Những khám phá khảo cổ khiến thế giới 'dậy sóng'

Khám phá khảo cổ là một trong những hoạt động giúp chúng ta biết nhiều hơn về cuộc sống của con người cổ đại. Mỗi khám phá đều mang đến những điều mới mẻ về quá khứ xa xưa khiến con người hiện đại khát khao tìm tòi hơn nữa.

Trong khoảng vài trăm năm qua, đã có vô số phát hiện khảo cổ học trên khắp thế giới. Ví dụ như Skara Brae ở quần đảo Orkney của Scotland hay ngôi làng thời kỳ đồ đá hơn 5.000 năm tuổi được tìm thấy vào năm 1850 sau một cơn bão, ở đây người ta tìm thấy những vòng đá có trước Stonehenge (Stonehenge là một công trình tượng đài cự thạch thời kỳ đồ đá mới, ở gần Amesbury, Anh).

Có những khám phá khảo cổ chỉ vì tò mò, một số khác có thể là chìa khóa mở ra quá khứ và cả tương lai con người. Chính vì thế, hiện nay hoạt động khảo cổ vẫn tiếp tục diễn ra với những phát hiện thú vị.

Bàn tay

12 bàn tay được khai quật vào năm 2011 tại khu khảo cổ Tell el-Dab'a của Ai Cập

Các nhà khảo cổ đã phát hiện 12 bàn tay bị chặt rời ở miền Bắc Ai Cập. Những bàn tay này được cho là có niên đại từ năm 1620 đến 1550 TCN và chứng minh cho sự tồn tại của nghi lễ "vàng danh dự", trong đó các chiến binh Ai Cập cổ đại sẽ đưa bàn tay bị cắt rời của đối thủ bị chinh phục cho quân đội. Đổi lại, họ sẽ được thưởng những vật có giá trị như dây chuyển, mặt dây chuyền bằng vàng.

Bên cạnh tôn vinh Pharaon, nghi thức cắt cụt tay kẻ thù nhằm trừng phạt họ. Giả thuyết này được ủng hộ bởi những bàn tay được phát hiện tại các hố nông xung quanh cung điện trung tâm.

Galleon kho báu Tây Ban Nha San Jose

Xác con tàu chở đầy kho báu của Tây Ban Nha bị chìm năm 1708 được phát hiện ngoài khơi Colombia vào tháng 12/2015

San Jose là một chiếc thuyền buồm ba cột buồm 64 khẩu được hạ thủy vào năm 1698. Nó bị chìm trong trận chiến gần khu vực ngày nay là Colombia vào năm 1708, trên thuyền chở đầy vàng, bạc và ngọc lục bảo.

San Jose được phát hiện vào năm 2015 nhưng những tranh chấp pháp lý bất tận đã cản trở việc trục vớt nhiều kho báu.

Một nhà hàng cổ

Thermopolium, một nhà hàng thức ăn nhanh cổ xưa có niên đại từ năm 79 SCN, được khai quật ở Pompeii, Ý, vào năm 2019

Không có gì bí mật về những gì đã xảy ra với người dân Pompeii, thành phố cổ bị phá hủy bởi vụ phun trào núi lửa Vesuvius. Pompeii là một thành phố cổ vô cùng hấp dẫn với nhà hát, biệt thự bí ẩn.

Đáng nói, một nhà hàng cổ được phát hiện ở Pompeii vào năm 2019. Theo các nhà khảo cổ, nhà hàng này là nơi của các món ăn đắt đỏ, xa xỉ. Người ta còn khai quật được xương dê, xương lợn, xương có và vỏ ốc.

Đấu trường 

Bản sao Đấu trường La Mã có niên đại từ năm 200 SCN được phát hiện ở Thổ Nhĩ Kỳ vào giữa năm 2020

Một đấu trường đã được khai quật tại một địa điểm của Thổ Nhĩ Kỳ, gọi là thành phố cổ Mastuara.

Nhà hát vòng tròn được xây dựng cách đây khoảng 1.800 năm và được cho là có mục đích như đấu trường La Mã ở Rome - nơi tổ chức các trận đấu của các đấu sĩ và động vật hoang dã.

Nhiều phần của đấu trường này bị chôn vùi dưới lòng đất và những phần có thể nhìn thấy được phần lớn vẫn còn nguyên vẹn.

Thành phố Ai Cập bị chôn vùi

"Thành phố vàng thất lạc" 3.000 năm tuổi của Ai Cập được tìm thấy gần Luxor vào tháng 9/2020

Ở Ai Cập, một thành phố vàng đã được phát hiện gần đây. Theo phát hiện, địa điểm này đã bị chôn vùi dưới lớp cát hàng ngàn năm.

Mặc dù được xây dựng từ lâu nhưng địa điểm này vẫn còn nguyên vẹn. Nó được cho là do Amenhotep III - ông nội của Tutankhamun xây dựng. Với nhiều chum đá và nhiều công trình kiến ​​trúc khác phần lớn còn nguyên vẹn cho thấy dường như thành phố đã bị bỏ hoang chứ không phải bị phá hủy.

Xe nghi lễ cổ xưa

Một cỗ xe nghi lễ có niên đại gần 2.000 năm trước được phát hiện ở Pompeii vào tháng 1/2021

Xe có thiết kế với dây thừng trang trí hoa, bánh xe bằng sắt. Cỗ xe nghi lễ được coi là một loại xe sang trọng so với những loại xe khác thường thấy vào thời đó, khoảng 2.000 năm trước.

Theo Eric Poehler - giáo sư tại Đại học Massachusetts Amherst - chia sẻ với NPR, đây là cỗ xe cao cấp ở thời điểm đó, sử dụng để chở giới thượng lưu đến các sự kiện và lễ hội cổ xưa. Sự sang trọng và khả năng bảo quản tuyệt vời của cỗ xe tại địa điểm này đã khiến các nhà khảo cổ học phải kinh ngạc.

Bộ hài cốt 4.000 năm tuổi

Hài cốt 4.000 năm tuổi của một người đàn ông và một người phụ nữ được phát hiện trong chiếc nồi đất sét lớn ở La Almoloya, Tây Ban Nha vào đầu năm 2021

Trước đây, có nhiều thông tin cho rằng ở thời kỳ cổ đại, đàn ông có quyền lực hơn phụ nữ. Tuy nhiên, một phát hiện khảo cổ khiến nhiều người bất ngờ.

Theo đó, vào năm 2014, tại Tây Ban Nha, người ta đã khai quật được một ngôi mộ bao gồm hài cốt của một người phụ nữ với vô số đồ trang sức bằng bạc cùng hài cốt của một người đàn ông nhưng không có tài sản xa xỉ nào.

Những món đồ đi cùng hài cốt của người phụ nữ có thể kể đến như chiếc vương miện bằng bạc (đội trên đầu), một chiếc vòng cổ và hai chiếc vòng tay.

Theo các học giả, hiện vật trên đầu người phụ nữ chắc hẳn là biểu tượng của quyền lực. Kết luận rút ra từ điều này là cô ấy chắc chắn phải là một người cai trị hoặc một nhân vật nổi bật trong đế chế El Argar, tổ chức phát triển mạnh trong khu vực vào năm 2200 - 1550 TCN.

Cuộn giấy Biển Chết

Các mảnh cuộn Kinh thánh cùng nhiều hiện vật và nhiều thứ khác được tìm thấy trong Hang kinh dị ở Biển Chết vào tháng 3/2021

Hang Kinh hoàng là một địa điểm ở Israel, nơi hài cốt của 40 đàn ông, phụ nữ và trẻ em Do Thái được tìm thấy lần đầu tiên vào những năm 1960. Có lẽ phát hiện này quá kinh hoàng đối với những người khai quật vì không có thông báo gì cho đến tháng 3/2021 (khoảng 60 năm sau) khi những mảnh vỡ của cuộn giấy Biển Chết được phát hiện trong cùng hang động. Hầu hết các chữ viết trên cuộn giấy đều bằng chữ Hy Lạp với một vài từ bằng tiếng Do Thái.

Những chữ viết trên cuộn giấy này được cho là một phần của sách Kinh thánh về Xa-cha-ri và Na-hum. Ngoài các cuộn giấy, những khám phá khảo cổ học gần đây khác trong hang bao gồm một đứa trẻ được ướp xác 6.000 năm tuổi được cho là đang ở thời thơ ấu và một chiếc giỏ có niên đại khoảng 8500 năm TCN, được tìm thấy trong một hang động gần đó.

Xác tàu đắm La Mã được phát hiện gần Sicily

Một vụ đắm tàu ​​La Mã từ năm TCN đến năm 1 SCN được phát hiện ở biển Địa Trung Hải gần Sicily vào tháng 7/2021

Một phát hiện gây chú ý trên các bản tin khảo cổ học là vụ đắm tàu ​​​​ở Địa Trung Hải gần Sicily. Vụ đắm tàu ​​có niên đại cách đây 2.200 năm.

Những manh mối trực quan từ xác tàu cho thấy con tàu chở đầy rượu và bột mì.

Đồng xu bạc La Mã cổ đại

Số lượng lớn đồng bạc La Mã được phát hiện ở Đức vào tháng 10/2021

Hơn 5.500 đồng xu bạc La Mã đã được phát hiện ở khu vực ngày nay là Augsburg, Đức. Theo các nhà khảo cổ học, những kho báu này đã bị chôn vùi cách đây khoảng 2.200 năm.

Các dấu hiệu và thiết kế cho thấy những đồng xu này là một loại đồng xu bạc La Mã tiêu chuẩn được gọi là denarii, được sử dụng từ thế kỷ thứ nhất đến đầu thế kỷ thứ ba SCN. Nguồn gốc của việc đồng xu bị bỏ rơi vẫn còn là một bí ẩn.

Ngôi mộ của quan chức Ai Cập

Ngôi mộ của quan chức Ai Cập cổ đại từ năm 1213 TCN được phát hiện ở Ai Cập vào tháng 10/2021

Ptah-M-Wiah là thủ quỹ hoàng gia Ai Cập dưới thời trị vì của Ramses II (còn được gọi là Ramses Đại đế), và ngôi mộ của ông được phát hiện tại một khu chôn cất lớn có tên Saqqara Necropolis, nằm ở Giza.

Khám phá này được thực hiện bởi một nhóm các nhà khảo cổ học từ Đại học Cairo. Ngôi mộ chứa một số chữ viết và hình vẽ làm sáng tỏ hơn về cuộc sống của người Ai Cập cổ đại dưới thời Ramses II.

Thành phố

Một thành phố La Mã vô danh có niên đại từ thế kỷ thứ nhất đến thế kỷ thứ hai được phát hiện dưới chân dãy Pyrenees vào cuối năm 2021

Một thành phố La Mã mới bị thất lạc ở Pyrenees thuộc Tây Ban Nha.

Thậm chí không ai biết tên của thành phố La Mã cổ đại này đã bị thất lạc theo thời gian nhưng nó hiện được gọi là El Forau de la Tuta. Người ta tin rằng nó có niên đại từ thế kỷ thứ nhất và thứ hai SCN khi Đế chế La Mã đang ở đỉnh cao.

Ngôi chùa cổ kính

Một ngôi chùa Apsidal 2.300 năm tuổi từ thời Phật giáo được khai quật ở Tây Bắc Pakistan vào tháng 12/2021

Tọa lạc tại Barikot, Thung lũng Swat - vùng Gandhara lịch sử, nơi văn hóa Hindu-Hy Lạp phát triển sau cuộc chinh phục của Alexander Đại đế - các nhà khảo cổ học tin rằng ngôi đền có niên đại từ thế kỷ thứ hai TCN. Điều này chứng tỏ ngôi chùa được xây dựng vài thế kỷ sau cái chết của người sáng lập Siddhārtha Gautama, người sống giữa thế kỷ thứ 5 và thứ 4 TCN.

Những gì được khai quật từ ngôi chùa cho đến nay cho thấy một cấu trúc phức tạp, rộng lớn, với những tòa nhà cao tới 3 mét, những căn phòng nơi các nhà sư sống và một bảo tháp, đặc trưng của các ngôi chùa Phật giáo. Tại địa điểm khai quật còn tìm thấy các đồ vật như tượng, tiền xu, đồ gốm...

Lăng mộ 4.000 năm tuổi

Năm ngôi mộ khoảng 4.000 năm tuổi được phát hiện ở Ai Cập vào tháng 3/2022

Ngôi mộ cổ được phát hiện gần nghĩa địa Saqqara. Nó được thiết kế như dành cho các quan chức cao cấp thời Ai Cập cổ đại, chẳng hạn như người quản lý cung điện, giám sát...

Con tàu của Ernest Shackleton

Vụ đắm tàu ​​Endurance của Sir Ernest Shackleton được phát hiện sâu dưới biển Weddell vào tháng 3/2022

Với mong muốn trở thành người đầu tiên đi qua Nam Cực, Ernest Shackleton và đoàn thủy thủ gồm 27 người đã bắt đầu chuyến thám hiểm vào năm 1912 trên con tàu Endurance.

Năm 1915, con tàu đâm vào băng biển và chìm. Điều kỳ diệu là toàn bộ đoàn đều sống sót nhờ bám trụ trên các tảng băng và chèo thuyền  băng vượt qua vùng biển Nam Cực đầy thử thách.

Câu chuyện về Sir Ernest Shackleton khiến nhiều người say mê trong suốt cả thế kỷ. Đến năm 2022, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy con tàu Endurance dưới đáy Biển Weddell (và trong tình trạng tốt đáng kinh ngạc).

Quan tài ẩn giấu

Hai quan tài từ thế kỷ 14 và 17 được phát hiện trong quá trình tái thiết nhà thờ Đức Bà vào tháng 3/2022

Nhà thờ Đức Bà Paris là công trình mang tính biểu tượng của Pháp trong nhiều năm qua. Tuy nhiên, sau trận hỏa hoạn kinh hoàng thiêu rụi Nhà thờ Đức Bà nổi tiếng thế giới vào năm 2019, các nhà khảo cổ học đã được gọi đến hiện trường để đánh giá mức độ thiệt hại; trong quá trình cải tạo kéo dài của Notre Dame, người ta phát hiện ra những chiếc quan tài bằng chì chôn dưới ngọn tháp kiểu Gothic của Nhà thờ Đức Bà.

Vào năm 2022, các nhà khảo cổ đã báo cáo về những gì khai quật được trong quan tài. Theo đó, một trong số đó có thể là Antoine de la Porte, một giáo sĩ giàu có của nhà thờ; người còn lại, được mệnh danh là “Le Cavalier”, thành viên của giới thượng lưu và đã sống ở bất kỳ đâu trong khoảng thế kỷ 14 đến thế kỷ 17. Làm thế nào và tại sao hai người đàn ông này được chôn cất ở những địa điểm nổi tiếng như vậy vẫn chưa có câu trả lời.

Một ngôi đền cổ Zeus

Một ngôi đền cổ của thần Zeus có niên đại từ cuối thời Pharaon được phát hiện vào tháng 4/2022 trên bán đảo Sinai của Ai Cập

Mặc dù việc tôn thờ thần Zeus có nguồn gốc từ Hy Lạp nhưng nó thực sự đã vượt qua Hy Lạp và lan sang các nơi khác trên thế giới và đến tận Ai Cập.

Một ngôi đền thờ thần Zeus được phát hiện gần đây ở Tel Al-Farma, Tây Bắc bán đảo Sinai cho thấy rằng ngôi đền thực sự được dành riêng cho vị thần Hy Lạp, cũng như Kasios - vị thần có liên quan đến núi Kasios. Vào thời cổ đại, khu vực này được gọi là thành phố Pelusium, là một thành phố quan trọng trong thời kỳ Hy Lạp-La Mã và Byzantine.

Hội trường Viking cổ đại

Hội trường Viking từ thời Harald Bluetooth được phát hiện ở Hune, Đan Mạch, vào tháng 12/2022

Các nhà khảo cổ đã phát hiện ra một hội trường rộng lớn ở Đan Mạch có thể liên quan đến thời kỳ cuối của người Viking, tức là nửa sau những năm 900 đến phần đầu những năm 1000. Do quy mô lớn của khu phức hợp (40m x 8–10m), rộng hơn nhiều so với tiêu chuẩn ngôi nhà thời đó nên nó được cho là nơi tổ chức một số loại cuộc tụ họp chính trị hoặc cộng đồng.

700 

Một người đàn ông Kentucky tìm thấy hơn 800 đồng xu thời Nội chiến trên cánh đồng ngô của mình vào tháng 6/2023

Một bộ sưu tập tiền vàng tuyệt đẹp từ thời Nội chiến đã được một người đàn ông Kentucky phát hiện trên cánh đồng ngô của mình. Tháng 6/2023, khi ông đang đào bới trên cánh đồng liền nhìn thấy chúng.

Theo các chuyên gia, những đồng xu được gọi là "The Great Kentucky Hoard", được cho là có giá trị hơn 2 triệu USD và có niên đại từ năm 1840 đến năm 1862.

(Theo The Travel)