Số phận bi ai của 'cô đào' nức tiếng làng cải lương Việt một thời, nay về già gánh nợ trên vai, không chồng, không con, mưu sinh bán vé số kiếm cơm

Từng là nghệ sĩ cải lương nổi tiếng một thời

Trang Thanh Xuân, sinh năm 1952, có cha là nghệ sĩ Chín Thêm, mẹ là nghệ sĩ Ngọc Hai. Bà có 2 người em là Thanh Đào và Bá Lộc đều theo nghề cải lương. Từ nhỏ, Thanh Xuân đã theo học hát từ nghệ sĩ Văn Vĩ. Được biết, các học trò nữ bước ra từ lò đào tạo này đều lấy nghệ danh họ Trang, cái tên Trang Thanh Xuân cũng ra đời từ đó.

Năm 14 tuổi, bà bắt đầu bước vào nghề và sớm gây chú ý khi là gương mặt nổi bật của ban Hoa Thế Hệ của soạn giả Quang Phục. Vào năm tròn 20 tuổi, Trang Thanh Xuân đã là đào chính đầy quyến rũ trong nhiều vở diễn ở các đoàn Thái Dương, Việt Nam Minh Vương, Phương Bình,... Nhờ gương mặt khả ai cùng giọng ca ngọt ngào, Trang Thanh Xuân ghi dấu ấn được trong lòng nhiều khán giả.

Trang Thanh Xuân cũng từng hát cặp những kép chánh nổi tiếng như Minh Vương, Vũ Linh, Thanh Tuấn... trong các vở Dạ xoa hoàng hậu, Nắng thu về ngõ trúc... Nổi bật nhất là vai Bạch Thiên Nga trong vở Máu nhuộm sân chùa. Đây là vai diễn để đời và làm nên danh tiếng nghệ sĩ Trang Thanh Xuân thời vàng son trên sân khấu cải lương. Cũng từ vở này, bà thân với cố NSƯT Vũ Linh.

Sau năm 1975, nhiều đoàn hát lâm vào cảnh khó khăn trong hoạt động biểu diễn, Trang Thanh Xuân cùng với nhiều nghệ sĩ khác cũng buộc phải phiêu dạt về những gánh hát tỉnh lẻ để được tiếp tục đắm mình trong ánh đèn sân khấu, cố trụ lại với nghề. Nữ ca sĩ sinh năm 1952 khi đó vẫn say mê hát đến độ không quan tâm chuyện lập gia đình, không nghĩ đến một ngày chồng không có, con cũng không. 

Thời gian sau đó, bà thường xuyên cảm thấy khó chịu, không thở nổi. Nhiều lần như thế, bà quyết định đến bệnh viện thì mới biết rằng mình bị bệnh tim, bác sĩ khuyên không nên đi hát. 

Năm 1986, Trang Thanh Xuân quyết định giải nghệ. Sau khi rời đoàn hát, lúc này, nữ nghệ sĩ mới nhận ra bấy lâu nay mình không có của để dành, cũng không nhà, không cửa. Bà cùng em gái Thanh Đào thuê một căn nhà trọ ở quận 8 để bắt đầu cuộc sống mưu sinh. Vì sức khỏe không cho phép, cuối cùng hai chị em chọn bán vé số.

Tuổi già vẫn phải mưu sinh vất vả, khốn khó vì bệnh tật 

Hơn mấy chục năm nay, người nghệ sĩ già đã đi bộ như thế, khắp những con đường, ngõ nhỏ ở khu vực đường Dương Bá Trạc (quận 8) để bán vé số mưu sinh. Được biết, mỗi ngày, Trang Thanh Xuân sẽ thức dậy vào lúc khoảng 6h rồi đi bán vé số đến 12h, buổi chiều bà thường bán từ 16h30 cho đến 18h. 

Ngày trước, có những hôm bà "tham" bán thêm vài tờ mà về muộn, mắt kém, chân yếu, không ít lần bà đã bị ngã. Trang Thanh Xuân còn bị bệnh đục thủy tinh thể, thị lực yếu, nhiều lần bà làm rơi tiền hoặc đưa nhầm tiền thừa cho những người mua vé số. 

Tiền bán vé số không được bao nhiêu, nữ nghệ sĩ phải sống tằn tiện, giảm thiểu mọi chi phí. Trang Thanh Xuân hiện sống nhờ vào nguồn thu nhập ít ỏi từ công việc này, ngoài ra bà được Hội Sân khấu TP.HCM hỗ trợ 400 nghìn đồng/tháng nhưng chi phí bắt xe đến lĩnh tiền đã tiêu tốn mất 60 nghìn đồng. Hàng năm, bà có thể được các nhà hảo tâm tặng quà, trao tiền 1 - 2 lần.

Đầu năm 2022, em gái Thanh Đào - người chung sống cùng bà bao nhiêu năm nay qua đời do bệnh tim. Trước đó, Trang Thanh Xuân đã đi vay mượn khắp nơi để chữa bệnh cho em gái nhưng không qua khỏi và số nợ để lại lên đến gần 50 triệu đồng. 

Tuổi già "gần đất xa trời", Trang Thanh Xuân cho biết rằng bà cố gắng sống yên phận với những gì mà mình đang có. Bà ít niềm vui, nhiều nỗi lo, không còn mơ ước, biết chấp nhận thực tại dù không thể buông bỏ nỗi buồn thân phận và quá khứ đẹp đẽ.