Xuất khẩu tôm 9 tháng: Tăng mạnh nhất trong 3 năm, hướng tới quý 4 nhiều biến động

Động lực phục hồi đến từ nhu cầu nhập khẩu khởi sắc tại các thị trường lớn như Trung Quốc, Mỹ, EU và khối CPTPP, cùng khả năng thích ứng linh hoạt của doanh nghiệp trong cơ cấu sản phẩm, thị trường và ứng phó với thách thức thuế quan từ Mỹ.

Theo VASEP, tôm chân trắng tiếp tục giữ vai trò chủ lực của ngành với kim ngạch hơn 2,2 tỷ USD, chiếm 65% tổng giá trị xuất khẩu, tăng 9% so với cùng kỳ. Trong đó, nhóm tôm chân trắng chế biến (HS16) đạt gần 1 tỷ USD, tăng 12%, nhờ nhu cầu ổn định ở các thị trường tiêu thụ cao cấp.

Tôm sú đạt 343 triệu USD, tăng nhẹ 2%, chủ yếu nhờ nhu cầu bền vững từ Nhật Bản và Trung Quốc, đặc biệt ở phân khúc tôm size lớn, tôm sinh thái.

Đáng chú ý, nhóm tôm biển và các loại tôm khác (tôm hùm, tôm mũ ni...) tăng mạnh 91%, đạt gần 870 triệu USD. Đây là mức tăng đột biến, phản ánh xu hướng đa dạng hóa danh mục sản phẩm và sức mua mạnh mẽ từ các thị trường thu nhập cao như Trung Quốc, EU.

VASEP cho biết, Trung Quốc & Hong Kong tiếp tục là điểm sáng khi đạt 966 triệu USD, tăng 65%, chiếm gần 30% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm của cả nước. Phân khúc tôm sống, tôm hùm và các sản phẩm cao cấp đang chiếm tỷ trọng lớn. Tuy nhiên, các doanh nghiệp cho biết tồn kho tại Trung Quốc đang tăng nhanh, có thể khiến nhu cầu điều chỉnh trong quý 4.

Mỹ giữ vị trí thị trường lớn thứ ba với 587 triệu USD, tăng 4%. Dù nhu cầu tiêu thụ cải thiện, nhưng nguy cơ áp thuế chống bán phá giá dự kiến công bố cuối năm khiến doanh nghiệp xuất khẩu sang Mỹ trở nên thận trọng, hạn chế ký hợp đồng dài hạn và chuyển hướng tăng đơn hàng sang EU, Nhật Bản và châu Á để giảm rủi ro.

Khối CPTPP ghi nhận kết quả tích cực, đạt gần 941 triệu USD, tăng 34%. Trong đó, Nhật Bản dẫn đầu với 426 triệu USD (chiếm 12% tổng kim ngạch), nhờ nhu cầu ổn định với sản phẩm chế biến tiện lợi và đạt chuẩn bền vững.

Tại EU, kim ngạch đạt 434 triệu USD, tăng 21%. Các thị trường Đức, Bỉ và Hà Lan tăng trưởng mạnh (6–28%), cho thấy xu hướng ưa chuộng sản phẩm có chứng nhận ASC, hữu cơ và carbon thấp, tạo lợi thế cho doanh nghiệp Việt Nam trong chuỗi siêu thị cao cấp.

Bên cạnh đó, Hàn Quốc và Đài Loan tăng lần lượt 13% và 36%, trong khi Nga và Canada có dấu hiệu chững lại.

Tại các vùng nuôi trọng điểm, giá tôm nguyên liệu duy trì ổn định ở mức cao nhờ nhu cầu tiêu thụ nội địa và xuất khẩu tăng vào cuối năm, trong khi nguồn cung giảm do đang vào thời điểm nghịch vụ.

Dự kiến, quý 4/2025, xuất khẩu tôm có thể điều chỉnh giảm nhẹ do thách thức tại thị trường Mỹ. Tuy nhiên, việc Indonesia bị siết xuất khẩu sang Mỹ đang mở ra cơ hội ngắn hạn cho doanh nghiệp Việt. Đồng thời, việc Ecuador dồn hàng sang Trung Quốc khiến các thị trường khác như Nhật Bản, EU, Hàn Quốc ít chịu áp lực nguồn cung, giúp tôm Việt duy trì mức giá cao trong những tháng cuối năm.

VASEP dự báo, xuất khẩu tôm trong quý cuối năm sẽ điều chỉnh giảm do những thách thức trong xuất khẩu tôm sang Mỹ. Tuy nhiên, sự kiện Indonesia bị siết xuất khẩu sang Mỹ đang mở ra cơ hội ngắn hạn cho Việt Nam. Bên cạnh đó, việc Ecuador dồn hàng sang Trung Quốc khiến các thị trường khác như Nhật Bản, EU, Hàn Quốc ít chịu áp lực nguồn cung hơn, tạo điều kiện cho tôm Việt duy trì giá cao trong quý 4.

Ngược lại, áp lực cạnh tranh năm 2026 dự kiến sẽ tăng trở lại khi các đối thủ điều chỉnh chính sách. Việc duy trì năng lực cạnh tranh sẽ phụ thuộc vào khả năng chuyển đổi xanh, số hóa chuỗi cung ứng và đầu tư sản phẩm giá trị gia tăng của Việt Nam.