Quốc hội giám sát, đồng hành, tạo chuyển biến thực chất trong cuộc sống

Trao đổi với PV Báo Đại biểu Nhân dân, các đại biểu Quốc hội cho rằng, phiên chất vấn thể hiện sự giám sát, đồng hành của Quốc hội với Chính phủ, các bộ, ngành trong quá trình tổ chức thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề và chất vấn, để các cam kết, lời hứa trở thành kết quả cụ thể, tạo chuyển biến thực chất trong cuộc sống.

ĐBQH Nguyễn Ngọc Sơn (Hải Dương): Coi trọng giám sát những vấn đề sau giám sát

Kỳ họp thứ Sáu là kỳ họp giữa nhiệm kỳ Khóa XV nên Quốc hội sẽ chất vấn Thủ tướng, các thành viên Chính phủ, các Trưởng ngành về việc thực hiện một số Nghị quyết của Quốc hội Khóa XIV và từ đầu nhiệm kỳ Quốc hội Khóa XV đến hết Kỳ họp thứ Tư về giám sát chuyên đề và chất vấn. Phiên chất vấn nhằm đánh giá việc thực hiện lời hứa của Thủ tướng, các Bộ trưởng, trưởng ngành từ đầu nhiệm kỳ đến nay, như Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã nhấn mạnh là, phải coi trọng giám sát những vấn đề sau giám sát.

Bên cạnh áp lực rất lớn, phiên chất vấn cũng là cơ hội để Thủ tướng, các bộ trưởng, trưởng ngành nêu bật những thành tựu, nhìn nhận lại những hạn chế, tồn tại của ngành, lĩnh vực mình; giải trình thoả đáng những việc chưa hoàn thành theo yêu cầu của Quốc hội. 

Sau Phiên chất vấn và trả lời chất vấn, tôi kỳ vọng, Quốc hội sẽ ban hành Nghị quyết, đánh giá rõ những thành tựu đã đạt được, những vấn đề cần tiếp tục giải quyết để bảo đảm hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giám sát, theo đến cùng những vấn đề Quốc hội đã đặt ra. Với cách làm này, cử tri và Nhân dân cũng dễ dàng theo dõi việc thực hiện cam kết của các thành viên Chính phủ; tạo cơ sở để đánh giá năng lực, hiệu quả tổ chức thực hiện của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các tư lệnh ngành.

ĐBQH Nguyễn Thị Kim Anh (Bắc Ninh): Đi đến cùng trong hoạt động chất vấn, giám sát

Phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp này là hình thức giám sát lại, nhằm đánh giá việc thực hiện cam kết, lời hứa của các tư lệnh ngành đã được nêu tại các Nghị quyết của Quốc hội Khoá XIV và từ đầu nhiệm kỳ Khoá XV đến hết Kỳ họp thứ Tư về giám sát chuyên đề và chất vấn. Đây là cách làm bài bản, cho thấy một Quốc hội quyết liệt đổi mới và đi đến cùng trong hoạt động chất vấn, giám sát. Điều này cũng thể hiện vai trò đồng hành của Quốc hội cùng Chính phủ, các bộ, ngành trong quá trình tổ chức thực hiện, biến các cam kết, lời hứa thành kết quả cụ thể, tạo chuyển biến thực chất trong cuộc sống. 

Cử tri và nhân dân mong muốn và kỳ vọng các thành viên Chính phủ sẽ trả lời thẳng thắn kết quả đạt được, chỉ rõ những tồn tại, hạn chế, vướng mắc và phương hướng, giải pháp trong thời gian tới. Cử tri cũng rất mong chờ việc tổ chức thực hiện bảo đảm hiệu quả như những cam kết, lời hứa được các thành viên Chính phủ đưa ra trước Quốc hội. Quan trọng hơn nữa là, phần trả lời của các tư lệnh ngành, các thành viên Chính phủ sẽ không chỉ dừng ở trách nhiệm của cá nhân tư lệnh ngành, cá nhân thành viên Chính phủ đó, mà phải thể hiện được tính kế thừa, liên tục trong tổ chức, thực hiện cam kết, lời hứa của các tư lệnh ngành, thành viên Chính phủ trong cả những nhiệm kỳ trước, nhằm thể hiện được chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển của từng ngành, từng lĩnh vực cũng như tính xuyên suốt trong công tác quản lý, điều hành, chỉ đạo của ngành, lĩnh vực đó.

Qua tổng hợp ý kiến cho thấy có 21 nhóm vấn đề được đại biểu Quốc hội quan tâm liên quan đến việc thực hiện các số nghị quyết của Quốc hội Khóa XIV về giám sát chuyên đề, chất vấn và nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn từ đầu nhiệm kỳ khóa XV đến hết Kỳ họp thứ Tư. Cá nhân tôi quan tâm và mong chờ có chuyển biến trong các lĩnh vực giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, y tế, văn hóa bởi đây là những lĩnh vực có ảnh hưởng sát sườn tới chất lượng cuộc sống của người dân và có tác động sâu sắc tới việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. 

Bên cạnh đó, tôi quan tâm tới việc hoàn thiện thể chế nhằm tạo điều kiện cho sự phát triển. Bởi lẽ, thời gian qua, chúng ta đã quan tâm tới công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế nhưng vẫn còn tình trạng văn bản hướng dẫn thi hành còn chậm, chưa sát với thực tế nên trong một số lĩnh vực, văn bản vừa được ban hành lại phải sửa đổi, bổ sung. Thực tế này cho thấy phản ứng chính sách cần linh hoạt hơn. Một trong những giải pháp đã được đại biểu Quốc hội nêu để công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế tốt hơn là cần phải quan tâm hơn nữa đến những người làm công tác xây dựng chính sách, pháp luật. Thế nhưng, dường như chưa có sự chuyển biến rõ rệt trong vấn đề này.

Tôi kỳ vọng rằng, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn lần này, các thành viên Chính phủ sẽ làm rõ những biện pháp, giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm, cụ thể nhằm tạo chuyển biến thực chất trong những lĩnh vực nói trên.  

ĐBQH Hoàng Anh Công (Thái Nguyên): Hoạt động chất vấn sâu hơn, đi sát vào thực chất hơn

Với tính chất của kỳ họp giữa nhiệm kỳ, phiên chất vấn và trả lời chất vấn tại Kỳ họp thứ Sáu sẽ được tiến hành theo 4 nhóm lĩnh vực gồm: kinh tế tổng hợp - vĩ mô; kinh tế ngành; văn hóa - xã hội; tư pháp - nội chính - kiểm toán nhà nước. Như vậy, có thể gọi đây là phiên “chất vấn sau chất vấn”, nội dung bao trùm trên tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, đòi hỏi hệ thống các cơ quan hành pháp và kể cả Tòa án nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Kiểm toán nhà nước đều phải tham gia trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội. 

Việc tổ chức như vậy cũng giúp nâng cao hơn nữa trách nhiệm của các cơ quan trong việc thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội và các cam kết, “lời hứa” tại những phiên chất vấn trước đó, để các giải pháp không chỉ là “lời hứa suông”. Ngoài ra, cũng để Quốc hội và Nhân dân thấy được nỗ lực của Chính phủ và các bộ, ngành trong thời gian qua.

Bên cạnh đó, tại Kỳ họp thứ Sáu này cũng là lần đầu tiên Quốc hội đưa ra thảo luận về Báo cáo kết quả tiếp công dân, xử lý đơn thư và giám sát việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân gửi đến Quốc hội. Trong khi đó, chất vấn là hình thức giám sát trực tiếp của Quốc hội, tôi cho rằng, những câu trả lời và kết quả của phiên chất vấn sẽ giúp việc thảo luận về Báo cáo này được sâu hơn, đi sát vào thực tiễn hơn.

Tôi hy vọng các Bộ trưởng, trưởng ngành phát huy bản lĩnh, trí tuệ, nắm chắc các vấn đề thuộc lĩnh vực mình phụ trách để trả lời thỏa đáng các vấn đề đại biểu Quốc hội đặt ra, đáp ứng mong mỏi và nguyện vọng của cử tri và Nhân dân; các đại biểu Quốc hội tập trung, đặt câu hỏi trực tiếp vào những nội dung nổi cộm để đi đến cùng vấn đề đã chất vấn, đã giám sát.

Thanh Chi - Hoàng Ngọc - Minh Trang ghi