Bí ẩn hồ nước linh thiêng trên cao nguyên hùng vĩ nhất thế giới, trải dài 72km, chứa hàng triệu tấn cá nhưng không một ai dám ăn

Cảnh đẹp tựa chốn bồng lai

Cách Gyantse 90km về phía Tây và Lhasa của cao nguyên Tây Tạng hơn 100km về phía Đông Bắc, hồ Yamdrok hiện lên như một xứ sở thần tiên giữa lòng dãy Himalaya hùng vĩ. Theo truyền thuyết địa phương, hồ nước này chính là hiện thân của một vị nữ thần. Nằm ở độ cao 4.441m, Yamdrok được mệnh danh là lòng hồ xanh đẹp nhất tại "xứ sở Mật Tông".

"Yamdrok" trong tiếng Tạng có nghĩa là "hồ lam ngọc", cái tên này hoàn toàn xứng đáng với sắc xanh ngọc bích ấn tượng của mặt hồ. Màu sắc này được cho là hình thành do sự kiện địa chất xảy ra cách đây hàng triệu năm, khi một trận tuyết lở kết hợp bùn đá đã lấp đi cửa sông thông với hồ, biến nơi đây trở thành một hồ nước tù tự nhiên.

Hồ Yamdrok có diện tích rất lớn khoảng hơn 670km2 và độ sâu từ 30 đến 60m. Hồ Yamdrok có hình con bọ cạp. Nhìn từ xa nước hồ xanh ngắt, ma mị dưới ánh nắng và bầu trời trong xanh. Nhưng khi đi xuống phía dưới, nước hồ dần chuyển màu xanh lục.

Bên cạnh hồ là thiền viện Samding nổi tiếng (đây là thiền viện duy nhất có sư trụ trì là nữ). Hồ Yamdrok kết nối sâu sắc với cuộc sống của người dân Tây Tạng. Nó đi vào những bài ca dân gian của người Tạng. Hiện tại, vẫn còn rất nhiều đống mani bên hồ. Đây là một nghi lễ cổ xưa được những người chăn gia súc dùng để cầu phúc và xua đuổi tà ma.

So với nơi khác, Tây Tạng là một trong ít những thánh địa không bị ảnh hưởng bởi quá trình công nghiệp hóa, nhờ vậy mà hồ Yamdrok vẫn giữ được sự nguyên sơ thành kính nhất. Hồ Yamdrok không chỉ được biết đến là hồ thiêng nơi các vị thần linh trong Phật giáo Tây Tạng ngự lãm, nơi đây là điểm đến của nhiều người hành hương mà còn là vựa cá chép cao nguyên dồi dào lên đến hàng chục tấn.

Chứa hàng triệu tấn cá nhưng không ai dám ăn

Hồ Yamdrok sở hữu hệ sinh thái cá vô cùng phong phú với số lượng cá khổng lồ, ước tính lên đến hàng triệu tấn. Các nhà khoa học đã khẳng định khả năng chứa đựng nguồn tài nguyên dồi dào này của hồ.

Cá chép và cá chạch là hai loài phổ biến nhất, đặc biệt là cá chép cao nguyên với khả năng sinh sản mạnh mẽ, mỗi lần đẻ có thể lên đến hàng nghìn trứng. Loài cá này mang lại giá trị kinh tế cao ở các hồ cao nguyên phía Nam Tây Tạng với thịt cá thơm ngon, bổ dưỡng.

Tuy nhiên, người dân địa phương nơi đây lại kiêng kỵ việc đánh bắt cá chép trong hồ Yamdrok. Với người dân Tây Tạng, với lịch sử lâu đời chăn nuôi bò yak và cừu, thịt bò yak khiến họ quan tâm nhiều hơn. Hầu hết, người dân ở Tây Tạng không ăn cá và cũng hiếm khi nhìn thấy cá trên bàn ăn của người Tạng.

Một lý do khác là đối với những người sống trong đất liền thì địa táng hoặc hỏa táng là phương thức chôn cất chủ yếu. Cuộc sống hiện đại ngày càng tiến bộ, con người dần chuyển sang phương thức hỏa táng nhiều hơn. Còn người dân Tây Tạng có nhiều cách chôn cất hơn, chẳng hạn như thiên táng và mộc táng (chôn cất trên cây). Nhưng thủy táng là phong tục được dùng nhiều nhất.

Yamdrok là hồ thánh trong lòng người dân, nghiễm nhiên đây là nơi thủy táng tốt nhất. Đừng vội nhìn những con cá bơi tung tăng trong hồ như vậy mà nghĩ chúng chỉ ăn rong rêu, phù du. Ngoài những thức ăn đó, chúng cũng có "thức ăn nhanh" khi con người thực hiện thủy táng.

Không những vậy, khác biệt với nhiều hồ khác, hồ Yamdrok là hồ chứa kiềm điển hình. Nhiệt độ thấp quanh năm, các sinh vật trong hồ khó có thể thực hiện quang hợp hiệu quả. Bởi vậy, cá trong hồ để sinh tồn tốt khó tránh khỏi nuốt phải những chất độc hại từ địa chất. Thêm vào đó, một số dòng khí ô nhiễm theo gió mùa từ Thanh Hải thổi vào hồ, điều này cũng gây ra một số độc tố nhất định ảnh hưởng đến cá.

Với những lý do này, người dân địa phương gần như không tiêu thụ cá từ hồ Yamdrok.