Chiến lược mới mở đường cho doanh nghiệp logistics Việt Nam bứt phá

Chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025–2035, tầm nhìn đến 2050 được Thủ tướng Chính phủ ban hành hôm 09/10/2025.

Ông Trần Thanh Hải, Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho biết, đây là chiến lược đầu tiên về logistics được Chính phủ ban hành, điều đó khẳng định logistics đã được nhìn nhận như một ngành kinh tế quan trọng, giữ vai trò kết nối và hỗ trợ các ngành khác. Việc ban hành chiến lược cũng cho thấy sự quan tâm mạnh mẽ của Nhà nước đối với mục tiêu phát triển dịch vụ logistics Việt Nam trong giai đoạn mới.

Triển khai chiến lược phát triển dịch vụ logistics Việt Nam thời kỳ 2025-2035

Thông tin rõ hơn về chiến lược này, ông Bùi Bá Nghiêm, chuyên viên cao cấp, Cục Xuất nhập khẩu, Phó Trưởng Ban soạn thảo chiến lược cho hay, Chiến lược phát triển dịch vụ logistics thời kỳ 2025 – 2035, tầm nhìn đến 2050 đánh dấu lần đầu tiên Việt Nam có một văn bản chiến lược toàn diện dành riêng cho lĩnh vực logistics. Đây không chỉ là sự hoàn thiện về mặt thể chế, mà còn thể hiện rõ nhận thức mới của Chính phủ về vai trò của logistics trong nền kinh tế hiện đại.

Theo đó, logistics được xác định là một ngành kinh tế quan trọng, có khả năng phát huy tối đa năng lực của các địa phương, thúc đẩy liên kết vùng, khu vực và quốc tế. Logistics là dịch vụ thiết yếu, đóng vai trò động lực cho phát triển kinh tế – xã hội; đồng thời là ngành có giá trị gia tăng cao, hàm lượng tri thức lớn, hướng tới mô hình phát triển bền vững, hiệu quả về kinh tế, xã hội và môi trường.

Chiến lược đặt yêu cầu phát triển logistics dựa trên kết cấu hạ tầng hiện đại, bao gồm giao thông, thương mại và công nghệ. Đây là nền tảng để đảm bảo kết nối thông suốt giữa các vùng trong nước và quốc tế, tạo tiền đề cho tăng trưởng nhanh và bền vững, đồng thời gắn với nhiệm vụ bảo đảm quốc phòng - an ninh.

Ông Bùi Bá Nghiêm thông tin thêm, các quan điểm phát triển nhấn mạnh việc tận dụng lợi thế vị trí địa lý, đặc biệt là tiềm năng kinh tế biển; tăng cường kết nối sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu thông qua ứng dụng khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và chuyển đổi xanh. Con người được đặt ở vị trí trung tâm, với định hướng xây dựng đội ngũ nhân lực logistics chất lượng cao trong dài hạn.

Mục tiêu giai đoạn 2025 - 2035 cũng được lượng hóa rõ ràng: tỷ trọng đóng góp của logistics vào GDP đạt 5 - 7%; tốc độ tăng trưởng 12 - 15%; chi phí logistics giảm còn 12 - 15% GDP; xếp hạng LPI nằm trong nhóm 40 nước đứng đầu; hình thành 5 trung tâm logistic tầm cỡ quốc tế và 70% lao động có chuyên môn. Tầm nhìn đến 2050 tiếp tục nâng các mục tiêu lên mức cao hơn, hướng tới 10 trung tâm logistics quốc tế và 90% lao động có chuyên môn.

Đây là định hướng tạo nền tảng để logistics trở thành một trong những ngành mũi nhọn, đóng góp trực tiếp vào năng lực cạnh tranh quốc gia và sự dịch chuyển mô hình tăng trưởng sang kinh tế tri thức, kinh tế xanh, kinh tế số.

Theo Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA), ngành logistics Việt Nam tăng trưởng bình quân 14–16%/năm, quy mô toàn thị trường thị trường khoảng 70-80 tỷ USD, đóng góp tích cực vào thương mại và chuỗi cung ứng toàn cầu.

Hiện cả nước có khoảng hơn 45.000 doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics, trong đó hơn 5.000 doanh nghiệp hoạt động quốc tế.

Mục tiêu giai đoạn 2025 - 2035 của Chiến lược, đưa tỷ trọng đóng góp của logistics vào GDP đạt 5–7%; tốc độ tăng trưởng 12–15%; chi phí logistics giảm còn 12 - 15% GDP; xếp hạng LPI nằm trong nhóm 40 nước đứng đầu; hình thành 5 trung tâm logistic tầm cỡ quốc tế; và 70% lao động có chuyên môn. Tầm nhìn đến 2050 tiếp tục nâng các mục tiêu lên mức cao hơn, hướng tới 10 trung tâm logistics quốc tế và 90% lao động có chuyên môn.

Để đạt mục tiêu này, Việt Nam cũng mời gọi các tập đoàn đa quốc gia đầu tư dự án logistics quy mô lớn, có khả năng tham gia chuỗi cung ứng toàn cầu. Đồng thời, Chính phủ lên kế hoạch hỗ trợ xây dựng và phát triển các loại hình doanh nghiệp dịch vụ logistics có khả năng cạnh tranh quốc tế, cung cấp dịch vụ logistics tích hợp trọn gói 4PL, 5PL.

Cùng đó, Chính phủ cũng thực hiện đồng loạt các giải pháp đầu tư vào hạ tầng logistics gồm đường bộ, đường sắt, đường thủy, hàng không, các trung tâm cung ứng, kho thông minh, kho chuyên dụng, khu thương mại tự do...

Ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn, Phó cục trưởng Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước, Bộ Công thương, nhấn mạnh, logistics được xác định là ngành dịch vụ hạ tầng then chốt, đòi hỏi mạng lưới trung tâm logistics hiện đại, phân tầng, liên thông phải được quy hoạch bài bản, đi trước một bước.

Chiến lược chỉ ra mục tiêu lớn: đến năm 2035, Việt Nam phấn đấu nằm trong nhóm quốc gia dẫn đầu khu vực về năng lực logistics và giảm mạnh chi phí logistics của nền kinh tế. Muốn vậy, hệ thống trung tâm logistics phải được xây dựng theo một tư duy hoàn toàn mới.

Một điểm thay đổi mang tính cấu trúc được ông Bùi Nguyễn Anh Tuấn đặc biệt nhấn mạnh là từ giữa năm 2025, cả nước chỉ còn 34 tỉnh, thành phố. Cấu trúc hành chính mới này “mở ra không gian phát triển theo quy mô vùng - cực tăng trưởng - hành lang kinh tế, thay cho manh mún, cục bộ”. Vì vậy, mô hình logistics vùng và liên vùng quy mô đủ lớn trở thành yêu cầu tất yếu.

Để hiện thực hóa các mục tiêu lớn, ông Bùi Bá Nghiêm, Chuyên viên cao cấp, Cục Xuất nhập khẩu, Phó trưởng Ban soạn thảo chiến lược chia sẻ: Chiến lược xác định 9 nhóm giải pháp, nhiệm vụ then chốt, trải rộng từ thể chế, hạ tầng đến con người và thị trường: Hoàn thiện thể chế pháp luật, cải cách môi trường đầu tư - kinh doanh, rà soát các cam kết quốc tế, điều chỉnh cơ chế thuế, phí, đầu tư công, áp dụng tiêu chuẩn quốc gia - quốc tế và xây dựng hệ thống đánh giá năng lực cạnh tranh logistics cấp quốc gia, địa phương và doanh nghiệp.

Cùng với đó, tập trung vào phát triển hạ tầng logistics đồng bộ, hiện đại, bao gồm quy hoạch trung tâm logistics, xây dựng khu thương mại tự do, khu logistics, kho thông minh, kho chuyên dụng; phát triển đội tàu biển container, đội tàu bay hàng hóa và thúc đẩy hình thành cảng trung chuyển quốc tế....