Thị trường đang gặp nhiều khó khăn
Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) vừa có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, trong đó kiến nghị một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, người mua nhà, nhà đầu tư để thị trường bất động sản phát triển an toàn, lành mạnh, bền vững.
HoREA cho rằng thị trường bất động sản đang rất khó khăn và đứng trước khả năng có thể rơi vào suy thoái. Đặc biệt là rủi ro bị sụt giảm sâu thanh khoản, thậm chí có thể bị mất thanh khoản, thể hiện qua việc một số tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản phải thực hiện các biện pháp để tồn tại.
Trong đó một số tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản đang thu hẹp quy mô đầu tư sản xuất kinh doanh như dừng, trì hoãn hoạt động đầu tư, thi công xây dựng một số dự án; dừng triển khai các dự án mới; dừng phát hành cổ phiếu tăng vốn; dừng IPO.
Trong một báo cáo hồi tháng 9, Công ty Chứng khoán ACB (ACBS) cho biết, Tập đoàn Đất Xanh đã dời kế hoạch mở bán dự án Opal Cityview và DXH Parkview tại Bình Dương từ quý 3/2022 sang năm 2023 và Lux Star tại TP.HCM từ quý 4 năm nay sang năm sau do những khó khăn trên thị trường Bất động sản. Thắt chặt tín dụng đối với cả chủ đầu tư và người mua nhà đã ảnh hưởng đến kế hoạch mở rộng quỹ đất, hoạt động bán hàng, thời gian triển khai và bàn giao dự án của công ty này.
Mới đây nhất, Đất Xanh cũng dự kiến mở bán lại dự án Gem Riverside sang năm 2023 thay vì đầu quý IV/2022 như kế hoạch trước đây do thị trường bất động sản đang chững lại. Được biết, Gem Riverside là một trong hai dự án có doanh thu ước tính lớn nhất trong danh mục dự án ngắn hạn của Đất Xanh với khoảng 21.000 tỷ, sau dự án Gem Premium. Lợi nhuận từ dự án dự kiến hơn 10.000 tỷ đồng. Đất Xanh đặt kỳ vọng rất lớn vào dự án này, tuy vậy, thị trường bất động sản vẫn gặp nhiều khó khăn khi các hệ lụy từ dịch Covid 19 gây ra chưa được giải quyết, và van tín dụng chảy vào bất động sản chỉ mở nhỏ giọt làm nản lòng chủ đầu tư và cả khách hàng mua nhà.
Không chỉ Đất Xanh, nhiều doanh nghiệp bất động sản khác cũng buộc dừng mở bán dự án do thị trường không thuận lợi. Tại Nam Long Group cũng có thông báo lùi lịch mở bán hai dự án ở Đồng Nai và một dự án ở Cần Thơ để chờ tín hiệu tốt hơn từ thị trường. Cụ thể, tại Đồng Nai, doanh nghiệp này dự kiến chào bán dự án Izumi City (tên thương mại của dự án Dong Nai Waterfront) và Paragon Đại Phước vào đầu năm 2023, lùi lại lịch so với dự kiến ban đầu. Tại Cần Thơ, dự án đất nền của đơn vị này cũng đang có kế hoạch dời lộ trình mở bán sang năm 2023 thay vì cuối năm nay.
Bên cạnh đó, Tập đoàn Hà Đô, Tập đoàn Vạn Phúc, Công ty Cổ phần Địa ốc Phú Long… cũng có kế hoạch tạm hoãn lịch mở bán các dự án.
Cắt giảm nhân sự, bán bớt dự án
Ngoài việc thay đổi các kế hoạch kinh doanh, HoREA cho biết một số tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản phải tinh giản tối đa bộ máy, giảm lực lượng lao động, thậm chí có tập đoàn giảm đến 50% lực lượng lao động. Diễn biến này tác động đến vấn đề an sinh xã hội, hoặc phải giảm lương tác động đến cuộc sống người lao động.
HoREA cho rằng, do tắc nguồn vốn tín dụng, tắc nguồn vốn trái phiếu và tắc cả nguồn vốn huy động từ khách hàng, một số tập đoàn, doanh nghiệp bất động sản “đói vốn” nên phải vay vốn ngoài xã hội với lãi suất rất cao, hoặc phải bán bớt tài sản, dự án hoặc bán sản phẩm bất động sản, nhà ở với chiết khấu sâu, có trường hợp lên đến 40% giá hợp đồng. Hiệp hội đánh giá, việc này tạo cơ hội cho khách hàng mua với giá rẻ, nhưng có rủi ro do là sản phẩm hình thành trong tương lai.
Bên cạnh đó, việc bán dự án với “giá hời” có thể tạo lợi thế cho các nhà đầu tư có tiềm lực tài chính mạnh, trong đó có nhà đầu tư nước ngoài có cơ hội thâu tóm có thể làm mất đi lợi thế của doanh nghiệp nội địa đang thống lĩnh thị trường bất động sản hiện nay.
Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, đánh giá tình thế khó khăn hiện nay của thị trường bất động sản có một số điểm tương đồng, nhưng cũng có điểm khác biệt so với thời điểm khủng hoảng đã dẫn đến thị trường bất động sản bị khủng hoảng đóng băng trong giai đoạn 2008-2013 (trừ khoảng thời gian phục hồi ngắn ngủi từ cuối năm 2009-2010).
Trong đó, những điểm tương đồng là thị trường bất động sản bị sốt giá nhà đất, lệch pha cung - cầu, thiếu nguồn cung, lệch về phân khúc nhà ở cao cấp và rất thiếu nhà ở thương mại vừa túi tiền, nhà ở xã hội. Hiện nay, có vấn đề mới cần quan tâm so với năm 2007-2008 là trái phiếu doanh nghiệp. Ước tính có khoảng 790.000 tỉ đồng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn vào năm 2023-2024.
Vì vậy rất cần cơ chế, chính sách của Nhà nước tạo điều kiện để thị trường bất động sản vận hành thông suốt. Mặt tích cực hiện nay là doanh nghiệp đang nỗ lực mua lại trái phiếu trước thời hạn lên đến 142.000 tỉ đồng trong chín tháng đầu năm 2022 để giảm rủi ro cho nhà đầu tư.