Cần xử lý nợ xấu bất động sản theo hướng hiệu quả

Tại hội thảo với chủ đề " Xử lý nợ xấu: Đâu là giải pháp hài hòa?" do Báo Tiền Phong tổ chức sáng 27/5, tại TP.HCM, Ông Lê Hoàng Châu cho rằng, tình trạng nợ xấu bất động sản đang ngày càng phức tạp, ảnh hưởng lớn đến sự ổn định của thị trường tài chính và sức khỏe doanh nghiệp. Nếu không có giải pháp tổng thể và mang tính đột phá, hàng loạt dự án dở dang sẽ tiếp tục “đắp chiếu”, kéo theo hệ lụy dây chuyền đến ngân hàng, nhà đầu tư và người lao động.

Theo Chủ tịch HoREA, xử lý nợ xấu không chỉ là thu hồi nợ mà còn là "cơ hội để phục hồi thị trường".

Do đó, ông Châu đề xuất, Chính phủ cần xem xét ban hành cơ chế đặc thù để xử lý nợ xấu một cách quyết liệt, đồng bộ. Để làm sao xử lý nợ xấu hiệu quả,  vừa thu hồi được nợ, khôi phục được dự án, cứu được doanh nghiệp và giữ được việc làm cho người lao động.

Ông Châu chỉ ra rằng, một trong những vướng mắc lớn hiện nay là pháp lý đối với tài sản đảm bảo. Nhiều dự án có giá trị lớn đang bị mắc kẹt do thủ tục phức tạp, tranh chấp pháp lý kéo dài, khiến ngân hàng không thể phát mãi và doanh nghiệp không thể tái cấu trúc.

“Vì vậy, cần hoàn thiện hành lang pháp lý theo hướng minh bạch, rút ngắn quy trình xử lý tài sản đảm bảo, kể cả thông qua đấu giá công khai hoặc chuyển nhượng dự án” – ông Châu nói.

Chủ tịch HoREA cũng đề xuất thành lập tổ công tác liên ngành cấp trung ương để rà soát, phân loại các dự án bất động sản đang bị ngưng trệ, từ đó có giải pháp phù hợp với từng nhóm nợ xấu, thay vì áp dụng một cơ chế cứng nhắc cho tất cả.

Bên cạnh đó, với các dự án có tính khả thi, cần tạo điều kiện để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn tín dụng với điều kiện linh hoạt hơn, giúp phục hồi tài chính và hoàn thiện dự án, từ đó tạo dòng tiền thực để trả nợ.

“Khi nợ xấu được xử lý, dòng tiền mới sẽ quay lại thị trường, doanh nghiệp sống lại, ngân hàng lành mạnh, và Nhà nước thu được thuế. Đây là bài toán cần lời giải tổng thể, với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, chứ không thể chỉ trông chờ doanh nghiệp tự bơi trong khủng hoảng” – ông Châu nhấn mạnh.

Cũng theo ông Châu, không nên ảo tưởng nợ xấu có thể về 0%. Trong nền kinh tế thị trường, nợ xấu là hệ quả tất yếu. Vấn đề là phải kiểm soát ở mức chấp nhận được, với Việt Nam là khoảng 3%. Chỉ khi pháp luật minh bạch, đồng bộ, tạo điều kiện lưu chuyển tài sản, khơi thông dòng tiền, thì mới có thể xử lý tận gốc nợ xấu.

Về phía doanh nghiệp, ông Võ Hồng Thắng - Phó Tổng Giám đốc DKRA Group cho rằng: “Việc thu giữ tài sản đảm bảo không phải lúc nào cũng là giải pháp tối ưu. Trong bối cảnh thị trường còn nhiều bất ổn, điều này có thể trở thành gánh nặng cho ngân hàng nếu không đi kèm các giải pháp xử lý hiệu quả. Việc phối hợp giữa ngân hàng, doanh nghiệp và các cơ quan quản lý để tháo gỡ vướng mắc, minh bạch hóa quy trình và nâng cao hiệu quả sử dụng tài sản sẽ là chìa khóa để giải quyết bài toán nợ xấu một cách bền vững”.

Tính đến tháng 5, dư nợ tín dụng bất động sản tại Việt Nam đạt hơn 1,56 triệu tỷ đồng - tăng khoảng 260.000 tỷ đồng so với cuối năm 2024, tương ứng mức tăng 20%. Đáng lưu ý, tỷ lệ nợ xấu trong lĩnh vực bất động sản đang tăng nhanh.

Theo Võ Hồng Thắng, các doanh nghiệp địa ốc đang gặp tình cảnh “nửa mừng, nửa lo”. Về thuận lợi, lãi suất vay đã giảm hơn 2% so với cuối 2023, giúp chi phí vốn thấp hơn. Cùng với đó là sự ra đời của gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội và các chính sách hỗ trợ tín dụng từ Ngân hàng Nhà nước.

Tuy nhiên, không ít khó khăn vẫn đè nặng lên vai doanh nghiệp. Điều kiện vay vốn ngày càng khắt khe, đặc biệt trong bối cảnh báo cáo tài chính của nhiều công ty bộc lộ sự suy yếu. Ngân hàng ngày càng thận trọng vì lo ngại rủi ro nợ xấu, trong khi thủ tục vay vốn vẫn rườm rà, kéo dài. Thêm vào đó, nhiều ngân hàng chỉ chấp nhận tài sản đảm bảo là bất động sản, chưa linh hoạt với các tài sản khác như cổ phiếu hay quyền tài sản.

“Để cải thiện khả năng tiếp cận vốn, doanh nghiệp cần minh bạch hóa báo cáo tài chính, tăng cường kiểm toán độc lập và áp dụng công nghệ trong chấm điểm tín dụng. Đồng thời, các kênh huy động vốn thay thế như phát hành trái phiếu, hợp tác với quỹ đầu tư, tín dụng xanh cần được khuyến khích và mở rộng” -Phó Tổng Giám đốc DKRA Group chia sẻ.