Vì sao nhiều doanh nghiệp ngại áp dụng các công cụ cải tiến để tăng năng suất, chất lượng?

Thiếu hiểu biết và kiến thức chuyên môn

Nhiều chuyên gia năng suất, chất lượng đánh giá, các hệ thống quản lý, công cụ cải tiến năng suất, chất lượng là những giải pháp hữu hiệu giúp doanh nghiệp cải tiến quy trình sản xuất. Một trong những nguyên nhân chính khiến doanh nghiệp ngần ngại áp dụng các công cụ cải tiến là do thiếu kiến thức chuyên môn.

Phần lớn doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ, vừa, siêu nhỏ

Các phương pháp như Lean, Six Sigma, Kaizen hay ISO... đòi hỏi sự hiểu biết sâu rộng về quy trình vận hành, phân tích dữ liệu cũng như các kỹ năng quản lý hiện đại. Với những doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs), việc thiếu đội ngũ nhân sự có chuyên môn là một rào cản lớn.

Ví dụ thực tế: Một công ty sản xuất ở Việt Nam từng gặp khó khăn khi áp dụng Lean vào tối ưu hóa dây chuyền sản xuất. Do thiếu kiến thức chuyên sâu, họ không thể xác định đúng các điểm lãng phí, dẫn đến chi phí cải tiến vượt dự tính mà hiệu quả không được như mong đợi.

Chi phí đầu tư ban đầu cao

Việc triển khai các công cụ cải tiến thường đi kèm với chi phí đầu tư đáng kể, từ việc đào tạo nhân sự, mua sắm thiết bị, đến tối ưu hóa quy trình. Đối với những doanh nghiệp có nguồn lực hạn chế, đây là một gánh nặng tài chính không nhỏ. Họ lo ngại rằng, nếu không đạt được kết quả mong muốn, khoản đầu tư này sẽ trở thành lãng phí.

Ví dụ thực tế: Một doanh nghiệp dệt may tại TP.HCM đã triển khai hệ thống quản lý chất lượng ISO 9001. Tuy nhiên, chi phí đào tạo, thay đổi máy móc và tối ưu vận hành đã tiêu tốn hàng tỷ đồng, khiến công ty lúng túng về tài chính trong thời gian đầu áp dụng.

Sợ thay đổi và rủi ro thất bại

Thay đổi luôn đi kèm với rủi ro nên nhiều lãnh đạo doanh nghiệp vẫn giữ tư duy truyền thống, e ngại thay đổi những quy trình vận hành đã quen thuộc. Họ lo lắng rằng việc áp dụng công cụ cải tiến có thể làm gián đoạn hoạt động, gây ra các sự cố không mong muốn và ảnh hưởng đến doanh thu.

Ví dụ thực tế: Một công ty phân phối hàng tiêu dùng lớn tại miền Bắc đã thử nghiệm phương pháp Kaizen để cải tiến quy trình phân phối. Tuy nhiên, do thiếu sự đồng thuận từ các phòng ban và cách thức triển khai thiếu nhất quán, quá trình cải tiến bị ngưng lại giữa chừng.

Văn hóa doanh nghiệp chưa sẵn sàng

Một lý do nữa vô cùng quan trọng là văn hóa doanh nghiệp. Nếu một doanh nghiệp không có tư duy cải tiến liên tục, không khuyến khích sáng tạo và học hỏi từ sai lầm, thì rất khó để các công cụ cải tiến có thể phát huy hiệu quả.

Ví dụ thực tế: Một doanh nghiệp gia công cơ khí tại Đồng Nai có lịch sử hơn 20 năm hoạt động theo lối truyền thống. Khi ban lãnh đạo đề xuất áp dụng 5S để nâng cao hiệu quả làm việc, phần lớn nhân viên phản đối do đã quen với cách làm cũ, dẫn đến việc triển khai thất bại.

Chưa thấy rõ lợi ích dài hạn

Một số doanh nghiệp cho rằng lợi ích từ các công cụ cải tiến chỉ mang tính dài hạn, trong khi họ cần những kết quả tức thì để duy trì cạnh tranh. Quan điểm này khiến họ bỏ lỡ cơ hội tối ưu hóa chi phí, nâng cao chất lượng sản phẩm và tăng cường năng lực cạnh tranh bền vững.

Ví dụ thực tế: Một xưởng sản xuất thực phẩm ở miền Trung đã triển khai hệ thống ERP để quản lý chuỗi cung ứng. Tuy nhiên, sau 6 tháng, họ quyết định ngưng sử dụng vì chưa thấy rõ sự thay đổi tích cực, dù chi phí đầu tư đã lên đến hàng trăm triệu đồng.

Để vượt qua những rào cản này, các doanh nghiệp cần thay đổi tư duy, đầu tư vào đào tạo nhân sự, xây dựng văn hóa cải tiến và cam kết với lộ trình phát triển dài hạn. Chỉ khi đó, các công cụ cải tiến mới thực sự trở thành đòn bẩy giúp doanh nghiệp bứt phá và khẳng định vị thế trên thị trường.