Nâng cao chất lượng dân số để đất nước phồn vinh, gia đình hạnh phúc

Thông tin với báo chí, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn chia sẻ, để thực hiện công tác dân số trong tình hình mới, ba nhiệm vụ trọng tâm đã được triển khai. Đó là sơ kết Nghị quyết số 21-NQ/TW (2017) và báo cáo về thực trạng, xu hướng mức sinh tại Việt Nam, cùng các nhiệm vụ giai đoạn 2025-2045; trình Quốc hội đề án về chính sách dân số và xây dựng hồ sơ Luật Dân số dự kiến trình vào tháng 12/2024.

 Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn

Thứ hai là thực hiện đồng bộ 8 chương trình, kế hoạch dân số đã phê duyệt, với sự tham gia của Ban Chỉ đạo Quốc gia do Phó Thủ tướng Lê Thành Long chủ trì. Thứ ba là tổ chức các sự kiện truyền thông, hội thảo quốc tế về dân số, tạo dấu ấn trong hợp tác quốc tế và huy động nguồn lực hiệu quả.

Ông Matt Jackson, Trưởng đại diện Quỹ Dân số Liên hợp quốc (UNFPA) tại Việt Nam chúc mừng Chính phủ nước ta đã có những nỗ lực không ngừng trong việc giải quyết bất bình đẳng và giảm bớt chênh lệch về tình trạng kinh tế - xã hội giữa các vùng miền, nhóm dân cư. Người dân Việt Nam hiện nay sống thọ hơn, đó là dấu hiệu đáng mừng của sự phát triển. Trong lĩnh vực y tế, Việt Nam đã vượt chỉ tiêu về giảm tỷ lệ tử vong mẹ, đạt mức giảm 46 phần nghìn trong 20 năm qua, cao hơn nhiều so với mục tiêu toàn cầu là 34 phần nghìn. Tỷ lệ sử dụng biện pháp tránh thai hiện đại của phụ nữ trong độ tuổi 15-49 đã tăng lên, đạt hơn 60%, góp phần nâng cao sức khỏe sinh sản cho mọi người.

Năm 2024, công tác dân số bước sang năm thứ 5 thực hiện Chiến lược Dân số Việt Nam đến năm 2030, công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức về chuyển trọng tâm chính sách dân số từ Kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển được đẩy mạnh. Kết quả đó đã góp phần quan trọng trong bảo vệ chăm sóc, nâng cao sức khỏe nhân dân và sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, công tác dân số hiện nay vẫn phải đối mặt nhiều thách thức lớn. Mức sinh thay thế trên toàn quốc chưa bền vững, xuất hiện xu hướng giảm thấp (năm 2023 chỉ đạt 1,96 con/phụ nữ, thấp nhất lịch sử và dự báo giảm tiếp). Tỷ số giới tính khi sinh tuy được kiểm soát nhưng vẫn cao (112 bé trai/100 bé gái năm 2023). Dân số già hóa nhanh, tảo hôn, hôn nhân cận huyết, mang thai ở tuổi vị thành niên, cùng chất lượng cuộc sống còn nhiều hạn chế. Trong khi đó, tổ chức bộ máy dân số chưa ổn định, nguồn lực đầu tư chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Nâng cao chất lượng dân số là một nhiệm vụ trọng tâm của công tác dân số trong giai đoạn hiện nay đặt ra cho ngành y tế, các địa phương cùng chung tay thực hiện. Tư vấn, khám sức khỏe trước khi kết hôn, tầm soát, sàng lọc trước sinh và sơ sinh là giải pháp quan trọng nhằm phát hiện, can thiệp sớm bệnh tật ở thai nhi, trẻ sơ sinh để trẻ em được sinh ra hoàn toàn khỏe mạnh, tránh được những hậu quả nặng nề do dị tật bẩm sinh, bệnh do di truyền, giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội. Ngoài ra, người cao tuổi tích cực tham gia khám sức khỏe định kỳ để phát hiện, quản lý, điều trị bệnh kịp thời, giúp tăng số năm sống khỏe mạnh, chất lượng sống, thích ứng với giai đoạn già hóa dân số.

Bước sang năm 2025 và những năm sắp tới, sẽ có nhiều khó khăn, thách thức hơn nữa, nhiều chỉ tiêu có nguy cơ khó đạt. Do đó, Bộ Y tế kêu gọi toàn thể đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức làm công tác dân số tiếp tục đoàn kết, tích cực, chủ động, sáng tạo trong việc tham mưu với các cấp uỷ Đảng, chính quyền; phối hợp động viên mọi tầng lớp nhân dân thực hiện hiệu quả chủ trương, chính sách về công tác dân số, Thứ trưởng Bộ Y tế Trần Văn Thuấn nhấn mạnh./.