Quy hoạch cây trái đồng bằng, trái cây vẫn chưa đủ mạnh

Xác định 12 loại chủ lực

Theo đó, tổng diện tích cây ăn quả chủ lực trồng tập trung đến năm 2020 là 257.000 ha, trong đó vùng ĐBSCL 185.100 ha, vùng Đông Nam Bộ 71.900 ha. Cụ thể, diện tích trồng thanh long là 24.800 ha, xoài 45.900 ha, chôm chôm 18.300 ha, sầu riêng 15.000 ha, vú sữa 5.000 ha, bưởi 27.900 ha, nhãn 29.800 ha, chuối 28.900 ha, dứa 21.000 ha, cam 26.250 ha, mãng cầu 8.300 ha và quýt 5.850 ha.

Thu hoạch lúa đông xuân 2014-2015.

Quy hoạch đặt mục tiêu xây dựng ngành hàng trái cây chủ lực trồng tập trung ở Nam Bộ theo hướng sản xuất hàng hóa lớn trên cơ sở phát huy lợi thế so sánh, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường trong nước và nước ngoài. Phấn đấu đến năm 2020, 100% sản phẩm trái cây chủ lực trồng tập trung đáp ứng yêu cầu an toàn thực phẩm, trong đó, trên 50% sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng GAP. Đồng thời, tăng chủng loại, sản lượng và giá trị trái cây xuất khẩu của vùng trồng tập trung ở Nam Bộ lên hơn 70%. Đến năm 2020, phấn đấu giá trị sản lượng cây ăn quả chủ lực tập trung đạt trên 150 triệu đồng/ha/năm.

Bộ NN&PTNT cũng đặt kế hoạch thời vụ sản xuất 5 loại trái cây chủ lực trồng rải vụ của vùng Nam Bộ gồm thanh long, xoài, chôm chôm, sầu riêng và nhãn.

Theo đó, diện tích rải vụ đối với cây xoài là 12.500 ha, tập trung ở 6 tỉnh Đồng Tháp, Tiền Giang, Vĩnh Long, Hậu Giang, Cần Thơ và Trà Vinh. Thời gian thu hoạch rải vụ từ tháng 10 năm trước đến tháng 3 năm sau. Diện tích rải vụ đối với cây thanh long là 14.880 ha gồm các tỉnh Bình Thuận, Tiền Giang và Long An. Thời gian thu hoạch rải vụ từ tháng 10 đến tháng 3 năm sau...

Lo lắng với bệnh gây hại trên cây có múi

Những năm gần đây, diện tích nhóm cây có múi ở ĐBSCL tăng đáng kể do nhà vườn thâm canh thu được lợi nhuận cao. Tuy nhiên, sự gia tăng về diện tích và mức độ thâm canh khiến nhà vườn phải đối mặt với nhiều thách thức. Một trong những thách thức hàng đầu là diễn biến phức tạp của tình hình dịch hại. Nhà vườn phải chung sống với những dịch hại nguy hiểm như bệnh vàng lá gân xanh, bệnh vàng lá thối rễ, sâu đục trái... Nay lại xuất hiện một đối tượng gây hại mới là nhện hại rễ. Nhện hại rễ là tác nhân gây ra bệnh vàng lá, nứt - thối rễ trên cây có múi. Theo dự báo của Viện Nghiên cứu cây ăn quả miền Nam, nếu không được kiểm soát tốt, bệnh vàng lá, nứt - thối rễ sẽ trở thành loại bệnh phổ biến và nguy hiểm thời gian tới.

Th.S Đặng Thùy Linh - Viện Cây ăn quả miền Nam - cho rằng, bệnh này lần đầu tiên được phát hiện tại Bến Tre vào năm 2012. Tuy nhiên, đến nay, nhện gây ra bệnh vàng lá, nứt - thối rễ vẫn chưa được định danh và các nghiên cứu về loài nhện hại mới này chưa nhiều. Hiện bệnh xuất hiện nhiều ở Bến Tre, Tiền Giang, Hậu Giang, Sóc Trăng…, trên các loại cây chanh, cam, bưởi. Theo nhận định của các nhà khoa học, sự lây lan trên diện rộng của bệnh vàng lá, nứt - thối rễ trong thời gian qua chủ yếu qua cây giống, do nhà vườn vô tình mua và trồng cây giống bị nhiễm nhện. Bệnh vàng lá, nứt - thối rễ được nhận diện qua triệu chứng lá thuần thục và lá già chuyển màu hơi vàng và rụng đi.

Điểm đặc biệt là phiến lá bị rụng nhưng cuống lá vẫn còn trên cây, cuống lá sẽ vàng và rụng sau đó ít ngày (tương tự như triệu chứng rụng lá của nhánh chiết mới trồng bị chết). Trên nhánh của cây bệnh chỉ còn vài lá non, sau đó nhánh bị khô và chết đi, làm sinh trưởng của cây bị ảnh hưởng. Cây bị bệnh nặng, nhiều nhánh bị rụng lá, cây chỉ còn những nhánh trơ trụi, nếu không chữa trị kịp thời cây sẽ bị chết. Khi phát hiện cây vàng và rụng đi như mô tả ở trên, đào và quan sát các rễ ở tầng canh tác (từ mặt đất đến độ sâu khoảng 20 cm) sẽ thấy rễ bị tổn thương với các vết nứt xuôi theo chiều dài rễ (vết nứt dọc). Các vết nứt dọc này chính là “hang ổ” của nhện hại rễ; quan sát với kính lúp có độ phóng đại lớn có thể thấy đầy đủ cả nhện trưởng thành, trứng và nhện ấu trùng trong các vết nứt này.

Nhện hại rễ có thể tấn công cây có múi ở tất cả các thời kỳ phát triển của cây, từ cây con, cây ở giai đoạn chưa cho trái đến giai đoạn cây cho trái ổn định. Nhện tấn công phần biểu bì của rễ, làm rễ bị nứt và hư hại khiến việc hấp thu nước và dinh dưỡng bị ảnh hưởng. Các vết nứt do nhện gây ra có thể bị thối do bội nhiễm các loại nấm hại có trong đất như Fusarium, Pythium, Phytophthora… Cây đang mang trái, cây sinh trưởng kém thường bị bệnh nặng hơn.

Để phòng ngừa bệnh này, các nhà khoa học khuyến cáo, nhà vườn nên thiết kế vườn có liếp cao hợp lý và giữ mực thủy cấp trên 40 cm để hạn chế sự lây lan nhện qua nước từ nơi này sang nơi khác; không sử dụng cây giống bị nhiễm bệnh để trồng; bón phân hữu cơ đầy đủ; phát hiện sớm và trị bằng biện pháp hóa học.

 Hoàng Huy