12 tuyến đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư sẽ thu phí từ năm 2025

12 tuyến đường bộ cao tốc sẽ thu phí từ năm 2025

Cục Đường bộ Việt Nam mới đây đã trình Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Dự thảo Nghị định của Chính phủ về phí sử dụng đường cao tốc đối với phương tiện lưu thông trên tuyến đường bộ cao tốc do Nhà nước đầu tư, sở hữu, quản lý và khai thác thuộc phạm vi quản lý của Bộ GTVT.

Theo đó, các tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư sẽ được phép triển khai thu phí là công trình được thiết kế, đầu tư xây dựng theo quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật về đường cao tốc; đường cao tốc đã hoàn thành thi công xây dựng, đưa vào khai thác và sử dụng theo quy định của pháp luật về xây dựng; tuyến đường đã hoàn thành việc xây dựng, lắp đặt hạ tầng trạm thu phí, hệ thống phần mềm, thiết bị nhằm đảm bảo công tác vận hành và phục vụ việc thu phí theo quy định.

Sau khi đối chiếu với các điều kiện trên, theo như thống kê của Cục Đường bộ Việt Nam, hiện nay có 12 dự án/đoạn tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư, đại diện chủ sở hữu đã hoàn thành và đưa vào khai thác sử dụng có triển khai thu phí.

Cụ thể, những dự án/đoạn tuyến cao tốc này gồm có: Cao tốc Lào Cai - Kim thành, Hà Nội - Thái Nguyên, TP. HCM - Trung Lương, Cao Bồ - Mai Sơn, Mai Sơn - Quốc Lộ 45, Quốc Lộ 45 - Nghi Sơn, Nghi Sơn - Diễn Châu, Cam Lộ - La Sơn, La Sơn - Hòa Liên, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Phan Thiết - Dầu Giây, Mỹ Thuận - Cần Thơ.

Trong số những dự án này, hiện có 8 dự án thuộc tuyến kết nối cao tốc Bắc - Nam phía Đông mới được đưa vào khai thác.

Tính đến năm 2025, số lượng những tuyến đường bộ cao tốc đang được xây dựng gồm có: Bãi Vọt - Hàm Nghi, Hàm Nghi - Vũng Áng, Vũng Áng - Bùng, Bùng - Vạn Ninh, Vạn Ninh - Cam Lộ, Hòa Liên - Túy Loan, Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, Hoài Nhơn - Quy Nhơn, Quy Nhơn - Chí Thạnh, Chí Thạnh - Vân Phong, Vân Phong - Nha Trang, Cần Thơ - Cà Mau sẽ được triển khai thu phí sau khi hoàn thành dự án.

Mức thu phí sẽ đảm bảo hợp lý, hài hòa

Nhằm xác định mức phí cho các tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư, đại diện Cục Đường bộ Việt Nam cho biết việc thu phí sẽ dựa trên 4 nguyên tắc, trong đó đáng chú ý vẫn là đảm bảo việc thu phí hợp lý, hài hòa với mức thu dịch vụ sử dụng đường bộ và đường cao tốc theo đầu tư đối tác công tư (PPP).

Mức thu phí sẽ cho phép người sử dụng cao tốc chia sẻ được lợi ích với Nhà nước, do đó, mức thu phải thấp hơn lợi ích người sử dụng đường cao tốc thu được.

Theo ông Bùi Quang Thái - Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam, quan điểm nhất quán của Bộ GTVT là những tuyến cao tốc nào có chất lượng dịch vụ tương ứng với mức thu thì mới triển khai thu phí.

Ông Thái cũng nhấn mạnh, Nhà nước thu phí đường cao tốc không phải vì lợi nhuận mà để có nguồn vốn phục vụ cho công tác bảo trì và đầu tư phát triển các tuyến cao tốc mới. Chính vì thế, tại dự thảo nghị định nêu rõ những tuyến cao tốc do Nhà nước đầu tư được phép triển khai thu phí cần thỏa mãn điều kiện là công trình được thiết kế, đầu tư, xây dựng theo quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật về đường cao tốc và các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật khác có liên quan.

Theo như tính toán của Viện Chiến lược và Phát triển GTVT, kết quả lượng vận hành và chi phí thời gian của phương tiện cho thấy, so với lưu thông trên quốc lộ song hành, phương tiện đi lại trên các tuyến cao tốc sẽ được lợi bình quân 4.824 đồng/xe/km, trong đó 25% từ tiết kiệm chi phí vận hành phương tiện và 75% từ tiết kiệm thời gian hàng hóa và hành khách trên đường.

3 phương án quy định mức thu được cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu đề xuất áp dụng gồm:

- Phương án thấp với mức phí xác định trên cơ sở 50% lợi ích người sử dụng.

- Phương án trung bình với mức phí xác định trên cơ sở 60% lợi ích người sử dụng.

- Phương án cao với mức phí xác định trên cơ sở 70% lợi ích người sử dụng.

Cục Đường bộ Việt nam đã đề xuất chọn phương án cao cho các tuyến cao tốc đáp ứng quy chuẩn và chọn phương án thấp cho các tuyến cao tốc khai thác trước ngày 1/1/2025 mà chưa đáp ứng đầy đủ quy định.