Ngôi làng tưởng chừng bị lãng quên trên cao nguyên đá: Được ví như 'người đàn bà đẹp' miền sơn cước, bên trong sở hữu những ngôi nhà cổ trình tường

Vùng đất Hà Giang vốn đã rất nổi tiếng với những cảnh đẹp đậm bản sắc của miền sơn cước hữu tình. Ngoài những điểm đến vốn rất có tiếng tăm như núi đôi Quản Bạ, sông Nho Quế, đèo Mã Pí Lèng... Hà Giang còn có nhiều thung lũng, bản làng tràn ngập màu sắc văn hóa độc đáo, một trong số đó có thể kể đến làng cổ Thiên Hương.

Thiên Hương trong văn chương cũ để chỉ người đàn bà đẹp, còn thôn Thiên Hương ở thị trấn Đồng Văn là một nơi rất đẹp, không chỉ đẹp ở tên gọi mà còn từ con đường dẫn vào ngôi làng đến từng ngôi nhà, con ngõ, hàng rào, gốc cây, ngọn cỏ…

Được nhiều người ví von như “ngôi làng bị lãng quên”, làng cổ Thiên Hương còn có tên gọi khác là làng Mã Pắng, dù nằm cách trung tâm thị trấn Đồng Văn (Hà Giang) khoảng 5,4km nhưng ngôi làng cổ này chưa được nhiều người biết đến. Có lẽ nhờ đó mà Thiên Hương vẫn đang giữ được nguyên vẹn nét đẹp tự nhiên, không bị thương mại hóa.

Để đến được với làng cổ Thiên Hương, du khách phải vượt qua những dốc núi cao vừa vắt vẻo lại chìm trong sương mù. Đây sẽ là một trải nghiệm thú vị cho ai yêu thích khám phá những cung đường tuyệt đẹp ở Đồng Văn. Sau những cung đường uốn lượn, làng cổ Thiên Hương hiện ra giữa những lớp sương mù tựa một bông hoa hàng trăm cánh đang nở giữa những tán cây rừng xanh ngắt. 

Bốn mùa ở ngôi làng này đều được tô điểm bởi nhiều loài hoa. Những bông hoa mọc dại chẳng cần sự chăm sóc tỉ mỉ của con người khiến các con đường ở đây trở thật lãng mạn, thơ mộng. Xung quanh mỗi ngôi nhà, bên cạnh hàng rào đá được trồng nhiều cây mận, cây đào để mỗi lần mùa xuân gõ cửa, cả ngôi làng chìm trong sắc hoa rực rỡ. Mùa hoa cải vàng, mùa tam giác mạch... khắp ngôi làng tràn ngập sắc hoa, tạo nên một khung cảnh thơ mộng khiến du khách khó rời mắt.

Không chỉ có vẻ đẹp lãng mạn, làng cổ Thiên Hương còn thu hút du khách bởi sự cổ kính, trầm mặc. Tại làng có khoảng 43 hộ gia đình, chủ yếu là người dân tộc Tày và Giáy. Cũng bởi địa hình núi dốc, những ngôi nhà trong làng được xây dựng thành nhiều tầng cao thấp, dáng tựa vào sườn núi. Toàn bộ khung cảnh ngôi làng cổ này mang đậm kiến trúc đặc trưng cổ xưa cách đây hàng trăm năm.

Nếu du khách tò mò về kiến trúc nhà tường trình trông sẽ như thế nào thì sẽ được giải đáp ở làng cổ Thiên Hương. Những ngôi nhà tường trình tại đây có tuổi đời trên 100 tuổi, nhuộm một màu vàng nâu đất ấm áp lên cả ngôi làng. Ở nhiều làng bản khác, người ta đã dần thay thế nhà tường trình bằng gạch và mái tôn hiện đại thì ở Thiên Hương nhà tường trình vẫn được làm bằng đất nện, mái lợp ngói âm dương, cửa bằng gỗ rừng.

Những ngôi nhà được lợp bằng ngói âm dương vào mùa hè sẽ vô cùng mát mẻ còn mùa đông thì ấm áp. Nhà gồm 2 gian, gian ở trên để đồ đạc, còn gian ở dưới để nấu ăn và sinh hoạt. Xung quanh đó là hàng rào đá chắc chắn và vững chãi. Nhà nào cũng có trong sân vườn ít cây lê, mận hay đào để lấy quả ăn.

Không chỉ là một ngôi làng cổ kính, Thiên Hương còn có những gốc đa tuổi đời hàng thế kỷ. Đầu làng, là những cây đa cổ thụ bốn, năm người ôm không xuể thu hút du khách từ những ánh nhìn đầu tiên. Trên con đường vào làng, du khách sẽ bắt gặp những hình ảnh bình dị, chân phương từ những đứa trẻ bản làng nơi đây.

Bà con ở làng cổ Thiên Hương có truyền thống làm rượu lâu đời, tạo nên thứ đặc sản mà du khách thập phương tới đây thưởng thức đều yêu thích. Để làm ra loại rượu thơm ngon nổi tiếng, bà con địa phương phải hái hơn 30 loại lá thuốc để làm men rồi lấy ngô về, đổ vào nấu chín. Khi ngô bung nở to bằng ngón tay thì đổ ra phơi cho nguội bớt đi. Tiếp đến, men được giã rồi trộn đều và chất đống, ủ kỹ trong bao. Sau một tuần thì đem ra cất thành rượu.

Rượu Thiên Hương được chế biến kỳ công, có hương vị thơm ngon, ngọt hậu, uống vào cảm giác êm ái và ấm bụng, không giống với các loại rượu truyền thống khác.

Rượu Thiên Hương làm say lòng lữ khách, cảnh vật Thiên Hương níu giữ bước chân du khách nán lại. Bên cạnh rượu, các món ăn ở đây như bánh bò, bánh phở… đều mang đậm dấu ấn riêng.

Do không bị ảnh hưởng nhiều bởi du lịch, làng Thiên Hương vẫn giữ được gần như sự mộc mạc vốn có. Cũng vì vậy, con đường dẫn đến làng còn khá trắc trở, chưa thuận tiện, đặc biệt là vào những khi trời mưa. Dẫu vậy, nếu vượt qua được những trở ngại ban đầu, chuyến đi đến làng Thiên Hương sẽ đem lại cho du khách một trải nghiệm đầy mới mẻ khi được hòa nhịp vào cảnh vật và nếp sống bình yên nơi vùng cao.