Chợ rùa online trước lo lắng bảo tồn giống loài quý

Ngày 14/10 tại TP Hà Nội, Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) và Chương trình bảo tồn Rùa Châu Á tổ chức Tọa đàm: Chợ rùa trên mạng xã hội và trình trạng loài rùa ở Việt Nam.

Theo một báo cáo công bố cho biết: Chợ rùa trên mạng: Sôi động thị trường rùa trên Facebook và Youtube ở Việt Nam năm 2021" do Trung tâm Con người và Thiên nhiên (Pannature) và Chương trình bảo tồn Rùa Châu Á xuất bản, kết quả khảo sát trên hai nền tảng Facebook  và YouTube năm 2021 cho thấy, thị trường rùa trên mạng xã hội tại Việt Nam diễn ra rất sôi động, trong đó 2021 là năm tăng trưởng mạnh nhất so với các năm trước đó. 

ĐI kèm với trào lưu nuôi rùa làm thú cưng, thú cảnh trong giới trẻ. Hoạt động giao lưu, buôn bán rùa cảnh trên hai nền tảng này đã có từ nhiều năm trước, kênh YouTube về buôn bán và nuôi rùa lâu đời nhất được thành lập từ năm 2009; nhóm và trang Facebook lâu đời nhất ra đời từ năm 2013. Theo thời gian, thị trường buôn bán rùa trực tuyến ngày càng phát triển kể cả về số lượng, quy mô thị trường và hình thức kinh doanh, với cả các loài không được phép buôn bán thương mại.

Chia sẻ trong buổi tọa đàm, cán bộ truyền thông Trung tâm Con người và Thiên nhiên (PanNature) bà Tô Bích Ngọc cho biết: không giống như thị trường truyền thống,  các nền tảng mạng xã hội được thiết kế đặc biệt để tạo điều kiện cho thương mại trực tuyến, với nhiều lợi thế như: dễ tiếp cận, chi phí thấp, dễ dàng che giấu danh tính…

Trên các trang, nhóm Facebook, nhóm nghiên cứu thông kê được tổng số 143 trang liên quan đến hoạt động nuôi và buôn bán rùa, trong đó 96 trang (tương đương 67,1%) còn cập nhật trong năm 2021. Trên các kênh Youtobe về rùa, với các từ khoá tìm kiếm như “rùa”, “mua bán rùa”, “bán rùa”, “mua rùa”, “rùa cảnh”, “nuôi rùa” tra cứu trực tiếp trên thanh công cụ tìm kiếm Youtobe và lựa chọn kết quả tìm kiếm theo kênh, nhóm thống kế được 230 kênh Youtobe liên quan đến thú chơi rùa cảnh và hoạt động buôn bán rùa còn hoạt động trong năm 2021.

Danh lục Đỏ của Liên minh Bảo tồn thiên nhiên Quốc tế (IUCN) liệt kê 24 loài rùa cạn và rùa nước ngọt cùng 5 loài rùa biển của Việt Nam vào danh sách các loài có nguy cơ tuyệt chủng ngoài tự nhiên, 1 loài sắp bị đe dọa và 1 loài chưa được đánh giá.

Trong 24 loài rùa cạn và rùa nước ngọt có nguy có tuyệt chủng, có tới 15 loài ở mức độ rất nguy cấp (CR), 8 loài ở mức độ nguy cấp (EN) và 1 loài ở mức sắp nguy cấp (VU); 5 loài rùa biển có 1 loài rất nguy cấp (CR), 1 loài nguy cấp (EN) và 3 loài sắp nguy cấp (CR).