Những thuận lợi và thách thức đối với doanh nghiệp

Khi doanh nghiệp xây dựng áp dụng MBO, thuận lợi lớn nhất chính là khả năng xác lập và truyền tải mục tiêu một cách minh bạch. Trong bối cảnh mỗi dự án thường bao gồm hàng chục hạng mục và hàng trăm mắt xích liên quan, MBO giúp doanh nghiệp tạo ra trục mục tiêu chung, rồi phân rã xuống từng đội thi công và từng cá nhân. Khi mỗi bộ phận hiểu rõ mình phải đạt điều gì, trong thời hạn nào và bằng tiêu chuẩn nào, tiến độ công trình trở nên dễ kiểm soát hơn, năng suất lao động được nâng lên rõ rệt và chất lượng sản phẩm cũng được đảm bảo ngay từ bước chuẩn bị.

 MBO giúp doanh nghiệp tạo ra trục mục tiêu chung

Công cụ này còn khuyến khích tinh thần chủ động, giúp đội ngũ thi công không chỉ làm theo lệnh mà nhìn thấy vai trò của mình trong thành công của cả dự án, từ đó phối hợp nhịp nhàng hơn và giảm đáng kể các lỗi phải làm lại.

Một thuận lợi khác là MBO tạo ra hệ thống đánh giá công bằng dựa trên kết quả cụ thể. Trong môi trường xây dựng vốn dễ xảy ra tình trạng đùn đẩy trách nhiệm khi có sự cố, việc đo lường mục tiêu bằng chỉ số cụ thể giúp minh bạch hóa năng lực của từng bộ phận. Điều này không chỉ nâng hiệu suất làm việc mà còn giúp doanh nghiệp có cơ sở khoa học khi thưởng, phạt, tối ưu nhân lực và cải thiện kỷ luật công trường. Đặc biệt, MBO giúp ban lãnh đạo nhận diện sớm các nguy cơ như chậm vật tư, sai lệch hồ sơ kỹ thuật hay thay đổi điều kiện thi công, từ đó nhanh chóng điều chỉnh để giữ ổn định chất lượng công trình.

Tuy nhiên, việc triển khai MBO trong doanh nghiệp xây dựng cũng đối mặt không ít khó khăn. Thách thức đầu tiên nằm ở tư duy và thói quen của đội ngũ, nhất là các cán bộ quản lý đã quen với cách làm việc truyền thống dựa vào kinh nghiệm. Khi MBO yêu cầu đặt mục tiêu cụ thể, đo lường báo cáo theo chu kỳ, nhiều người cảm thấy bị ràng buộc hơn và cho rằng công cụ này làm tăng gánh nặng giấy tờ. Để thay đổi tư duy đó, doanh nghiệp phải đầu tư đáng kể vào đào tạo và truyền thông nội bộ.

Khó khăn tiếp theo xuất phát từ đặc thù của ngành xây dựng, nơi nhiều chỉ số liên quan đến chất lượng rất khó lượng hóa. Không phải tiêu chí nào cũng có thể đo ngay bằng con số; ví dụ, chất lượng bề mặt hoàn thiện hay mức độ phối hợp giữa các bộ phận đôi khi cần kết hợp cả đánh giá định lượng và định tính. Việc xây dựng bộ chỉ số chuẩn hóa do đó đòi hỏi thời gian và phải được điều chỉnh liên tục theo từng dự án.

Giám sát tiến độ thực chất hơn

Thách thức khác nằm ở hệ thống dữ liệu. Nhiều doanh nghiệp xây dựng vẫn quen làm việc thủ công hoặc thiếu dữ liệu chuẩn, khiến việc đo lường tiến độ và năng suất gặp khó khăn trong giai đoạn đầu. Muốn MBO vận hành trơn tru, doanh nghiệp phải xây dựng lại quy trình ghi nhận số liệu, chuẩn hóa báo cáo hiện trường và đảm bảo thông tin từ công trường đến văn phòng luôn thống nhất.

Không thể bỏ qua sức ép ban đầu đối với quản lý trung gian, những người đóng vai trò cầu nối giữa mục tiêu chiến lược và thực thi tại hiện trường. Khi MBO áp dụng, họ phải học cách lập kế hoạch chi tiết, phân bổ nhân lực khoa học và giám sát tiến độ thực chất hơn, khiến khối lượng công việc tăng lên trong những tháng đầu triển khai.

Nhìn chung, áp dụng MBO trong doanh nghiệp xây dựng là hành trình vừa nhiều cơ hội vừa nhiều thách thức. Nhưng khi các mục tiêu được đặt đúng, các chỉ số được đo đúng và đội ngũ được chuẩn bị tốt, MBO trở thành công cụ mạnh mẽ giúp doanh nghiệp nâng năng suất, cải thiện chất lượng công trình và củng cố uy tín trong một thị trường cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Doanh nghiệp áp dụng cụ thể

Công ty Xây dựng Thăng Long là một ví dụ đáng chú ý trong số những doanh nghiệp tiên phong áp dụng MBO tại Việt Nam. Trước năm 2022, Thăng Long gặp nhiều thách thức quen thuộc của các doanh nghiệp xây dựng tầm trung với mục tiêu truyền đạt thiếu nhất quán giữa các cấp quản lý, tiến độ nhiều gói thầu thường xuyên chậm từ 3 % đến 5 % so với kế hoạch, sai lỗi kỹ thuật xuất hiện rải rác khiến chi phí phát sinh tăng cao, nhiều hạng mục phải làm lại gây lãng phí nhân lực, vật liệu. Cùng với đó, sự phối hợp giữa công trường và văn phòng chưa thật sự nhịp nhàng, dẫn đến tình trạng công nhân chờ thiết bị hoặc phải chờ phê duyệt thay đổi kỹ thuật.

Nhận thấy mô hình quản trị cũ không còn phù hợp, ban lãnh đạo Thăng Long quyết định triển khai MBO một cách toàn diện. Doanh nghiệp bắt đầu bằng việc xác lập ba nhóm mục tiêu “xương sống” cho toàn công ty, đó là nâng năng suất lao động tối thiểu 12% mỗi năm, giảm đáng kể tỷ lệ chậm tiến độ, hạ thấp số lỗi kỹ thuật phải tái kiểm tra.

Là một công ty chuyên nghiệp sản xuất cọc bê tông cốt thép, Thăng Long với hệ thống xưởng sản xuất thép khép kín và hai xưởng bê tông, trạm trộn bê tông công suất 40m3/h, công ty có thể sản xuất được các loại cọc từ 200x200 đến 450x450 với năng lực sản xuất đạt 2.000m/ngày, sản phẩm hoàn thành luôn đạt chất lượng cao đáp ứng được mọi công trình.

 Sản phẩm của doanh nghiệp đạt chất lượng cao, đáp ứng các yêu cầu của tiêu chuẩn TCVN 7888:2014, JIS A 5335:1987, JIS A 5373: 2010 ... Cung cấp cọc cho một số dự án lớn như: Tổ hợp các nhà máy tại KCN Deep C - Hải Phòng, KĐT Gamuda Gardens, Vincity Ocean Park,..

Để đảm bảo MBO vận hành hiệu quả, công ty còn thiết kế hệ thống chỉ số đo lường phù hợp với đặc thù của ngành xây dựng. Các chỉ tiêu được theo dõi theo tuần, cho phép nhận diện sớm các nguy cơ như thiếu vật tư, sai lệch hồ sơ kỹ thuật hay chậm trễ trong công tác chuẩn bị mặt bằng. Chính nhờ cơ chế theo dõi sát sao này, các đội thi công có thể điều chỉnh ngay trong từng giai đoạn, thay vì để lỗi tích tụ và tạo thành rủi ro lớn ở giai đoạn cuối.

Một bước đi quan trọng trong hành trình áp dụng MBO của Thăng Long là chương trình đào tạo lại đội ngũ. Suốt hai tháng liên tục, toàn bộ quản lý từ cấp tổ trưởng đến chỉ huy trưởng công trường được đào tạo về cách xây dựng mục tiêu theo nguyên tắc SMART, kỹ năng lập kế hoạch, phương pháp phân bổ nguồn lực theo tiến độ đường găng, đặc biệt là tư duy làm việc dựa trên kết quả thay vì chỉ hoàn thành nhiệm vụ. Ban lãnh đạo công ty nhận định, thay đổi tư duy của người lao động chính là nền tảng để MBO đi vào thực chất; nếu chỉ áp dụng hình thức mà không chạm vào văn hóa làm việc thì mọi công cụ sẽ trở nên vô nghĩa.

Sau một thời gian triển khai, những tín hiệu tích cực xuất hiện rõ rệt. Năng suất lao động tăng gần 15%, vượt mức mục tiêu ban đầu. Thời gian chậm tiến độ giảm hơn 38%, một con số đáng kể đối với lĩnh vực thi công xây lắp. Số lỗi kỹ thuật trong các hạng mục hoàn thiện giảm hơn một phần tư so với thời điểm trước khi áp dụng MBO. Không khí làm việc giữa các bộ phận trở nên cởi mở hơn; thay vì mâu thuẫn giữa giám sát, thiết kế và thi công như trước kia, các bộ phận chủ động ngồi lại ngay từ đầu để thống nhất mục tiêu và phương án thực hiện, qua đó giúp rút ngắn 15% thời gian xử lý hồ sơ và phê duyệt thay đổi kỹ thuật.

Dù vậy, hành trình áp dụng MBO của Thăng Long không phải không gặp khó khăn. Rào cản lớn nhất nằm ở tư duy của một số cán bộ quản lý lâu năm. Họ cho rằng việc đặt mục tiêu quá chi tiết sẽ tạo thêm áp lực hoặc biến họ thành công việc bàn giấy thay vì tập trung vào công trường. Công ty phải mất nhiều tháng để giải thích, minh chứng bằng dữ liệu thực tế và tổ chức các buổi thảo luận mở để xóa bỏ sự lo ngại. Thiếu dữ liệu chuẩn trong giai đoạn đầu cũng khiến công tác đo lường gặp khó.

Công ty buộc phải xây dựng lại hệ thống dữ liệu, từ năng suất từng hạng mục đến tỷ lệ sai lỗi, thời gian chuẩn bị mặt bằng… Một số mục tiêu liên quan đến an toàn hay chất lượng hoàn thiện cũng khó đánh giá ngay bằng con số, buộc công ty phải kết hợp cả tiêu chí định tính và định lượng. Áp lực đối với quản lý trung gian trong thời gian đầu cũng rất lớn, khi họ phải học cách lập kế hoạch, phân bổ nhân lực và kiểm soát tiến độ theo chuẩn mới. Tuy nhiên, khi hệ thống đã đi vào vận hành ổn định, đa số quản lý đều thừa nhận MBO giúp họ dễ điều hành hơn, chủ động hơn và nhìn thấy rõ kết quả công việc của mình.

Những gì Thăng Long đạt được mang đến những bài học giá trị đối với ngành xây dựng. Áp dụng MBO không thể làm nửa vời; doanh nghiệp phải xác định mục tiêu rõ ràng, đo được và gắn trách nhiệm cụ thể. Đào tạo và truyền thông nội bộ đóng vai trò then chốt, vì chỉ khi người lao động hiểu và đồng thuận thì công cụ mới phát huy hiệu quả. Hệ thống dữ liệu chính xác là nền tảng của mọi phép đo. Lãnh đạo phải theo sát, đặc biệt trong giai đoạn đầu, để tháo gỡ vướng mắc và duy trì kỷ luật thực thi. Và cuối cùng, sự công bằng và minh bạch trong đánh giá, khen thưởng là yếu tố quan trọng nuôi dưỡng động lực lâu dài.

Công ty Thăng Long luôn chú trọng nâng cao tài sản vô hình này qua nhiều hoạt động khác nhau của doanh nghiệp. Luôn đặt lợi ích của con người lên hàng đầu, cân bằng công việc - cuộc sống và tích cực khen thưởng, ghi nhận thành tích. Đơn vị tạo dựng môi trường làm việc văn minh, chuyên nghiệp, luôn tìm kiếm các cơ hội nâng cao trình độ chuyên môn và tư tưởng chính trị cho nhân viên cũng như lắng nghe những nguyện vọng, ý kiến đóng góp của công nhân viên. Ngoài ra, đơn vị đã xây dựng tiêu chuẩn cốt lõi trong hoạt động kinh doanh và tuân thủ theo đúng những giá trị này để có được sự tin tưởng của công nhân viên và đối tác, khách hàng với công ty.

Trong thời kỳ mà ngành xây dựng Việt Nam bước vào giai đoạn cạnh tranh khốc liệt hơn bao giờ hết, năng suất không chỉ quyết định hiệu quả tài chính, mà còn là bản sắc thể hiện năng lực chuyên môn và uy tín của doanh nghiệp. MBO, khi được triển khai bài bản và gắn với đặc thù thực tế của công trường, trở thành động lực mạnh mẽ để doanh nghiệp nâng chuẩn vận hành, tối ưu nguồn lực và duy trì hiệu quả bền vững.

Hành trình phát triển của Công ty Xây dựng Thăng Long cho thấy rằng tăng năng suất không chỉ nằm ở máy móc, công nghệ hay quy mô nhân lực, mà trước hết là nằm ở cách tổ chức công việc một cách khoa học, có mục tiêu và có trách nhiệm. Với những doanh nghiệp dám thay đổi, MBO chính là chìa khóa để mở ra cánh cửa tăng trưởng dài hạn trong một ngành nghề vốn chứa đựng nhiều thách thức nhưng cũng đầy cơ hội bứt phá.