Chia sẻ kinh nghiệm thiết kế kiến trúc cảnh quan ứng phó với biến đổi khí hậu

Nằm trong mục tiêu phát triển “An toàn – Thân thiện – Đậm đà bản sắc”, thành phố Sơn La đã đưa ra những định hướng cụ thể về mặt quy hoạch trong khâu nâng cấp và phát triển hệ thống hạ tầng thoát nước và hệ thống mặt nước.

Điều chỉnh này được đưa ra nhằm giải quyết vấn đề cấp thiết trong hệ thống điều tiết thoát nước cũng như phục vụ nhu cầu phát triển không gian công viên cây xanh mặt nước công cộng trong đô thị. Tuy nhiên, những tác động trong quá trình quy hoạch đã làm cho việc phát triển đô thị trở nên không đồng nhất và lấn chiến ngày một nghiêm trọng các khu dân cư và đô thị, ảnh hưởng đến giá trị về mặt không gian cũng như quy mô của diện tích mặt nước của vùng.

Những tác nhân này có liên quan trực tiếp đến môi trường sinh thái và khí hậu của thành phố, đặt ra những đòi hỏi cấp thiết của việc bảo vệ, nâng cấp và phát triển cảnh quan tại các địa điểm mặt nước tự nhiên và hệ thống thoát nước.

Quan điểm tiếp cận từ thực địa của hội thảo kỹ thuật  này là xác định và phát huy những giá trị bản địa hiện hữu thông qua khảo sát hiện trạng, vẽ ghi và phân tích để đề xuất các ý tưởng thiết kế kiến trúc cảnh quan có tính thực tiễn và khả thi cao nhằm giải quyết các vấn đề về biến đổi khí hậu. Việc vẽ ghi, ký họa những nét bản sắc, giá trị văn hoá và cảnh quan của địa phương và triển lãm tại Sơn La và Hà Nội là một kết quả quan trọng của Workshop trong việc ghi nhận những giá trị bản địa của Sơn La tới cộng đồng.

Ông Olivier Gillard, Chuyên gia Thủy văn, Trưởng nhóm dự án của AFD chia sẻ rằng ông tin tưởng hoạt động này là một cơ hội tốt để các bạn trẻ đưa ra các ý tưởng sáng tạo mới, đồng thời tham gia đối thoại về quản trị rủi ro thiên tai và quản trị tài nguyên nước.

 “Tác động vào yếu tố nước là tác động đến biến đổi khí hậu, bởi biến đổi khí hậu và các yếu tố thủy văn không tách rời nhau mà có mối liên hệ qua lại chặt chẽ.  Việc chỉnh trị dòng sông hay tác động tới tài nguyên nước chính là cách để thích ứng với biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, rủi ro thiên tai, lũ lụt vẫn sẽ còn đó, khó có thể xóa bỏ hoàn toàn, chúng ta chỉ có thể thích ứng và giảm nhẹ. Các bên liên quan bao gồm nhà quản lý, chuyên gia kỹ thuật, và cả người dân… đừng bỏ qua yếu tố này trong quy hoạch thành phố”, ông Olivier nhấn mạnh.

Từ ngày 01 – 08/04, đoàn sinh viên và giảng viên triển khai các hoạt động khảo sát, nghiên cứu và đề xuất các phương án ý tưởng trên phạm vi toàn Thành phố Sơn La. Phạm vi nghiên cứu của hội thảo bao gồm: Hồ Tuổi trẻ (hồ Bản Cá), Lò Văn Giá, Bản Cá, Sơn La, Viêt Nam; Hồ Đại học Tây Bắc, đường Chu Văn An, P. Quyết Tâm, Sơn La, Viêt Nam; Các kênh, mương thoát nước trên địa bàn thành phố; Các không gian cảnh quan tiềm năng của TP Sơn La. Sinh viên được chia làm các nhóm triển khai nghiên cứu các chủ đề sau: Định nghĩa công viên trong đô thị thành phố Sơn La. Tổ chức không gian cảnh quan hồ Tuổi Trẻ. Tổ chức không gian cảnh quan hồ Đại học Tây Bắc. Tổ chức không gian cảnh quan một số tuyến kênh thoát nước, kết nối hạ tầng. Xác định những giá trị bản sắc Sơn La gắn liền với tiềm năng ứng phó với biến đổi khí hậu.

Đoàn cũng đề xuất thêm các phương án thiết kế giúp tăng cường khả năng thu gom nước thải, nâng cao khả năng thoát lũ, ứng phó với biến đổi khí hậu; đồng thời cung cấp một số biện pháp xử lý ô nhiễm nước, đất, rác thải...;

Bên cạnh đó, nhóm sinh viên chuyên ngành mỹ thuật đã thực hiện các bộ tranh ký họa cảnh quan, con người với các mục tiêu: Làm nổi bật bản sắc thiên nhiên, văn hóa, con người Sơn La; Tìm ra các yếu tố đặc trưng và có tiềm năng phát triển song hành với nền kinh tế của thành phố và khả năng ứng phó với tình trạng biến đổi khí hậu ngày một gia tăng tại khu vực. Triển lãm tranh ký họa đã diễn ra ngày 7/4/2022 tại Đại học Tây Bắc. Tranh cũng được trưng bày tại phiên cuối hội thảo tại Hà Nội.

Ông Đào Mạnh Chiến, Phó ban quản lý dự án ODA tỉnh Sơn La cho biết: Hiện nay, Ban quản lý các dự án ODA tỉnh Sơn La được giao là cơ quan chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành có liên quan tham mưu cho UBND tỉnh xây dựng đề xuất chủ trương đầu tư dự án“ Cải thiện cơ sở hạ tầng đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu tại thành phố Sơn La”.

Các nội dung tham gia của Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội và các sinh viên của trường đã được xác định hướng vào các hoạt động thiết kế ý tưởng hạ tầng công viên, hồ điều hòa, mương thoát lũ thuộc một trong các hợp phần của dự án. Hợp phần này đóng vai trò rất quan trọng trong việc đảm bảo khả năng thoát nước, bảo vệ môi trường, tạo cảnh quan đô thị của thành phố và được gắn với nhiều hoạt động văn hóa, thể thao của công đồng dân cư. Chúng tôi đánh giá rất cao về bền dầy kinh nghiệm của Trường Đại học Kiến trúc Hà Nội cũng như khả năng sang tạo của các em sinh viên và tôi tin tưởng sẽ được tận mắt chứng kiến nhiều ý tưởng sáng tạo độc đáo mới lạ, hiện đại và đầm đà sắc dân tộc vùng Tây Bắc.

Ông Chiến cũng mong nhận được sự đồng thuận, ủng hộ của các cấp chính quyền, người dân của thành phố trong thời gian tới, để dự án Cải thiện cơ sở hạ tầng ứng phó với biến đổi khí hậu được triển khai đạt hiệu quả, góp phần xây dựng thành phố Sơn La phát triển xanh - nhanh - bền vững, từng bước đáp ứng các tiêu chí trở thành đô thị loại I trong thời gian tới – ông Chiến chia sẻ thêm.

Hội thảo “Thiết kế kiến trúc cảnh quan thành phố Sơn La ứng phó với biến đổi khí hậu” là một hoạt động thuộc dự án “Cải thiện cơ sở hạ tầng đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu tại thành phố Sơn La”, một trong số các dự án do AFD và EU tài trợ thông qua Quỹ WARM (Water Resources Management facility). Dự án Cải thiện cơ sở hạ tầng đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu tại thành phố Sơn La do tỉnh Sơn La đề xuất và đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép triển khai lập đề xuất dự án để xem xét phê duyệt chủ trương đầu tư dự án.

Đây là lần đầu tiên chương trình này được AFD triển khai tại Việt Nam. Cách tiếp cận sáng tạo cho phép nâng cao hiệu quả và chất lượng dự án, phục vụ cho việc lập kế hoạch phù hợp với các ưu tiên của chính phủ Việt Nam và AFD. Phối hợp với chính quyền trung ương và địa phương của Việt Nam, AFD sẽ huy động Quỹ WARM chuẩn bị và thực hiện các dự án đầu tư đồng tài trợ bằng vốn vay AFD và các nguồn lực của Việt Nam trong giai đoạn 2021-2029 với tổng số tiền ước tính là 200 triệu Euro.