Nhiều áp lực “bủa vây”
Năm 2025, người mua nhà đang phải đối mặt với một “ma trận” áp lực chồng chéo, khiến giấc mơ an cư trở nên khó khăn hơn bao giờ hết, dù thị trường bất động sản được đánh giá là đã bước qua giai đoạn đáy và dần hồi phục. Áp lực lớn nhất và dễ nhận thấy nhất vẫn đến từ mặt bằng giá nhà ở neo cao. Sau nhiều năm tăng liên tục, đặc biệt tại các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM, giá căn hộ sơ cấp vẫn duy trì ở mức cao do chi phí đất đai, xây dựng, tài chính và pháp lý chưa có dấu hiệu giảm mạnh. Trong khi đó, thị trường thứ cấp dù có điều chỉnh cục bộ nhưng mức giảm chưa đủ sâu để tạo ra cơ hội rõ rệt cho người mua ở thực. Khoảng cách giữa giá nhà và thu nhập của người lao động vì thế ngày càng nới rộng, buộc nhiều gia đình trẻ phải kéo dài thời gian tích lũy hoặc chấp nhận mua nhà xa trung tâm với hạ tầng chưa đồng bộ.
Bên cạnh giá nhà, lãi suất vay mua nhà dù đã hạ nhiệt so với giai đoạn cao điểm 2022–2023 nhưng vẫn là gánh nặng không nhỏ. Các ngân hàng có xu hướng tung ra gói vay ưu đãi lãi suất thấp trong thời gian đầu, song sau thời gian “neo ưu đãi”, lãi suất thả nổi vẫn tiềm ẩn rủi ro tăng trở lại. Với những người vay dài hạn 15–25 năm, chỉ cần lãi suất biến động thêm 1–2 điểm phần trăm cũng đủ khiến áp lực trả nợ hàng tháng tăng đáng kể, ảnh hưởng trực tiếp đến chi tiêu và chất lượng sống. Điều này khiến nhiều người mua nhà năm 2025 rơi vào thế tiến thoái lưỡng nan: mua sớm thì lo áp lực tài chính kéo dài, còn chờ đợi thì sợ giá nhà tiếp tục tăng.
Một áp lực khác không kém phần quan trọng là nguồn cung nhà ở vừa túi tiền vẫn khan hiếm. Phần lớn dự án mở bán mới tập trung vào phân khúc trung – cao cấp, trong khi nhà ở xã hội, nhà ở thương mại giá hợp lý lại triển khai chậm do vướng thủ tục, quỹ đất và cơ chế lợi nhuận. Điều này khiến người mua ở thực, đặc biệt là người có thu nhập trung bình, gần như không có nhiều lựa chọn phù hợp. Không ít người buộc phải “đánh đổi” bằng việc mua căn hộ diện tích nhỏ, ở xa trung tâm hoặc chấp nhận sống trong các khu vực chưa hoàn thiện về tiện ích và dịch vụ công cộng.
Ngoài ra, chi phí sinh hoạt gia tăng cũng đang “bào mòn” khả năng tích lũy của người mua nhà. Giá cả hàng hóa, dịch vụ, học phí, y tế và các khoản chi tiêu thiết yếu khác đều có xu hướng tăng, khiến phần thu nhập dành cho tiết kiệm mua nhà ngày càng bị thu hẹp. Trong bối cảnh đó, việc chuẩn bị sẵn một khoản vốn tự có đủ lớn để đáp ứng yêu cầu vay ngân hàng trở thành thách thức không nhỏ. Chưa kể, các quy định kiểm soát tín dụng ngày càng chặt chẽ buộc người vay phải chứng minh thu nhập rõ ràng, ổn định, làm khó thêm cho nhóm lao động tự do hoặc kinh doanh cá thể.
Cuối cùng, tâm lý thận trọng bao trùm thị trường cũng tạo ra áp lực vô hình đối với người mua nhà năm 2025. Những bài học từ giai đoạn sốt nóng rồi điều chỉnh mạnh khiến người mua dè dặt hơn, lo ngại rủi ro pháp lý, tiến độ dự án và khả năng thanh khoản trong tương lai.
Thuê dài hạn trở thành chiến lược của người trẻ
Trong một chia sẻ mới đây, ông Lê Bảo Long, Giám đốc Marketing Batdongsan.com.vn, nhìn nhận xu hướng thuê nhà đang dần trở thành lựa chọn "chiến lược" của người trẻ trong bối cảnh cơ hội sở hữu nhà ngày càng xa tầm với.
Theo ông, giá bất động sản neo ở mức cao, đặc biệt tại các đô thị lớn như TP.HCM và Hà Nội, đang tạo sức ép khiến nhiều người rất khó mua nhà. Tuy vậy, thay vì bi quan, nhiều người chủ động thay đổi chiến lược tài chính và chọn thuê nhà dài hạn để linh hoạt hơn trong giai đoạn tích lũy.
“Có tới 40% người thuộc nhóm 18-44 tuổi đang không sở hữu bất động sản nào, và phần lớn đang ở thuê hoặc sống trong nhà không thuộc sở hữu của họ, sống chung với gia đình”, ông Long cho biết dựa trên khảo sát mới đây của đơn vị.
Trong nhóm thuê dài hạn, phần đông là người độc thân chưa dự định kết hôn trong 1-2 năm tới, với 72% dành dưới 30% thu nhập cho tiền nhà và 34% có xu hướng thuê từ 3 năm trở lên. Theo ông, nhóm này ưu tiên chất lượng sống, tiện ích và vị trí - những yếu tố mà không ít dự án bán hiện chưa cung cấp tương xứng với mức giá.
Bên cạnh mặt bằng giá nhà tăng cao, diễn biến lãi suất cũng là nguyên nhân quan trọng khiến người mua chùn bước. Áp lực vay mua nhà không chỉ là nỗi lo của từng cá nhân, mà đã trở thành rào cản lớn tác động đến tâm lý thị trường.
Ông Nguyễn Quốc Anh, Phó tổng giám đốc Batdongsan.com.vn, cho biết việc loạt ngân hàng nâng lãi suất vay mua nhà trong quý IV đã khiến mức độ quan tâm đối với bất động sản giảm đi đáng kể.
Dù vậy, dữ liệu khảo sát từ Batdongsan.com.vn cho thấy ngay cả trong bối cảnh khó khăn, mục tiêu sở hữu nhà vẫn rất rõ ràng ở nhóm gia đình trẻ: có đến 93% người đã kết hôn và có con mong muốn mua nhà trong 5 năm tới, dù rào cản giá bán còn lớn. Nhiều gia đình lựa chọn tăng thu nhập, thắt chặt chi tiêu hoặc tích lũy đều đặn để tiến gần mục tiêu.
Ông Long cho rằng nếu thủ tục nhà ở xã hội được đơn giản hóa, tiêu chí minh bạch hơn và nguồn cung phù hợp được mở rộng, quãng đường chạm đến giấc mơ an cư của nhóm này sẽ được rút ngắn đáng kể.