Loại cá được Đông y gọi là “nhân sâm nước”, giàu canxi gấp 6 lần cá chép, 10 lần mực, chống cả ung thư

Đông y có câu nói nổi tiếng “trên trời có bồ câu, dưới nước có chạch”, đây không chỉ là lời khen, mà các chuyên gia dinh dưỡng còn khẳng định rằng, chạch chính là “nhân sâm dưới nước”.

Cá chạch (Mastacembelidae), dài khoảng gang tay, mình dẹp, lớn bằng ngón chân cái, đầu nhỏ hơi nhọn. Cá chạch còn gọi thu ngư. Trong đông y, chạch vị ngọt, tính bình có tác dụng bổ khí huyết chống lão suy, tráng dương (là thức ăn quý của người già), thanh nhiệt trừ thấp, chữa các bệnh về mật, tụy, trĩ...

Chạch là thực phẩm chứa nhiều canxi, nếu so sánh cùng trọng lượng, tỉ lệ canxi trong chạch nhiều gấp 6 lần cá chép và nhiều gấp 10 lần mực/bạch tuộc. Bên cạnh đó, ăn chạch còn giúp cơ thể hấp thụ tối đa lượng vitamin D.

Đặc biệt, cá chạch cùng một số dược liệu khác chữa các bệnh về gan, như: viêm gan cấp, viêm gan mạn, viêm gan vàng da, ung thư gan. Theo Tây y, cá chạch có tới 17 acid amin thiết yếu nên dễ hấp thụ khi ăn. Cá chạch được xếp vào nhóm thực phẩm có màu đen, có nhiều công dụng chống oxy hóa. Nhớt của cá chạch có tác dụng tiêu viêm, kháng khuẩn mạnh.

Theo nghiên cứu, trong 100g chạch chứa lượng protein lên đến 18,4-22,6 g, cao hơn so với tỉ lệ trung bình của các món cá; với 2,8-2,9 g chất béo, 100-117 kcal calo, 51-459 mg canxi, 154-243 mg phốt pho, 2,7-3,0 mg sắt, các vitamin B1, B2 và niacin phong phú.

Ngoài ra, cá chạch cũng giàu spermidine và nucleoside, có thể làm tăng tính đàn hồi của da và tạo độ ẩm, đồng thời làm tăng khả năng kháng virus cho cơ thể. Món ăn này mặc dù không hợp với người hay bị dị ứng. Nhưng lại rất tốt cho người mắc bệnh tăng huyết áp, bệnh tim mạch, thiếu máu, bệnh nhân viêm gan.

Thịt dai và ngon nên cá chạch rất được người dân lưu vực sông Cửu Long ưa dùng. Mùa rộ cá chạch là dịp cận Tết Nguyên đán, người ta mua cá chạch "ngộp" về rửa sạch, ướp sơ nước mắm nhĩ, đem phơi chừng 3 nắng rồi treo trên giàn bếp để nướng ăn dần. Cá chạch nướng chấm nước mắm ớt đã ngon, nhưng một khi được chấm cơm mẻ thì sẽ càng thấy cái "thần" của món ăn đơn giản này.

Một số tác dụng cụ thể của cá chạch đối với sức khỏe

Bổ sung canxi, giúp xương chắc khỏe

Chạch chứa nhiều canxi và các nguyên tố vi lượng, thường xuyên ăn chạch có thể ngăn ngừa bệnh còi xương ở trẻ em, bệnh loãng xương ở người cao tuổi sinh ra gãy xương, chất lượng xương giảm. Trong tình huống này nên nấu canh để giúp cơ thể hấp thụ canxi tốt hơn.

Tăng sắt, bổ máu

Chạch rất giàu protein và các nguyên tố sắt, rất hữu ích cho những bệnh nhân bị thiếu máu do thiếu sắt.

Bảo vệ mạch máu

Chạch chứa niacin, có thể làm giãn mạch máu, hạ cholesterol và nồng độ triglyceride trong máu, có thể điều chỉnh rối loạn lipid máu, giảm thiểu mức độ xơ cứng động mạch vành, làm giảm tỷ lệ mắc các bệnh như nhồi máu cơ tim, phòng chống bệnh tim mạch hiệu quả.

Chống viêm

Chạch chứa một loại axit béo không bão hòa, có khả năng chống lão hóa mạch máu, rất tốt cho người cao tuổi. Chất nhầy trơn ngoài da của nó cũng có tác dụng chống viêm, kháng khuẩn.

Phòng chống ung thư

Nghiên cứu cho thấy, chạch rất giàu vitamin A, B, C và canxi, sắt… Đây là những chất cần thiết cho cơ thể để góp phần ngăn ngừa ung thư. Vì vậy, nhiều người xem chạch là thực phẩm quý báu cần có trên mâm cơm của gia đình.

Tuy nhiên, dù chạch có thể chế biến đa dạng, có thể kho, hấp, nướng, xào, nấu cùng với các thực phẩm khác nhưng cần tránh nấu với cua, thịt chó, tiết chó. Người mắc bệnh âm hư hỏa thịnh cũng không nên ăn nhiều.