháp này được chuẩn hóa, đảm bảo độ chính xác và tin cậy cao, giúp doanh nghiệp, cơ quan quản lý dễ dàng thực hiện, đánh giá và kiểm soát chất lượng sản phẩm theo quy định.

Việc áp dụng tiêu chuẩn TCVN 14303:2025 giúp các doanh nghiệp trong chuỗi giá trị hạt tiêu từ trồng trọt, thu hoạch, chế biến đến bảo quản có thể chủ động nâng cao chất lượng sản phẩm. Nhờ đó, hạn chế tình trạng hàng kém chất lượng hoặc không đạt tiêu chuẩn gây ảnh hưởng xấu đến uy tín thương hiệu, cũng như giảm thiểu tổn thất trong quá trình bảo quản, vận chuyển.

Đặc biệt, tiêu chuẩn mới tạo điều kiện thuận lợi hơn cho các doanh nghiệp xuất khẩu khi đáp ứng được những yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế về an toàn thực phẩm và tiêu chuẩn kỹ thuật. Đây là cơ hội để sản phẩm hạt tiêu Việt Nam mở rộng thị phần, gia tăng giá trị và nâng cao sức cạnh tranh bền vững.

Bên cạnh việc khuyến khích các doanh nghiệp nghiêm túc áp dụng tiêu chuẩn, các cơ quan quản lý nhà nước cần tăng cường công tác thanh kiểm tra, giám sát chất lượng hạt tiêu trên thị trường, nhằm bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và duy trì trật tự thị trường.

Người tiêu dùng cũng cần nâng cao nhận thức chọn lựa sản phẩm hạt tiêu có nguồn gốc rõ ràng, đạt chuẩn chất lượng để đảm bảo an toàn sức khỏe và hưởng lợi từ các sản phẩm có chất lượng cao.

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 14303:2025 về hạt tiêu là bước tiến quan trọng trong công tác quản lý chất lượng ngành nông sản Việt Nam. Tiêu chuẩn này không chỉ giúp bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng mà còn tạo nền tảng vững chắc cho ngành hạt tiêu Việt Nam phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng vào thị trường quốc tế. Việc tuân thủ và áp dụng tiêu chuẩn này sẽ góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, khẳng định uy tín thương hiệu và mở rộng cơ hội xuất khẩu cho ngành hạt tiêu – một trong những mặt hàng nông sản chủ lực của Việt Nam.