TCVN 13919:2024 về thang nâng xây dựng vận chuyển người và vật liệu bằng cabin

Thang nâng xây dựng vận chuyển người và vật liệu là thiết bị không thể thiếu trong các công trình xây dựng, bảo trì và sửa chữa các nhà máy, nhà xưởng sản xuất, kho Logistic hay tòa nhà ... hoặc những vị trí đòi hỏi phải với qua đầu trong các không gian cao và chật hẹp thẳng đứng cho phép tiếp cận hoàn toàn và hiệu quả để hoàn thành các nhiệm vụ cấp bách đó. Sản phẩm này còn là một trong những biện pháp thay thế cho giàn giáo hay thang xếp, giúp cho người làm việc trên cao tự tin và luôn luôn an toàn khi vận hành.

Các loại thang nâng thông dụng bao gồm thang nâng đứng, thang nâng đôi, thang nâng kéo và xe thang nâng người tự hành. Mỗi loại thang nâng người có những đặc điểm riêng biệt, phù hợp với các mục đích sử dụng khác nhau xong đều phải có một yêu cầu chung đó là phải đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật an toàn theo tiêu chuẩn.

Căn cứ tại Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13919:2024 thang nâng xây dựng vận chuyển người và vật liệu bằng cabin với dẫn hướng thẳng đứng do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố yêu cầu khi thiết kế tất cả các bộ phận phải chú ý đến việc lắp đặt, ví dụ như đoạn cột, phải đánh giá trọng lượng của chúng khi thao tác bằng thủ công. Khi vượt quá trọng lượng cho phép đối với thao tác bằng thủ công, nhà sản xuất phải đưa ra các khuyến nghị trong sổ tay hướng dẫn liên quan đến chọn thiết bị nâng phù hợp. Tất cả các nắp đậy có thể tháo ra và tháo rời phải được giữ lại bằng các dây buộc cố định.

Thang nâng người phải đảm bảo an toàn khi sử dụng. Ảnh minh họa

Các nhà chế tạo thang nâng phải tuân thủ các yêu cầu về an toàn và/hoặc các biện pháp bảo vệ được quy định trong điều này và các mối nguy bổ sung có liên quan trong TCVN 7383 1:2004 (ISO 12100- 1:2003) và TCVN 7383-2:2004 (ISO 12100-2:2003) nhưng không phải là chủ yếu và không được nêu trong tiêu chuẩn này.

Kết cấu của thang nâng phải được thiết kế và chế tạo sao cho đủ bền trong mọi điều kiện vận hành dự kiến, bao gồm cả việc lắp dựng và tháo dỡ và ví dụ: trong môi trường nhiệt độ thấp.

Việc thiết kế toàn bộ kết cấu và từng bộ phận của thang nâng phải dựa trên các tác động của bất kỳ tổ hợp tải trọng nào có thể xảy ra như quy định trong tiêu chuẩn này. Các tổ hợp tải trọng phải xét đến các vị trí bất lợi nhất của ca bin và tải trọng liên quan đến cột và các giằng cột, cả trong quá trình di chuyển theo phương thẳng đứng của ca bin và bất kỳ chuyển động ngang nào của nó. Các giằng cột với kết cấu đỡ được coi là một phần của kết cấu thang nâng.

Khi tính toán kết cấu thang nâng và các bộ phận liên quan, phải tính đến các lực và tải trọng như tất cả các tải trọng do trọng lượng bản thân, ngoại trừ ca bin và thiết bị di chuyển cùng với ca bin. Tải trọng do trọng lượng bản thân của ca bin không tải và tất cả các thiết bị di chuyển cùng với ca bin. Tải trọng do trọng lượng bản thân của tầng dừng và cửa, nếu chúng được nâng đỡ bởi thang nâng. Đối với thang nâng ở trạng thái đứng độc lập trong quá trình lắp đặt và đối với thang nâng ở trạng thái đứng độc lập khi làm việc, phải áp dụng các trường hợp tải và hệ số an toàn

Phân tích ứng suất mỏi cho các bộ phận của hệ thống dẫn động và phanh. Phải thực hiện phân tích ứng suất mỏi cho tất cả các bộ phận chịu lực và các mối liên kết quan trọng, chẳng hạn như trục và bánh răng. Phân tích này phải tính đến mức độ dao động của ứng suất và số chu kỳ ứng suất có thể là bội số của số chu kỳ tải.

Để tính toán cho các bộ truyền động, phải tính đến chiều dài hành trình là 20m cho mỗi chuyển động. Trục phải có hệ số an toàn bền tối thiểu là 2 so với giới hạn bền tương ứng, có kể đến tất cả ảnh hưởng do tập trung ứng suất. Khung cơ sở phải được thiết kế để chịu được tất cả các lực tác động lên nó do thang nâng tạo ra và có thể truyền các lực này lên bề mặt tựa. Các thiết bị để truyền lực lên bề mặt tựa không được phép là bánh lốp hoặc lò xo.

Khi trang bị các phương tiện có thể điều chỉnh để truyền lực xuống đất, các chân tựa này phải xoay tự do được trong mọi mặt phẳng đến một góc ít nhất là 15° so với phương ngang để tránh ứng suất uốn trong kết cấu. Nếu chân không xoay được thì phải kể đến ứng suất uốn gây bất lợi nhất. Các thanh dẫn hướng có thể là một bộ phận của cột hoặc có thể là một cơ cấu tay đòn mở rộng. Dẫn hướng phải cứng vững. Không được sử dụng các phần tử mềm như dây cáp hoặc dây xích để làm dẫn hướng.

Độ lệch của bất kỳ bộ phận nào của cột hoặc ca bin phải được hạn chế để không xảy ra va chạm. Đặc biệt chú ý đến các lực sinh ra trong quá trình lắp dựng và tháo dỡ.

Thang nâng khi được lắp đặt để sử dụng phải có rào chắn bảo vệ quanh thang nâng; Rào chắn hành lang di chuyển ca bin; Cửa tầng dừng tại mọi điểm tiếp cận. Những bộ phận này sẽ giúp cho mọi người tránh bị va đập bởi các bộ phận chuyển động và không bị rơi xuống hành lang di chuyển ca bin.

Ca bin phải có dạng một cái lồng kín hoàn toàn. Ca bin phải được dẫn hướng chắc chắn để tránh bị bung ra hoặc bị kẹt. Phải trang bị các thiết bị hoạt động hiệu quả cho ca bin để giữ ca bin không bị bung ra khỏi các thanh dẫn hướng trong trường hợp bị hỏng ngầm dẫn hướng hoặc con lăn. Ca bin phải được trang bị các thiết bị cơ khí để ngăn nó tuột ra khỏi các thanh dẫn hướng. Các thiết bị này phải hoạt động tốt trong quá trình vận hành bình thường cũng như trong quá trình lắp dựng, tháo dỡ và bảo dưỡng.