Bí ẩn bên trong hang động nước ngọt sâu nhất Trái Đất

Hang Hranice Abyss, hay còn gọi là "Hranická propast" trong tiếng Czech, là hang động nước ngọt sâu nhất thế giới, theo Live Science. Các nhà địa chất cho rằng độ sâu của nó có thể vượt quá một kilomet dưới bề mặt Trái Đất, gấp hơn hai lần so với hang nước ngọt sâu thứ hai.

Hang Hranice Abyss nằm gần thị trấn Hranice thuộc huyện Prerov, Cộng hòa Czech. Hang động này thách thức quan điểm khoa học truyền thống rằng những hang sâu được hình thành từ dưới lên, với nước ngầm giàu axit dâng lên và làm mòn đá. Theo nghiên cứu công bố năm 2020 trên tạp chí Geophysical Research: Earth Surface, quá trình hình thành Hranice Abyss diễn ra ngược lại, khi nước bào mòn từ trên xuống.

Các nhà khoa học lần đầu mô tả hang Hranice Abyss vào năm 2016 sau nhiều cuộc lặn thám hiểm trong hang. Nhóm nghiên cứu sau đó đã triển khai phương tiện điều khiển từ xa (ROV) để khám phá các khu vực mà thợ lặn không thể tiếp cận, đo được độ sâu tối đa là 473,5m. Phát hiện này chính thức biến Hranice Abyss trở thành hang động nước ngọt sâu nhất thế giới, vượt qua hang Pozzo del Merro ở Italy, có độ sâu 392m. Tuy nhiên, độ sâu ghi nhận được bị giới hạn bởi chiều dài cáp liên lạc sợi quang của ROV.

Vào năm 2020, nghiên cứu sử dụng phương pháp chụp ảnh địa chấn và lực hấp dẫn để ước tính độ sâu của Hranice Abyss. Kết quả cho thấy hang có thể sâu gấp đôi mức mà ROV từng đo, thậm chí đủ chứa tòa tháp Burj Khalifa (828m) – tòa nhà cao nhất thế giới. Hang động này thậm chí còn có chiều cao gấp đôi so với toà Landmark 81 (461m) của Việt Nam.

Miệng hang Hranice Abyss là một khoang dốc nghiêng với một hồ nhỏ nằm ở đáy, theo kết quả từ nghiên cứu mới nhất. Phần dưới nước của hang có dạng hình trụ thẳng đứng không đều, với đường kính từ 10-30m. Nhiệt độ nước trong hang dao động từ 14,5-18,8 độ C tùy theo thời điểm trong năm.

Bản đồ mở rộng cũng tiết lộ rằng đáy của hang nối liền với một hố sụt gần đó có tên Carpathian Foredeep. Hố sụt này nằm cách lối vào hang khoảng 1,2km, được hình thành cách đây 19 triệu năm và chứa đầy trầm tích, khiến ngày nay không thể nhìn thấy nó từ mặt đất.

Hang Hranice Abyss hình thành sau hố sụt, khoảng 14 - 16 triệu năm trước, khi nước từ mặt đất bắt đầu thấm qua các lớp đá dễ tan như đá vôi. Quá trình này dần tạo ra những khoang rỗng sâu, cuối cùng hình thành kênh dẫn cho nước chảy từ mặt đất xuống đáy hố sụt. Tuy nhiên, khi trầm tích lấp kín miệng hố sụt, nước bắt đầu tích tụ trong kênh dẫn, tạo nên một hang động chứa đầy nước như ngày nay.

Theo Live Science