'Lương tối thiểu nuôi được gia đình mới khuyến khích người dân sinh con'

Trả lời phỏng vấn của VnExpress, GS.TS Nguyễn Thiện Nhân - Đại biểu Quốc hội khóa XV, nguyên bí thư Thành ủy TP HCM cho biết, tỷ lệ sinh của Việt Nam hiện nay là mức thấp kỷ lục, chỉ 1,96. Điều này sẽ ảnh hưởng về lâu dài tới phát triển kinh tế, xã hội đất nước. Chính vì thế, khi góp ý chính sách trong Luật Dân số, ông đề xuất thời gian làm việc đủ ngắn để nam nữ có thời gian tìm bạn đời, chăm sóc bản thân, gia đình, sinh con... nhằm tăng tỷ suất sinh.

GS.TS Nguyễn Thiện Nhân phân tích thêm rằng, hiện nay thời gian làm việc bình quân ở châu Âu chỉ còn 38 giờ/tuần. Một số nước như Hà Lan chỉ làm 32 giờ/tuần. Vì thế, ông đề xuất người lao động Việt Nam chỉ làm 8 giờ/ngày, 40 giờ/tuần, được nghỉ thứ 7 và chủ nhật.

Ngoài ra, thêm một yếu tố được GS.TS Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh chính là thu nhập thấp khiến người lao động lo lắng khi lập gia đình, sinh con. Theo ông, thu nhập thấp là nguyên nhân hàng đầu khiến người trưởng thành không kết hôn hoặc lập gia đình sẽ không sinh con, sinh một con.

Vì thế, tại Hội thảo quốc tế ngày 28/8, ông đề xuất 11 chính sách nhà nước cần làm để khuyến khích các gia đình sinh con, người trẻ kết hôn sớm. Trong đó, biện pháp ưu tiên chính là tiền lương đủ sống cho gia đình 4 thành viên có 2 người đi làm. Tức là, thu nhập của hai người đi làm đủ nuôi chính họ và hai người phụ thuộc.

Hiện nay, tỷ lệ sinh ở Việt Nam rất thấp. Nhiều người trẻ chỉ quan tâm đến cuộc sống của riêng mình như thu nhập, sự nghiệp, du lịch, bạn bè... Năm 2019, TP.HCM điều tra xã hội học, trong đó có câu hỏi nếu có gia đình phụ nữ muốn sinh mấy con. Con số bình quân là muốn có 2,08 con, sát tỷ suất sinh thay thế 2,1. Tuy nhiên, thực tế chỉ 1,3-1,4.

Năm 2023, tỷ suất sinh của Việt Nam rất thấp, chỉ ở mức 1,96. GS.TS Nguyễn Thiện Nhân cho biết ở một số quốc gia có chính sách khuyến sinh. Ví dụ, giai đoạn 2018-2020, mỗi năm Nhật Bản chi 20 tỷ USD để khuyến khích kết hôn và sinh con; Hàn Quốc là 12,5 tỷ USD.

Tuy nhiên, để người dân có thể nuôi hai con, sự hỗ trợ từ nhà nước không phải là giải pháp lâu dài. Thay vào đó, cần phải thay đổi chính sách tiền lương. Hiện nay, tiền lương tối thiểu chỉ đủ cho một người lao động, nên cần điều chỉnh để đảm bảo đủ nuôi sống chính họ và một người phụ thuộc. Như vậy, một gia đình có hai người đi làm sẽ có thu nhập đủ để nuôi sống bản thân và hai con cái được học hành tử tế.