Nhà đất leo thang, người trẻ tái định hình chiến lược an cư và tích sản

Quyết tâm mua nhà vẫn lớn, nhưng cách tiếp cận đã khác

Với nhóm đang thuê nhà, đặc biệt là các gia đình trẻ, mong muốn sở hữu nhà ở không hề suy giảm. Khảo sát cho thấy 93% người đã kết hôn và có con vẫn đặt mục tiêu mua nhà trong vòng 5 năm tới, dù thừa nhận giá nhà hiện nay là rào cản lớn nhất. Thay vì trông chờ hoàn toàn vào tăng giá tài sản hay hỗ trợ từ gia đình, nhiều người lựa chọn cách tiếp cận chủ động hơn như làm thêm để tăng thu nhập, siết chặt chi tiêu và duy trì kỷ luật tiết kiệm dài hạn.

Đáng chú ý, tư duy sử dụng đòn bẩy tài chính ngày càng thực tế. Có tới 86% người trong nhóm này sẵn sàng vay ngân hàng từ 30–50% giá trị căn nhà, cho thấy người trẻ không còn e ngại vay vốn, nhưng cũng không chấp nhận mạo hiểm quá mức.

Sự khác biệt giữa các đô thị lớn cũng thể hiện rõ trong nhu cầu mua nhà. Tại TP HCM, tỷ lệ người trẻ mong muốn sở hữu nhà trong 5 năm tới lên tới 81%, cao hơn đáng kể so với Hà Nội (69%). Nguyên nhân chủ yếu đến từ cấu trúc nguồn cung. TP HCM vẫn duy trì tỷ lệ căn hộ dưới 3 tỷ đồng chiếm khoảng 21–31% tổng nguồn cung, trong khi tại Hà Nội, phân khúc này chỉ chiếm khoảng 10%. Việc thiếu vắng nhà giá “mềm” khiến chi phí sở hữu tại Hà Nội nhanh chóng vượt quá khả năng của phần đông người mua trẻ, làm suy giảm nhu cầu an cư trong trung hạn.

Thuê nhà dài hạn: Lựa chọn chiến lược, không còn là giải pháp tạm thời

Một xu hướng đáng chú ý khác là sự gia tăng của nhóm lựa chọn thuê nhà dài hạn. Đây không phải nhóm có thu nhập thấp, ngược lại, 72% trong số họ dành dưới 30% thu nhập cho tiền thuê, mức được xem là an toàn về tài chính. Khoảng 34% người thuê cho biết họ sẵn sàng thuê nhà từ 3 năm trở lên, coi đây là giải pháp tối ưu để duy trì sự linh hoạt trong công việc, nâng cao chất lượng sống và tích lũy tài chính trước khi bước vào quyết định mua nhà lớn.

Với nhóm này, thuê nhà không còn là “chờ đủ tiền mua”, mà là một chiến lược có tính toán, giúp cân bằng giữa trải nghiệm sống và an toàn tài chính trong bối cảnh giá bất động sản tăng nhanh.

Đã có nhà: Mua để ở trước, tích sản sau

Nhóm tự thân sở hữu nhà ở lần đầu chủ yếu nằm trong độ tuổi 35–44, chiếm tới 75% mẫu khảo sát, trong đó 88% đã lập gia đình và có con. Ở lần mua đầu tiên, 76% chọn mua để ở, và gần một nửa không phải vay ngân hàng nhờ đã chuẩn bị được nguồn vốn đủ lớn từ trước.

Điều đáng chú ý là sau khi “an cư”, nhu cầu tích sản tiếp tục gia tăng. Có tới 85% người trong nhóm này cho biết sẽ mua thêm hoặc đầu tư bất động sản trong 5 năm tới, với ưu tiên nghiêng về đất nền. Điều này cho thấy bất động sản vẫn được xem là kênh tích lũy tài sản dài hạn, dù chiến lược đã thận trọng và chọn lọc hơn so với giai đoạn trước.

Ngược lại, nhóm đã sở hữu bất động sản nhưng không có ý định mua thêm lại thể hiện rõ tâm lý phòng thủ. Dòng tiền của họ đang dịch chuyển sang các kênh truyền thống như vàng (82%) và gửi tiết kiệm (77%) nhằm bảo toàn vốn. Chứng khoán và trái phiếu vẫn có mặt trong danh mục, song không còn là ưu tiên hàng đầu.

Lợi thế thừa kế nhưng không “đứng ngoài cuộc chơi”

Ngay cả nhóm được thừa hưởng nhà đất – chủ yếu là nhà riêng (38%) và đất nền (29%) – cũng không đứng ngoài xu hướng tái cơ cấu tài sản. Khảo sát cho thấy 80% trong số này dự định mua thêm bất động sản trong 5 năm tới, với mục tiêu nâng cấp chỗ ở và mở rộng danh mục đầu tư.

Dữ liệu so sánh hiệu quả đầu tư giai đoạn 2015–2025 càng củng cố xu hướng phân bổ thận trọng. Vàng dẫn đầu về mức sinh lời, tiếp theo là chung cư và đất nền, trong khi gửi tiết kiệm dù lợi nhuận thấp hơn nhưng vẫn giữ sức hút nhờ tính ổn định.

Tổng thể, bức tranh cho thấy người trẻ không rời bỏ giấc mơ nhà đất, nhưng đang tiếp cận thị trường bằng tư duy dài hạn, thực tế và an toàn hơn. Giá nhà cao không làm nhu cầu biến mất, mà đang buộc người trẻ phải thay đổi cách an cư và tích sản trong một chu kỳ mới của thị trường bất động sản.