Vì sao gói 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội chưa phát sinh dư nợ

Tại Hội nghị triển khai đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2011-2030”, ông Nguyễn Xuân Bắc, Phó Vụ trưởng Vụ Tín dụng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, chương trình tín dụng 120.000 tỷ đồng cho nhà ở xã hội (NƠXH) triển khai từ 1/4/2023 với chủ lực là 4 ngân hàng thương mại nhà nước (Agribank, BIDV, Vietcombank, Vietinbank). Lãi suất cho vay thấp hơn từ 1,5% đến 2% so với lãi suất cho bình quân của 4 NHNN trong từng thời kỳ.

“Lãi suất cho vay không cố định. Cụ thể, từ nay đến 30/6/2023, lãi suất cho vay trong thời gian hỗ trợ đối với chủ đầu tư 8,7%/năm và người mua nhà 8,2%/năm. Kể từ ngày 1/7/2023, định kỳ 6 tháng, NHNN thông báo lãi suất cho vay trong thời gian hỗ trợ”, ông Bắc nói.

Theo ông Bắc, gói tín dụng này giải ngân khi hết số tiền nhưng không quá ngày 31/12/2030. Chủ đầu tư được vay ưu đãi 3 năm còn người mua nhà được 5 năm.

Ông Bắc khẳng định, chương trình được thực hiện bằng nguồn vốn tự huy động của các ngân hàng thương mại, đơn giản hóa thủ tục và các điều kiện thuận lợi nhất, dễ dàng nhất từ trước tới nay, tạo điều kiện cho các đối tượng thụ hưởng nhanh chóng tiếp cận chương trình. NHNN cũng đã quy định rất rõ các nội dung chính về lãi suất, thời gian ưu đãi để đảm bảo triển khai thống nhất cho các ngân hàng thương mại và các khách hàng thuộc đối tượng vay vốn.

Tuy nhiên, ông Bắc cho rằng, khó khăn, vướng mắc về giải ngân NƠXH liên quan đến nguồn cung.

Theo ông Bắc, hiện nguồn cung NƠXH, nhà ở công nhân còn hạn chế do những khó khăn, vướng mắc liên quan tới việc lựa chọn chủ đầu tư, vấn đề quỹ đất, ưu đãi dành cho chủ đầu tư còn chưa thực sự thu hút; việc xác định giá bán nhà ở xã hội... Những vướng mắc này có thể ảnh hưởng đến nguồn cung nhà ở xã hội, cũng như đến tiến độ triển khai dự án.

Ngoài ra, quy định được mua NƠXH cũng đang gặp nhiều ý kiến phản ánh như điều kiện về cư trú và thu nhập thuộc diện không phải đóng thuế thu nhập cá nhân không còn phù hợp, trong bối cảnh giá nhà ngày một tăng cao

“Những khó khăn, vướng mắc trên là nguyên nhân chính, ảnh hưởng tới khả năng hấp thụ gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. NHNN chưa nhận được danh mục các dự án theo hướng dẫn của Bộ Xây dựng tại công văn số 1551. Do đó, mặc dù được triển khai từ ngày 1/4 nhưng đến nay chưa phát sinh dư nợ thuộc chương trình cho vay 120.000 tỷ đồng”, ông Bắc nói.

Để gói tín dụng 120.000 tỷ đồng thực sự đi vào đời sống, đại diện NHNN kiến nghị, các bộ, ngành rà soát, sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan để tháo gỡ vướng mắc về mặt pháp lý, trình tự, thủ tục trong đầu tư, xây dựng NƠXH, nhà ở công nhân, tăng nguồn cung phân khúc bất động sản này cho thị trường, đáp ứng nhu cầu thực của người dân.

Bên cạnh đó, kiến nghị các địa phương sớm công bố danh mục các dự án để các đối tượng thụ hưởng có điều kiện tiếp cận vốn vay tại các ngân hàng thương mại.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết, đến năm 2030, cả nước phấn đấu hoàn thành khoảng 1.062.200 căn hộ NƠXH. Trong đó, giai đoạn 2021 - 2025 hoàn thành khoảng 428.000 căn; giai đoạn 2025 - 2030 hoàn thành khoảng 634.200 căn.

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị đề nghị các bộ, ngành, địa phương tập trung đánh giá đúng thực trạng kết quả đã triển khai trong thời gian qua; chỉ rõ tồn tại, hạn chế, nguyên nhân và đề xuất giải pháp thiết thực, hiệu quả, nhất là giải pháp về huy động mọi nguồn lực từ xã hội cùng tham gia với sự hỗ trợ của Nhà nước để thúc đẩy việc phát triển nhà ở xã hội nhằm đạt mục tiêu của Đề án.

Bên cạnh đó, huy động nguồn lực của xã hội, đặc biệt là của các doanh nghiệp, tập đoàn kinh tế bất động sản lớn; có cơ chế, thu hút nguồn lực của các nhà đầu tư nước ngoài để phát triển NƠXH.