Chuyên gia cảnh báo 7 loại thực phẩm càng ăn càng khiến ung thư trực tràng “gõ cửa”

Chuyên gia dinh dưỡng nổi tiếng từ Đài Loan (Trung Quốc) - Gao Min Min, đã chia sẻ rằng ung thư đại trực tràng là một trong những loại ung thư phổ biến trên toàn cầu và bệnh này chịu ảnh hưởng lớn từ thói quen ăn uống.

Đặc biệt, những người tuân thủ chế độ ăn uống lành mạnh, lựa chọn thực phẩm cân đối, thực hiện tập thể dục đều đặn và duy trì cân nặng ổn định có thể giảm thiểu nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng. Ngược lại, việc tiêu thụ quá mức một số thực phẩm có thể tăng nguy cơ mắc bệnh. Trong số đó, có 7 loại thực phẩm phổ biến và được nhiều người ưa chuộng sau đây:

1. Thịt chế biến sẵn

Mặc dù rất thuận tiện và hấp dẫn với nhiều người, các thực phẩm chế biến sẵn như xúc xích, lạp xưởng, thịt muối, thịt xông khói... có thể tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng.

Nguyên nhân chính là do những loại thịt chế biến sẵn này thường chứa nhiều natri nitrit và natri nitrat. Đây được xem là những chất gây ung thư hàng đầu, đồng thời làm gia tăng tình trạng viêm trực tràng. Ngoài ra, chúng cũng thường chứa nhiều chất phụ gia và chất bảo quản, gây trở ngại cho quá trình hấp thụ trong cơ thể. Điều này dẫn đến việc hệ thống tiêu hóa bị quá tải, gây trạng thái "nhiễm độc" và suy giảm chức năng. Đồng thời, chúng cũng làm cho hệ miễn dịch trở nên yếu hơn nhanh chóng, trong khi hệ miễn dịch mạnh mẽ là yếu tố quan trọng để chống lại sự phát triển của ung thư.

2. Nước ngọt có ga

Thói quen lạm dụng nước ngọt có ga có thể có hậu quả đáng kể cho sức khỏe, thậm chí làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư. Nguyên nhân chính là do nước ngọt này thường chứa hàm lượng cao siro ngô fructose và các loại đường tinh chế khác, có khả năng gây ra đột biến insulin lớn và thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ của các tế bào ung thư, bao gồm cả ung thư đại trực tràng.

Nghiên cứu thực hiện tại Mỹ và cảnh báo từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chỉ ra rằng việc uống nước ngọt có ga và đồ uống thể thao có thể tăng nguy cơ tử vong sớm lên đến 28%, nguy cơ tử vong do bệnh tim cao hơn 31%, và nguy cơ tử vong do ung thư tăng 16%. Các nhà nghiên cứu Pháp cũng đã phát hiện rằng mỗi 100ml thêm vào lượng nước ngọt này có thể làm tăng 18% nguy cơ mắc bệnh ung thư và 22% nguy cơ mắc bệnh ung thư vú.

3. Thịt đỏ, mỡ động vật

Theo Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (IARC), ngoài thịt chế biến sẵn, thịt đỏ cũng được xác định là một tác nhân gây ung thư đại trực tràng. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã xếp thịt đỏ vào nhóm có khả năng gây ung thư cho con người (nhóm 2A).

Các nghiên cứu của WHO đã chỉ ra rằng việc tiêu thụ 76g thịt đỏ mỗi ngày có thể tăng nguy cơ mắc ung thư đại trực tràng lên 20% so với việc chỉ tiêu thụ khoảng 21g mỗi ngày. Việc ăn thịt đỏ như thịt bò, thịt dê, thịt cừu với lượng khoảng 160g/ngày hoặc thường xuyên ăn hơn 5 lần mỗi tuần có thể làm tăng nguy cơ tái phát gấp 3 lần.

Thịt đỏ và mỡ động vật đóng góp vào sự tăng lượng axit mật, thay đổi môi trường và thúc đẩy sự phát triển của các vi khuẩn trong ruột, đặc biệt là Clostridia. Những vi khuẩn này có thể biến đổi axit mật thành các chất chuyển hóa có thể tác động đến sự sinh sản của tế bào biểu mô ruột. Chất haem, một sắc tố đỏ tự nhiên có trong thịt đỏ, có thể làm suy yếu tế bào và kích thích vi khuẩn trong cơ thể sản xuất các hợp chất độc hại có thể gây bệnh ung thư.

4. Rượu bia

Đồ uống có cồn, đặc biệt là rượu bia, được xem là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ung thư. Cơ chế gây ung thư của rượu bia rất đa dạng. Việc tiêu thụ rượu dẫn đến tăng cường chất oxy hóa trong tế bào. Những sản phẩm chuyển hóa từ ethanol, trực tiếp hoặc gián tiếp, đều có thể gây ra ung thư đại trực tràng. Khi ethanol có trong rượu bia được hấp thụ vào cơ thể, nó được chuyển hóa thành acetaldehyde, chất này có khả năng gây tổn thương cho tế bào và làm hỏng chuỗi DNA.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), khi sử dụng rượu bia, 95% chất cồn được chuyển hóa qua gan để tạo ra các hợp chất mới. Dưới tác dụng của enzyme alcohol dehydrogenase, rượu được oxy hóa thành acetaldehyde, một chất có khả năng kích thích sự phát triển của tế bào ung thư bằng cách tấn công vào DNA, gây ra các loại ung thư như ung thư đại trực tràng, ung thư gan, và ung thư dạ dày.

5. Đồ ăn hun khói, đồ nướng

Việc chế biến thức ăn bằng cách hun khói hoặc nướng, đặc biệt là với thịt, mặc dù được ưa chuộng nhưng có thể mang theo nguy cơ sản sinh các chất độc hại gây ung thư. Trong quá trình nướng và chiên ở nhiệt độ cao, benzopyrene - một chất gây ung thư, và heterocyclic amines được tạo ra, làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng và làm cho bệnh trở nên khó điều trị và dễ tái phát hơn.

Theo đánh giá của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), benzopyrene thuộc nhóm chất gây ung thư nguy hiểm hàng đầu. Chỉ cần hấp thụ 1 nanogram benzopyrene cũng có thể tác động đến cấu trúc, hướng và chức năng của DNA trong cơ thể con người. Đặc biệt, khi thực hiện chế biến với nhiệt độ cao, thịt bị cháy khét chứa benzopyrene.

Thịt hun khói không chỉ chứa nhiều chất béo mà còn có hàm lượng cholesterol cao và natri có hại. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng ăn 2 miếng thịt hun khói mỗi ngày có thể tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng lên 21%.

6. Đồ chiên rán nhiều dầu mỡ

Những thực phẩm có hàm lượng chất béo bão hòa (chất béo xấu) cao, khi tiêu thụ trong thời gian dài có thể dẫn đến tăng cân và béo phì. Đặc biệt, các loại thực phẩm này được phân loại vào nhóm 2 về khả năng gây ung thư theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong đó bao gồm cả ung thư đại trực tràng.

Việc ăn nhiều thực phẩm chiên rán sử dụng nhiều dầu mỡ, như khoai tây chiên, gà rán, xúc xích, có thể làm cho cơ thể tích tụ heterocyclic amines. Đây là hoạt chất gây ra nhiều loại bệnh ung thư, trong đó có ung thư đại trực tràng. Ngoài ra, việc tiêu thụ quá nhiều dầu mỡ trong thời gian dài cũng có thể gây rối loạn tiêu hóa, làm suy giảm chức năng đại trực tràng và tăng nguy cơ mắc bệnh.

7. Rau củ muối

Thực phẩm giàu muối và lên men như dưa muối, cà muối, trái cây muối... được xem là yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng. Đây cũng là những món nên tránh trong chế độ ăn của những người đang mắc hoặc điều trị ung thư đại trực tràng.

Loại thực phẩm này có hàm lượng nitrit cao, khi tiêu thụ vào cơ thể, nitrit sẽ chuyển hóa thành nitrosamine, một chất gây ung thư được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cảnh báo nhiều lần về nguy cơ của nó. Ngoài ra, khi thực phẩm lên men như rau củ muối còn chứa axit, có thể làm tăng dịch và nồng độ axit trong dạ dày và trực tràng, gây viêm, có thể dẫn đến ung thư. Điều này đặc biệt đúng đối với rau củ muối xổi chưa chín kỹ. Hơn nữa, nếu không bảo quản đúng cách, thực phẩm này dễ bị nhiễm khuẩn, tăng nguy cơ bệnh tật cho người sử dụng.

Nguồn: Health GVM, WHO, Healthline