Hội tụ IT/OT giúp nâng cao năng suất, vận hành linh hoạt của doanh nghiệp trong kỷ nguyên mới

Điểm khác biệt giữa OT và IT

Điểm khác biệt lớn nhất giữa OT và IT là OT tập trung vào việc tương tác trực tiếp với máy móc và quy trình công nghiệp, trong khi IT tập trung vào quản lý và xử lý dữ liệu. OT hoạt động trong môi trường thực tế và tuân theo các yêu cầu vận hành cụ thể.

Sự khác biệt giữa IT và OT

IT tập trung vào việc quản lý và xử lý dữ liệu, đảm bảo dữ liệu luôn sẵn sàng, an toàn và không bị thay đổi. Các thiết bị IT như máy tính, máy chủ và các thiết bị mạng được sử dụng để lưu trữ, truy xuất và truyền tải dữ liệu. Ngược lại, OT có nhiệm vụ kiểm soát và giám sát các quy trình và thiết bị vật lý trong môi trường công nghiệp, đảm bảo hoạt động hiệu quả và an toàn.

Môi trường hoạt động của IT và OT cũng khác nhau. IT hoạt động trong môi trường máy tính thông thường, sử dụng các hệ điều hành tiêu chuẩn để xử lý dữ liệu. Trong khi đó, OT hoạt động trong môi trường công nghiệp khắc nghiệt, sử dụng các hệ thống chuyên biệt để đáp ứng các yêu cầu vận hành nghiêm ngặt.

Về bảo mật, IT chú trọng bảo vệ dữ liệu khỏi các mối đe dọa, trong khi OT ưu tiên đảm bảo an toàn và tính liên tục của các quy trình và thiết bị vật lý. Việc bảo trì và cập nhật hệ thống IT thường xuyên và theo lịch trình, trong khi OT ưu tiên hoạt động liên tục và chỉ cập nhật trong các khoảng thời gian bảo trì đã được lên kế hoạch.

Về kết nối và xử lý dữ liệu, IT có tính kết nối cao, cho phép trao đổi dữ liệu và giao tiếp thông qua các mạng. OT truyền thống thường là các hệ thống độc lập, nhưng đang dần được kết nối nhờ sự phát triển của Internet Vạn Vật Công Nghiệp (IIoT). IT xử lý nhiều loại dữ liệu khác nhau và phục vụ các nhu cầu kinh doanh rộng rãi. OT tập trung vào xử lý dữ liệu thời gian thực, rất quan trọng cho việc giám sát và kiểm soát thiết bị và quy trình công nghiệp. Dữ liệu OT cần được xử lý ngay lập tức và chính xác để đảm bảo hiệu quả và an toàn vận hành.

Tích hợp giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình

Trước đây, IT và OT thường hoạt động độc lập trong các tổ chức, mỗi bên đảm nhiệm một vai trò riêng biệt. Tuy nhiên, hiện nay xu hướng hội tụ IT/OT đang ngày càng trở nên phổ biến. Sự hội tụ này được thúc đẩy bởi quá trình chuyển đổi số và sự phát triển của các công nghệ như Internet vạn vật (IoT) và phân tích dữ liệu lớn. Sự kết hợp giữa IT và OT cho phép dữ liệu lưu thông liền mạch giữa thế giới số và thế giới thực, giúp thu hẹp khoảng cách giữa hệ thống quản lý dữ liệu và hoạt động sản xuất. Nhờ đó, thông tin số không chỉ được trực quan hóa mà còn có thể tác động trực tiếp đến các hoạt động vật lý, mang lại hiệu quả và đổi mới cho các quy trình kinh doanh.

Doanh nghiệp áp dụng và tăng cường hiệu quả hoạt động

Một trong những lợi ích quan trọng nhất của hội tụ IT/OT là tăng cường hiệu quả hoạt động. Nó cho phép tích hợp các công nghệ khác nhau thành một hệ thống thống nhất, giảm thiểu sai sót và cải thiện quy trình làm việc. Dữ liệu từ các hoạt động thực tế (OT) có thể được phân tích nhanh chóng bởi các hệ thống IT phục vụ công tác bảo trì sự đoán, giúp đưa ra các quyết định thông minh hơn và tự động hóa các hoạt động, từ đó nâng cao độ chính xác và giảm thời gian ngừng hoạt động, đồng thời tuân thủ các tiêu chuẩn và quy định của ngành.

Sự kết hợp giữa IT và OT tạo ra một môi trường thuận lợi cho đổi mới. Khả năng truy cập vào nguồn thông tin dữ liệu đa dạng và toàn diện mở ra cơ hội để phát triển các giải pháp mới, nâng cao năng lực cạnh tranh và khám phá các thị trường tiềm năng.

Tích hợp OT và IT giúp doanh nghiệp có một cái nhìn tổng thể, thống nhất quản lý thông tin và quản lý quy trình. Tích hợp OT và IT bảo đảm con người, máy móc, tài sản, thiết bị… nhận được đúng thông tin, đúng định dạng và đúng thời điểm. Tích hợp OT và IT giúp doanh nghiệp tối ưu hóa quy trình, giúp nhà quản lý đưa ra quyết định tốt hơn theo thời gian thực, giảm chi phí, rủi ro và rút ngắn thời gian… Bên cạnh đó, tích hợp OT và IT sẽ góp phần giảm giá thành công nghệ, giảm chi phí các giải pháp và chi phí phát triển sản phẩm mới…Sự hội tụ IT/OT ngày càng trở nên quan trọng trong việc giảm chi phí, cải thiện độ chính xác của các quyết định và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn quy định.

Các hệ thống sản xuất giờ đây được giám sát theo thời gian thực. Quản lý có thể nắm bắt tình trạng máy móc, hiệu suất lao động, mức tiêu thụ năng lượng... để điều chỉnh kịp thời. Điều này giúp giảm thời gian ngừng hoạt động, nâng cao OEE (Overall Equipment Effectiveness). Khi dữ liệu từ cảm biến và dây chuyền được phân tích liên tục, doanh nghiệp dễ dàng phát hiện sai lệch và nguyên nhân lỗi. Việc này giúp giảm phế phẩm, nâng cao chất lượng và độ ổn định của sản phẩm.

Với dữ liệu tổng hợp từ cả IT và OT, các cấp quản lý có cái nhìn toàn cảnh và đa chiều hơn. Việc phân tích dữ liệu lớn (Big Data), kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) giúp đưa ra các quyết định mang tính dự đoán, thay vì phản ứng bị động như trước kia. Khi IT/OT hội tụ, hệ thống bảo mật được nâng cấp toàn diện. Mô hình bảo mật Zero Trust giúp hạn chế tối đa nguy cơ tấn công mạng từ các điểm yếu OT, vốn thường bị bỏ qua trước đây.

Thực tiễn từ doanh nghiệp

Công ty Cổ phần Sữa Việt Nam (Vinamilk) là một trong những doanh nghiệp tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ số vào sản xuất. Tại Nhà máy sữa Việt Nam (Mega Factory) ở Bình Dương, Vinamilk đã đầu tư mạnh vào hệ thống hội tụ IT/OT để tối ưu hóa vận hành và chất lượng sản phẩm.

 Tối ưu hóa vận hành và nâng tầm chất lượng sản phẩm

Cách Vinamilk triển khai: Hệ thống cảm biến thông minh (OT) được lắp đặt trên toàn bộ dây chuyền: từ tiếp nhận nguyên liệu, thanh trùng, đóng gói đến bảo quản lạnh. Dữ liệu sản xuất được truyền trực tiếp về hệ thống trung tâm (IT) – nơi các phần mềm như SCADA, ERP, MES và hệ thống phân tích dữ liệu lớn (Big Data) được tích hợp. Các thuật toán AI giúp phân tích dữ liệu nhiệt độ, áp suất, tốc độ đóng gói… để dự báo sự cố, tối ưu năng lượng và đảm bảo chất lượng sữa ở mức cao nhất.

Kết quả đạt được của doanh nghiệp: Vinamilk đã tăng 20% hiệu suất sản xuất so với giai đoạn chưa có tích hợp IT/OT; Thời gian dừng máy do sự cố kỹ thuật giảm trên 40%; Tỷ lệ sai lỗi sản phẩm giảm đáng kể, dưới 0,1% trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Ngoài ra, Vinamilk còn triển khai giám sát từ xa cho phép ban điều hành tại TP.HCM có thể theo dõi trạng thái vận hành từng máy móc tại nhà máy Bình Dương theo thời gian thực – minh chứng cho mô hình “nhà máy số” hiện đại đang hình thành tại Việt Nam.

Hội tụ IT/OT không còn là lựa chọn, mà là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp sản xuất vượt lên trong thời đại công nghiệp 4.0. Đây là nền tảng để tiến tới các mô hình như nhà máy thông minh (Smart Factory), sản xuất linh hoạt (Agile Manufacturing), bảo trì dự đoán (Predictive Maintenance). Tuy nhiên, hành trình hội tụ cũng đòi hỏi sự chuẩn bị về hạ tầng, nhân lực và chiến lược dài hạn. Việc đầu tư vào công nghệ là cần thiết, nhưng điều quan trọng hơn cả là thay đổi tư duy quản lý và sẵn sàng chuyển đổi số, áp dụng các công cụ tích hợp một cách thực chất để doanh nghiệp phát triển bền vững trong kỷ nguyên mới.