Ninh Thuận: Phát triển giống nho không hạt chất lượng cao NH04-102

Tại Việt Nam, cây nho được trồng chủ yếu ở tỉnh Ninh Thuận, là một trong những cây trồng chủ lực, có giá trị kinh tế cao

Hiện nay, cơ cấu giống nho trong sản xuất tại đây vẫn còn ít, các giống nho được trồng chủ yếu dùng cho ăn tươi và một ít dùng chế biến rượu. Các giống nho không hạt dùng để ăn tươi hoặc sấy khô chưa được nghiên cứu, chọn tạo và đưa vào cơ cấu sản xuất nên sản phẩm trên thị trường chủ yếu được nhập khẩu từ nước ngoài.

Xuất phát từ yêu cầu đó, Viện Nha Hố đã quan tâm thu thập nguồn gen, đánh giá, tuyển chọn và giới thiệu các giống nho mới cho sản xuất, làm phong phú cơ cấu giống, tạo điều kiện cho sản xuất nho phát triển bền vững. Từ việc nghiên cứu đánh giá tuyển chọn, so sánh tập đoàn các giống nho không hạt tại Nha Hố, Viện Nha Hố đã chọn được một số giống nho không hạt có nhiều tính trạng tốt như năng suất cao, chất lượng tốt, mẫu mã đẹp, thích hợp với thị hiếu người tiêu dùng, phù hợp với điều kiện sinh thái của vùng. Trong số đó, giống nho không hạt chất lượng cao NH04-102 đã được giới thiệu và chính thức được phép phát triển sản xuất tại Ninh Thuận.

Giống NH04-102 chính thức được phép phát triển trong sản xuất kể từ ngày 15/1/2025. Giống nho NH04-102 có thời gian sinh trưởng từ khi cắt cành đến lúc thu hoạch khoảng 117-125 ngày (tùy từng vụ), cây sinh trưởng khỏe, dễ ra hoa và đậu quả với tỷ lệ cao, khối lượng quả trung bình 4-5 g/quả (trung bình 350-550 g/chùm), cuống quả chắc, ít rụng nên khá thuận lợi cho vận chuyển đi xa, tiềm năng năng suất cao (11-15 tấn/ha/vụ, trong điều kiện thâm canh có thể đạt 16-20 tấn/ha/vụ) và kháng khá tốt với một số loại sâu bệnh, sản xuất được 2 vụ/năm. Giống nho NH04-102 là nho ăn tươi không hạt, có thể sử dụng để sấy khô, khi chín quả có màu đen, độ đường cao (16-20 oBrix), vỏ quả dày, có mùi vị đặc trưng và mẫu mã đẹp. Theo đánh giá, chất lượng quả của giống nho NH04-102 tương đương với sản phẩm nho cùng loại từ nước ngoài nhập khẩu vào thị trường Việt Nam. Sản phẩm hiện được các thương lái thu mua tại vườn với giá dao động từ 130.000 - 220.000 đồng/kg, cao gấp 3- 5 lần so với giống nho đỏ Cardinal và cao gấp 2- 3 lần so với nho xanh NH01-48.

Đồng thời, giống nho NH04-102 đã được Văn phòng Bảo hộ Giống cây trồng (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) cấp bằng bảo hộ giống cây trồng mới tại Quyết định số 522/QĐ-TT-VPBH ngày 5/11/2024, bằng bảo hộ có hiệu lực trong thời gian 25 năm. Hiện nay, Viện Nha Hố đang xây dựng vườn đầu dòng và hoàn thiện các hồ sơ để trình cấp có thẩm quyền đánh giá và công nhận vườn cây đầu dòng để làm cơ sở cho việc tổ chức sản xuất và cung cấp nguồn cây giống đảm bảo tiêu chuẩn chất lượng phục vụ mở rộng phát triển sản xuất trong thời gian đến. Có thể nói, giống nho không hạt chất lượng cao NH04-102 được phép phát triển trong sản xuất; được cấp bằng bảo hộ giống cây trồng mới sẽ đủ sức cạnh tranh và đứng vững trên thị trường trong nước và có thể xuất khẩu trong tương lai gần.

Đến thời điểm hiện tại, Viện Nha Hố đang lưu giữ trên 230 mẫu giống nho tại vườn tập đoàn quỹ gen, với các mục đích khai thác sử dụng khác nhau, gồm: Nho ăn tươi, nho rượu, nho không hạt (sấy khô), nho chuyên làm gốc ghép và nho lấy lá. Trong thời gian đến, công tác nghiên cứu lai tạo và tuyển chọn các giống nho mới có năng suất, chất lượng và chống chịu với các điều kiện bất lợi của ngoại cảnh sẽ được Viện Nha Hố tiếp tục triển khai và thực hiện nhằm giới thiệu bộ giống tốt để phục vụ sản xuất nho, góp phần phát triển các sản phẩm cây trồng đặc thù của tỉnh Ninh Thuận.