Bài toán nhân lực công nghệ - thách thức lớn trong chuyển đổi số

Sáng ngày 16/7, tại Hà Nội, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN), Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam phối hợp với Hội Thông tin KH&CN Việt Nam (VASTI), Tạp chí Một Thế Giới cùng Thời báo Ngân hàng tổ chức Diễn đàn Nhân lực ngành ngân hàng trước làn sóng công nghệ với chủ đề “Ngân hàng thời đại số: Đổi mới mô hình và tái cấu trúc nhân lực”.

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thống đốc NHNN Việt Nam Phạm Tiến Dũng nhấn mạnh hệ thống ngân hàng đang có sự chuyển dịch mạnh mẽ từ tiếp xúc trực tiếp sang quản trị, giám sát theo hướng "số" để phát triển bền vững.

Phó Thống đốc NHNN Việt Nam Phạm Tiến Dũng

“Tuy nhiên, để thích nghi, phát triển, điều quan trọng là cần phải có nguồn nhân lực số mạnh mẽ được vận hành trong hệ sinh thái số thông minh. Chưa bao giờ ngành ngân hàng khát nhân lực về an ninh mạng, công nghệ thông tin (CNTT) như hiện nay”, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng nhấn mạnh .

Cụ thể cho quan điểm này, Phó Thống đốc Phạm Tiến Dũng cho rằng, hệ sinh thái số thông minh trong ngành ngân hàng không chỉ đơn thuần là ứng dụng công nghệ vào quy trình vận hành, mà còn là một mô hình tích hợp toàn diện giữa ngân hàng và các lĩnh vực doanh nghiệp (DN) vào trung tâm của hệ thống tài chính số hiện đại, cá nhân hóa trải nghiệm, tối ưu hiệu quả và tăng cường năng lực cạnh tranh quốc gia.

Cùng với đó, các ngân hàng đang mạnh mẽ cơ cấu nhân sự để phù hợp với mô hình kinh doanh mới trong thời kỳ chuyển đổi số (CĐS). Đặc biệt, các ngân hàng đã áp dụng chính sách điều chỉnh nguồn nhân lực theo hướng giảm nhân sự ở những lĩnh vực có thể thay thế bằng tự động hóa, gia tăng nhân sự ở các vị trí liên quan công nghệ, ra quyết định và tư vấn.

Và để các ngân hàng phát triển, các nhân viên ngân hàng cần phải có sự am hiểu về nghiệp vụ và công nghệ ngân hàng. Hai kỹ năng này đi cùng nhau để xây dựng quy trình, nghiệp vụ số. Ngân hàng nào không làm được việc này thì không thể tham gia “cuộc chơi” và như thế sẽ hình thành nên một đội ngũ nhân viên ngân hàng mới.

Cũng tại Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy, trước xu thế công nghệ mới, Việt Nam bắt buộc phải phát triển công nghệ liên quan đến công nghệ tài chính (fintech), tài sản số, blockchain, trí tuệ nhân tạo, phải đưa vào danh sách công nghệ chiến lược. 

Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy

“Càng những người có nhiều tri thức sẽ càng dễ dàng bị thay thế bằng trí tuệ nhân tạo, ít nhất là trong giai đoạn hiện nay. Nhóm nhân viên IT trong các ngân hàng thì bây giờ phải trang bị lại kiến thức mới theo các nền tảng mới như blockchain, trí tuệ nhân tạo”, Thứ trưởng Bùi Thế Duy nhận định.

Từ những vấn đề trên, các chuyên gia đều nhận định, việc nâng cao năng lực số cho nhân lực ngành ngân hàng là điều tất yếu, nhưng thời điểm hiện nay, nguồn cung về nhân lực công nghệ thông tin chưa đủ cầu.

Theo PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh - Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng - cho rằng, việc nâng cao năng lực số cho nhân lực ngành ngân hàng là điều tất yếu trong quá trình chuyển đổi số mạnh mẽ hiện nay. Thời điểm này, nguồn cung về công nghệ thông tin chưa đủ cầu. Ngành ngân hàng thiếu hụt nguồn cung nhân lực có chuyên môn sâu về công nghệ thông tin. Đây là nguồn nhân lực có ý nghĩa quyết định năng lực cạnh tranh của ngân hàng. Nhu cầu nhân lực tăng lên rất mạnh: Nếu như năm 2018, ngành ngân hàng cần 320.000 nhân lực về công nghệ; thì đến 2026 là 750.000 người.

Theo bà Hoàng Anh, để có được một nguồn cung nhân lực công nghệ đáp ứng đủ cầu trong ngành ngân hàng cần ban hành khung năng lực số cho ngành ngân hàng, theo vị trí công tác; tăng cường hợp tác theo “mô hình 3 nhà”: Ngân hàng nhà nước - Các cơ sở đào tạo - các cơ sở tài chính, khoa học công nghệ.

Cũng đề xuất liên quan đến tăng nguồn nhân lực ngân hàng về công nghệ, TS. Trần Văn Tùng - Chủ tịch Hội Thông tin Khoa học và Công nghệ Việt Nam cũng cho rằng: "Có nhiều giải pháp tăng cung nhân lực nhưng một trong những giải pháp quan trọng và cần tập trung ngay từ bây giờ là đào tạo và đào tạo lại đội ngũ nhân sự ngành ngân hàng. Chúng ta cần trang bị cho họ những kiến thức mới, kỹ năng số, hiểu biết về công nghệ như AI, để họ có thể làm chủ, sử dụng hiệu quả các công cụ số - ví dụ như chatbot, hệ thống phân tích dữ liệu - nhằm phục vụ tốt hơn cho nghiệp vụ của mình.