Bất thường tại các phiên đấu giá đất, không loại trừ khả năng có ý đồ “phá” cuộc đấu giá

Điển hình như phiên đấu giá ngày 10/8, 68 thửa đất tại khu Ngõ Ba, thôn Thanh Thần, xã Thanh Cao, huyện Thanh Oai có khoảng 1.500 người tham dự, với hơn 4.000 hồ sơ đăng ký hợp lệ. Lô góc có giá trúng cao nhất khoảng 100,5 triệu/m2.

Đến ngày 19/8, phiên đấu giá 19 lô đất tại thôn Lòng Khúc, xã Tiền Yên, huyện Hoài Đức kéo dài 19 giờ, diễn ra xuyên đêm. Giá trúng cao nhất đạt 133,3 triệu/m2, gấp 30 lần giá khởi điểm. Ngày 19/10, phiên đấu giá 27 thửa đất ở quận Hà Đông kết thúc vào lúc hơn 23 giờ đêm. Giá trúng cao nhất đạt hơn 262,2 triệu/m2.

Vừa qua vào ngày 29/11 tại Nhà thi đấu huyện Sóc Sơn đã diễn ra phiên đấu giá 58 thửa đất trên địa bàn thôn Đông Lai, xã Quang Tiến. Các thửa này có diện tích từ 90 - 224 m2. Giá khởi điểm gần 2,5 triệu đồng/m2, bước giá 3 triệu đồng/m2. Tiền đặt cọc đấu giá dao động 44 - 111 triệu đồng/m2 (bằng 20% giá trị thửa đất theo giá khởi điểm). Người tham gia phải đấu giá 6 vòng bắt buộc.  

Tại vòng đấu thứ 5, 36 thửa đất có khách hàng trả giá cao bất thường. Có thửa được trả giá 30 tỷ đồng/m2. Tuy nhiên, đến vòng 6 (vòng đấu giá cuối cùng), 36 thửa đất nêu trên đều được các khách hàng này không tiếp tục trả giá. Như vậy, số lượng thửa đất tìm chủ thành công tại buổi làm việc là 22/58 thửa. Giá trúng thấp nhất là 32,4 triệu đồng/m2, cao nhất là 50,4 triệu đồng/m2. Tổng số tiền theo kết quả trúng đấu giá của 22 thửa đất là 112,2 tỷ đồng.

Quan sát diễn biến tại phiên đấu giá đất này, ông Nguyễn Thế Điệp, Ủy viên BCH Hiệp hội Bất động sản Việt Nam (VNREA) nhìn nhận đây là trường hợp bất thường, không loại trừ khả năng có ý đồ “phá” cuộc đấu giá.

Theo ông Điệp, 30 tỷ đồng/m2 đất là con số quá phi lý. Vấn đề này cần được các cơ quan chức năng cùng địa phương tìm hiểu thêm để xem lý do của người trả giá là gì? Trạng thái tinh thần của họ khi đưa ra mức giá đó đang như thế nào? Liệu có thế lực hay còn nhóm người nào khác đứng đằng sau hay không?

Hiện nay giá đất nhiều nơi đang tăng nóng. Nếu thửa đất nằm ở vị trí đắc địa, khu vực trung tâm thì việc giá cao cũng là điều dễ hiểu, bởi nhiều người có nhu cầu thực vẫn sẵn sàng bỏ tiền ra mua. Sang những huyện ven ở xa như Hoài Đức, Phú Xuyên, giá đất cũng đang neo cao, bản thân tôi đi khảo sát mà còn giật mình.

Theo ông Điệp, có một số yếu tố khiến câu chuyện của đất đấu giá Hà Nội bỗng trở nên nóng sốt trong thời gian qua. Trong đó việc Luật Đất đai 2024 đã chính thức có hiệu lực từ tháng 8; 105 thành phố, thị xã trên cả nước sẽ không được phân lô, bán nền đã phần nào đánh vào tâm lý người tham gia thị trường, khiến giới đầu cơ (mua bất động sản không nhằm mục đích ở thực) gia tăng. Bên cạnh đó, dòng tiền ngoại hối rất lớn cũng đang đổ về và chủ yếu hướng vào đất đai, nhu cầu đầu tư lúc này là rất lớn. 

Nhằm hạn chế tình trạng trục lợi, thổi giá bất động sản từ đấu giá đất, ông Điệp cho rằng, nên tổ chức đấu giá nhiều thửa đất cùng lúc trong một phiên đấu giá (có thể lên tới hàng trăm thửa thay vì hàng chục thửa như hiện nay). Qua đó, việc thao túng giá của một số nhóm đối tượng sẽ khó thực hiện hơn. 

Ngoài ra, cần có cơ quan riêng kiểm soát việc định giá cũng như đấu giá. Hiện nay, giá khởi điểm của đất đấu giá được một số địa phương đưa ra đang ở mức rất thấp vì chưa có đủ dữ liệu về giá đất làm cơ sở. Việc duyệt giá dựa vào công chứng, nộp thuế... khiến giá khởi điểm ở mức rất thấp so với giá trên thị trường. Hiện nay giá khởi điểm chỉ ở mức vài triệu đồng một mét vuông. Người đấu giá trúng xong sau đó quyết định không mua thì cũng chỉ bị mất khoảng vài chục triệu đồng. Điều này khiến việc thao túng giá trở nên rất dễ. Cần nâng giá lên sát với thị trường, tăng thêm tiền đặt cọc.

Đặc biệt, cần tìm cách để câu chuyện về thủ tục pháp lý khi doanh nghiệp đầu tư trở nên nhanh gọn, thông thoáng, từ đó gia tăng nguồn cung, giúp giảm giá thành bất động sản. Đây mới là giải pháp căn cơ, lâu dài cho đà phát triển của thị trường địa ốc.