Mỹ buộc tội ba điệp viên Nga làm gián điệp kinh tế

Buryakov là ai?

  Năm nay Buryakov 39 tuổi, theo cáo buộc tại hồ sơ công bố ở các phiên tòa thành phố New York, anh ta vốn hoạt động bí mật cho Cục Tình báo nước ngoài liên bang Nga. Khi đến New York sinh sống, anh ta mang hộ chiếu Nga dưới vỏ bọc một doanh nhân Nga đang thành đạt: Nhân viên ngân hàng Vnesheconombank của Nga. Theo đài BBC News, thời gian qua, Buryakov thu thập thông tin về khả năng Mỹ trừng phạt ngành ngân hàng Nga, cũng như kế hoạch phát triển các nguồn năng lượng thay thế và săn tin tình báo những công ty Mỹ làm ăn tại các nước thuộc khối xã hội chủ nghĩa (cũ), EU, và dùng tiền để mua các tin tình báo mật về vũ khí hiện đại và hạt nhân của Mỹ.

Điệp viên Evgeny Buryakov tại tòa án ở New York hôm 26/1/2016 (Ảnh minh họa của Reuters. Theo luật Mỹ, khi nghi can ra hầu tòa, không được đăng ảnh chụp bị cáo tại phiên xử).

  Theo CIA, âm mưu thu thập thông tin tình báo của Buryakov vốn đã bắt đầu từ năm 2012, sau khi Mỹ trục xuất một số điệp viên Nga năm 2010. Cũng vì điều này mà thời điểm đó, quan hệ Nga - Mỹ trở nên căng thẳng, hai bên cũng đã lưu ý đến những doanh nhân, nghệ sĩ đến sinh sống hay làm ăn tại nước của mình. Sau khi đã theo dõi nhiều lần, đến ngày 25/1/2016, CIA giăng mẻ lưới bắt Buryakov tại quận Bronx, New York.

Bộ ba điệp viên Buryakov -Sporyshev -Podobnyy

  Không chỉ hoạt động đơn chiếc dưới vỏ bọc một doanh nhân Nga thành đạt trên đất Mỹ, chung vụ với Buryakov còn có Igor Sporyshev và Victor Podobnyy, hai điệp viên cùng bị cáo buộc âm mưu thu thập thông tin tình báo kinh tế cho Nga. Reuters dẫn lời Bộ trưởng Tư pháp Mỹ Eric Holder nói hôm 26/1/2016 rằng, các thông tin của ba điệp viên Nga gây thiệt hại nhiều cho Mỹ.

  Theo công tố liên bang Mỹ, tuy bị chung vụ hoạt động tình báo đội lốt doanh nhân trên đất Mỹ, Sporyshev (trong vỏ bọc là đại diện thương mại của Nga tại New York từ tháng 11/2010 đến tháng 11/2014) 40 tuổi và Podobny (trong vỏ bọc tùy viên phái bộ thường trực của Nga tại New York) 27 tuổi, tuy đã bị cáo buộc dính líu vào đường dây gián điệp có quy mô và tổ chức kín kẽ này, nhưng hiện không sống ở Mỹ. Cả hai trên danh nghĩa là nhân viên cơ quan đại diện cho chính phủ Nga tại Mỹ, vì thế được quyền miễn tố ngoại giao khi ở Mỹ. Trong tình hình này, phía Mỹ vẫn buộc tội hình sự cả hai người là tham gia một đường dây gián điệp Nga hoạt động tại thành phố New York trong vài năm, gây thiệt hại đáng kể cho Mỹ.

Phía Nga thẳng thừng phản đối

  Khi xảy ra vụ gián điệp lớn này, phía Bộ Ngoại giao Nga và Cục Tình báo Nước ngoài Nga chưa bình luận cụ thể về vụ việc. Alexey Grigoryevich Zaytsev, phát ngôn viên phái đoàn Nga tại Liên Hợp Quốc, lần thứ hai vào hôm 23/5/2016 đã đề nghị phía Mỹ cho dẫn độ Buryakoc về Moscow. Vào ngày 27/1/2016, Zaytsev cũng đã ví von việc Mỹ cố tạo dựng hiện trường giả để buộc tội ba công dân Nga, đồng thời kêu gọi Mỹ trả tự do cho Buryakov.

  “Mỹ đã quyết định triển khai giai đoạn cuối cùng trong chiến dịch chống Nga của họ” - Phóng viên hãng tin AFP dẫn lời Thứ trưởng Ngoại giao Nga Alexander Lukashevich cho biết trong một thông báo -“Chúng tôi yêu cầu chấm dứt ngay chuỗi hành động khiêu khích của cơ quan an ninh Mỹ nhằm vào các đại diện của Nga”.

  Cơ quan Tình báo Nước ngoài Nga (SVR) không bình luận gì cả về vụ này. Còn hãng tin RIA Novosti dẫn lời ông Sergei Ivanov, người phát ngôn SVR: “Chúng tôi chờ phía Mỹ đưa ra những bằng cớ buộc tội công dân của chúng tôi”.

Các phiên xử điệp viên Buryakov

  Một ngày sau khi bị bắt, hôm 26/1/2016, tòa án Bronx bắt đầu mở các phiên xử sơ khởi Buryakov, cụ thể là tìm mọi cách để anh ta nhận tội trước tòa. Chủ tọa các phiên xử là thẩm phán Sarah Netburn, biện hộ cho Buryakov là luật sư Sabrina Shroff. Thẩm phán Netburn buộc cả ba điệp viên Nga các tội: Tuyển mộ người dân New York cung cấp tin tình báo. Ba bị cáo này thường xuyên gặp nhau, liên lạc với nhau bằng các phương pháp bí mật và trao đổi trái phép tin tình báo.

Điệp viên Igor Sporyshev

Điệp viên Victor Podobnyy.

  Ba người đã bị truy tố về hai tội danh: Thứ nhất, buộc tội Sporyshev và Podobnyy đã tham gia vào âm mưu để Buryakov làm gián điệp cho chính phủ nước ngoài ở Mỹ mà không thông báo cho Bộ Tư pháp. Tội danh này có mức án đến 7 năm tù giam. Thứ hai, kết án Buryakov làm gián điệp cho chính phủ nước ngoài ở Mỹ mà không thông báo cho Bộ Tư pháp với sự giúp sức của Sporyshev và Podobnyy. Tội danh này có mức án đến 14 năm tù.

  Với các chứng cứ do CIA và FBI chuyển sang, sau khi công tố viên đọc bản cáo trạng, thoạt đầu, Buryakov chỉ nhận tội có bí mật thu thập tin tình báo về thương mại của Mỹ về một số mặt hàng chuyên dụng bình thường. Đến phiên xử vào cuối tháng 3/2016, Buryakov nhận thêm tội thu thập tin tình báo trong lĩnh vực hàng không dân sự, cương quyết phủ nhận về tin tình báo trong lĩnh vực quân sự nhạy cảm, trong đó có các kỹ thuật về hạt nhân tiên tiến cực kỳ bí mật của Mỹ.

  Theo BBC News, phía Mỹ vẫn giữ lập trường, luôn tuyên bố sẽ tiếp tục yêu cầu Nga cho dẫn độ hai điệp viên Sporyshev và Podobny sang Mỹ để chịu điều tra. Trong khi đó, Nga lại đòi điều ngược lại. Với những chứng cứ nêu trên, tòa Bronx đã buộc tội Buryakov làm gián điệp cùng với hai đồng sự là Sporyshev và Podobny. Trong các phiên xử sắp tới dự kiến vào cuối tháng 7/2016, Buryakov sẽ bị xử với bản án ít nhất là 15 năm tù. Riêng Sporyshev và Podobny, tòa sẽ xử phiến diện với mức án 15 năm tù.

Lê Miên Tường (Theo BBC News, The Times, 7/2016)