Khi 3 luật mới đi vào thực thi, chuyên gia nhận định giá nhà có thể 'hạ nhiệt'

Thời gian tới, khi Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023 và Luật Kinh doanh bất động sản 2023 chính thức có hiệu lực, các chuyên gia pháp lý bất động sản nhận định giá nhà sẽ có dấu hiệu "hạ nhiệt" nếu như áp dụng triệt để và hiệu quả những luật này vào thực tiễn. 

Theo như báo cáo nghiên cứu thị trường bất động sản mới đây của nhiều đơn vị cho thấy, nhiều khả năng giá nhà ở sẽ có diễn biến tăng nhanh hoặc duy trì ở mức cao. 

Báo cáo thị trường bất động sản quý I/2024, Bộ Xây dựng cho biết đã có nhiều dự án chung cư đi vào sử dụng từ 5-10 năm, thậm chí nhà tập thể cao tầng cũ cũng được đẩy giá khá cao, giá các căn chung cư tại Hà Nội đầu năm cũng đã tăng khoảng 38% so với năm 2019. 

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) đã từng chỉ ra rằng trong 10 năm trở lại đây (năm 2013-2023), giá địa ốc đã tăng hàng chục lần. Theo ước tính của đơn vị này, mỗi năm, Việt Nam cũng sẽ thiếu hụt khoảng 300.000 đơn vị nhà ở. Do sự thiếu hụt này và đặc biệt là thiếu hụt nhà ở giá phù hợp, khiến cho giá nhà càng tăng.

Theo như đánh giá của nhiều doanh nghiệp cũng như giới chuyên gia, việc giá nhà tăng do chi phí đầu vào như giá đất, giá thành xây dựng đều tăng, đặc biệt là chi phí vốn tăng mạnh. 

Ngoài ra, việc tắc nghẽn về mặt pháp lý cũng khiến cho thời gian thực hiện dự án kéo dài, chi phí tài chính bị "đội" lên nhiều lần so với dự kiến ban đầu. Đây cũng được xem là nguyên nhân lớn dẫn đến việc giá nhà liên tục tăng trong suốt nhiều năm qua. 

Việc giá nhà "tăng phi mã" còn xuất phát từ thực trạng quỹ đất để phát triển dự án nhà ngày càng trở nên khan hiếm, các chủ đầu tư không dám bán giá thấp khi mà tiền sử dụng đất vẫn còn được xem là một "ẩn số" lớn. 

Thị trường năm nay được nhận định có thể sẽ tiếp tục mất cân đối cung cầu. Theo ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA) cho rằng giữa bối cảnh nguồn cung nhà ở đang bị thiếu hụt, nhà ở bình dân và nhà ở xã hội trong tình trạng khan hiếm thì giá nhà sẽ tiếp tục bị đẩy lên cao. 

Dữ liệu tổng hợp của HoREA cho thấy có đến 71% nguồn cung thị trường bất động sản TP. HCM thuộc phân khúc cao cấp, còn lại là nhà ở trung cấp. 

Mặc dù vậy, theo ông Châu, thị trường được đánh giá sẽ tăng trưởng trở lại vào năm 2025 nếu như 3 đạo luật lớn được Quốc hội cho phép áp dụng sớm như Luật Đất đai 2024, Luật Nhà ở 2023 và Luật Kinh doanh bất động sản 2023, cùng với đó là dự kiến xem xét 2 dự thảo Nghị quyết thí điểm của Quốc hội.

Ngoài ra, ông Châu cũng cho rằng các Bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp bất động sản nỗ lực thực hiện Chương trình phát triển tối thiểu 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội trong giai đoạn 2021-2030 cũng thúc đẩy "hạ nhiệt" giá nhà. 

Tính đến thời điểm hiện tại, hơn 10 tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản lớn đã cam kết thực hiện 1,6 triệu căn nhà ở xã hội nhằm thực hiện chương trình này. 

Đánh giá mặt bằng về giá bất động sản trên thị trường trong thời gian tới, theo PGS.TS Nguyễn Quang Tuyến - Trưởng khoa Pháp luật kinh tế, Trường ĐH Luật Hà Nội nhận định không phải khi 3 luật mới có hiệu lực sẽ tác động ngay đến thị trường bất động sản được.

Theo ông Tuyến, nếu muốn giá bất động sản trên thị trường không còn tăng nóng hoặc trở về với giá trị thật cần phải thực hiện tổng thể các giải pháp.

Ông Tuyến cho rằng nếu như thực hiện quyết liệt và có hiệu quả các quy định trong 3 luật này thì giá bất sản sẽ tụt giảm. Nguyên nhân do sau khi 3 luật lớn có hiệu lực, thị trường bất động sản sẽ được công khai minh bạch, tăng chính sách và nguồn cung về bất động sản hàng hóa cũng như các giao dịch trên thị trường được thuận lợi hơn, làm giảm các tầng nấc chi phí trung gian. 

Việc giá bất động sản như chung cư tại Hà Nội đang tăng giá mạnh và vượt quá mức thu nhập của người làm công ăn lương, ông Tuyến cho rằng đây là "mức giá ảo" và có sự "thổi giá" của một bộ phận đầu cơ. 

Ông Tuyến kỳ vọng việc những luật này sẽ nhanh chóng được áp dụng vào cuộc sống và thực thi một cách quyết liệt nhằm thanh lọc thị trường bất động sản, có lợi cho người dân.