Các ngân hàng đang chật vật tăng vốn

(NTD) - Trước áp lực Basel II, một số ngân hàng đang chật vật trong vấn đề tăng vốn điều lệ.

Hệ số an toàn vốn (CAR) tối thiểu là điều kiện số một để ngân hàng áp dụng thông lệ Basel II, là yếu tố quyết định quy mô tăng trưởng tín dụng. CAR của khối ngân hàng thương mại Nhà nước liên tục sụt giảm, từ mức 10,8% năm 2011 xuống mức 9,4% hiện nay - gần chạm ngưỡng tối thiểu 9% theo quy định của Ngân hàng Nhà nước, và thấp hơn mức bình quân 10,3% của ASEAN.

Nhìn thấy áp lực hệ số CAR không đảm bảo khi lộ trình áp dụng Basel II đang đến gần, nếu cứ gắn với kết quả xử lý nợ xấu (bao gồm nợ hiện tại ở các ngân hàng được xác định ở mức dưới 3%, nợ cơ cấu lại theo Quyết định 780 và số nợ đã bán cho VAMC).

Theo thống kê của một số công ty chứng khoán, trong năm 2016 có 17 ngân hàng đưa ra kế hoạch tăng vốn điều lệ trong năm 2016. Tuy nhiên, theo báo cáo tài chính được công bố mới đây thì chỉ mới có 4 ngân hàng trong danh sách này được xem là hoàn thành chỉ tiêu. Nhưng thực tế thì chỉ có 2 ngân hàng hoàn thành tăng vốn còn 2 ngân hàng khác thì vẫn còn rất nhiều chật vật.

Trong số 2 ngân hàng tăng vốn hoàn thành mục tiêu phải kể đến Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank). Cuối tháng 8/2016 vừa qua, Vietcombank công bố thỏa thuận ghi nhớ sẽ bán 7,73% vốn cổ phần mới của Vietcombank, tương ứng 305.810.895 cổ phần. Đối tác mua là quỹ đầu tư quốc gia của Singapore: GIC Special Investments.

Vietcombank là một số ít ngân hàng tăng vốn thành công. Ảnh: NHCC

Tuy nhiên, không phải ngân hàng nào cũng chào bán thành công như với Vietcombank. Đơn cử như Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển (BIDV) cũng có định hướng phát hành cho nhà đầu tư nước ngoài trong năm nay nhưng cho đến giờ vẫn chưa thấy thông tin gì về đối tác chiến lược của ngân hàng này.

Trong Đại hội đồng cổ đông thường niên đầu năm các ngân hàng đều trình phương án tăng vốn. Tuy nhiên, đến thời điểm này khi năm 2016 đã đi vào những tháng cuối năm thì nhiều ngân hàng còn lại khá im ắng về các giải pháp tăng vốn hay nói đúng hơn là đang “bế tắc” về vấn đề này.

Bởi ngoài việc thực hiện sáp nhập với các ngân hàng khác, những phương án khác được hướng đến hiện nay là bán cho cổ đông ngoại, phát hành cổ phiếu tăng vốn hoặc trả cổ tức bằng cổ phiếu. Tuy nhiên, câu chuyện tăng vốn tại mỗi ngân hàng lại chẳng phải dễ dàng gì.

Ngay cả việc bán cổ phần cho các đối tác chiến lược nước ngoài đang ngày càng khó khăn hơn rất nhiều và rất ít ngân hàng có thể thực hiện thành công. Bằng chứng là nhiều năm vừa qua, ngành ngân hàng không còn gây được chú ý với các nhà đầu tư ngoại, cổ phiếu không còn hấp dẫn nữa. Cùng với lộ trình mở cửa ngành tài chính theo các hiệp định thương mại, các ngân hàng nước ngoài đã được phép thành lập ngân hàng 100% vốn tại Việt Nam. Cho nên, các tổ chức nước ngoài cũng không nhất thiết phải mua cổ phần của các ngân hàng trong nước.

Nắm tình hình tăng vốn không mấy thuận lợi nên khi kết thúc quý 2/2016, các ngân hàng này đề xuất Ngân hàng Nhà nước cho phép giữ lại cổ tức để tăng vốn, nhằm mục đích bảo đảm hệ số CAR, từ đó mở rộng tín dụng theo mục tiêu được phân bổ. Tuy nhiên, từ đó đến nay, Cơ quan Thanh tra giám sát ngân hàng chưa duyệt.

Có ý kiến cho rằng, với những trường hợp ngân hàng thương mại có nhu cầu giữ lại cổ tức để tăng vốn thì Ngân hàng Nhà nước nên xem xét giải quyết, bởi vì xét đến cùng, tăng vốn cũng là biện pháp bảo đảm an toàn hệ thống và ngược lại, trong bối cảnh thị trường khó khăn đối với phát hành, nợ xấu chưa được xử lý triệt để…

Việc tăng vốn của các ngân hàng đang ngày càng cấp thiết hơn bao giờ hết, để đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế theo Basel II đồng thời có thể đẩy mạnh phát triển kinh doanh mà vẫn đảm bảo các chỉ tiêu an toàn, các giới hạn so với vốn tự có theo quy định của Ngân hàng Nhà nước. Cụ thể theo Thông tư 06, tỷ lệ sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn sẽ buộc phải giảm từ mức hiện tại 60% về còn 50% từ năm 2017 và xuống 40% vào năm 2018.

Mai Trinh

Nên đọc