Tuyến đường sắt 3,4 tỷ USD, mang lại lợi ích kinh tế, giao thông cho cả vùng Đông Nam Bộ có quy mô 'khủng' cỡ nào?

Tại cuộc họp báo cáo tình hình kinh tế - xã hội TP. HCM thường kỳ tháng 9 và 9 tháng năm 2024, ông Trần Quang Lâm, Giám đốc Sở Giao thông vận tải TP. HCM, đã chia sẻ tiến độ thực hiện một số dự án giao thông trọng điểm, trong đó có tuyến đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành.

Dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành, quy hoạch từ nhiều năm trước, là tuyến giao thông quan trọng kết nối ga Thủ Thiêm (TP. Thủ Đức, TP. HCM) với Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Đồng Nai). Dự án được giao cho Bộ Giao thông vận tải (GTVT) thực hiện và đang được nghiên cứu với các phương án đầu tư theo hình thức PPP hoặc ODA.

Theo kế hoạch, tuyến đường sắt này sẽ có điểm đầu tại ga Thủ Thiêm, phường An Phú, TP. Thủ Đức và điểm cuối tại Cảng hàng không quốc tế Long Thành, huyện Long Thành, Đồng Nai. Dự án được thiết kế theo tiêu chuẩn đường đôi, khổ 1435mm, điện khí hóa, tuyến đường sắt có tổng chiều dài 41,83km với thêm 4,4km đường dẫn depot. Tốc độ thiết kế tối đa đạt 120km/h trên chính tuyến và 90km/h trong các đoạn đi ngầm.

Cấu trúc tuyến bao gồm ba phần chính: đi trên cao, đi ngầm và trên mặt đất. Trong đó, đoạn đi trên cao (gồm cầu cạn và cầu vượt sông) dài 30,67km, chiếm 66,34% tổng chiều dài; đoạn đi ngầm dài 15,13km, chiếm 32,73%; còn lại là đoạn trên nền đất dài 0,43km.

Đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành sẽ có 20 nhà ga, gồm 16 ga trên cao và 4 ga ngầm, cùng 1 depot tại xã Cẩm Đường (huyện Long Thành, rộng 21,4ha) và một bãi đỗ tàu tại Thủ Thiêm (rộng 1,2ha). Đặc biệt, tuyến sẽ vượt qua sông Đồng Nai tại một điểm lớn và bố trí nhiều trạm điện hỗ trợ vận hành.

Dự án này cần khoảng 140,11ha đất và có năng lực chuyên chở lên tới 40.000 người mỗi giờ mỗi hướng. Tuyến đường không chỉ kết nối trung tâm TP. HCM với sân bay Long Thành mà còn với các đô thị dọc tuyến, giúp rút ngắn thời gian di chuyển, giảm tải cho các tuyến đường bộ hiện tại như cao tốc TP. HCM - Long Thành.

Ngoài ra, tuyến Thủ Thiêm - Long Thành còn liên kết với nhiều tuyến đường sắt khác, bao gồm tuyến đường sắt đô thị số 2 TP. HCM tại ga Thủ Thiêm, đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu tại ga S18, và đường sắt cao tốc Bắc Nam tại ga Thủ Thiêm và Long Thành. 

Với quy mô và tầm quan trọng, tổng mức đầu tư dự án ước tính lên đến 84.752 tỷ đồng (tương đương 3,454 tỷ USD), bao gồm chi phí giải phóng mặt bằng và hỗ trợ tái định cư khoảng 5.504 tỷ đồng. Dự án dự kiến sẽ được khởi công trước năm 2030 và hoàn thiện vào năm 2035.

Việc đưa tuyến đường sắt này vào hoạt động sẽ mang lại những lợi ích lớn về kinh tế, giao thông và phát triển đô thị, không chỉ cho TP. HCM mà còn cho cả vùng Đông Nam Bộ. Hệ thống giao thông đường sắt hiện đại này sẽ thúc đẩy phát triển, tạo điều kiện thuận lợi cho các hành trình từ TP.HCM đến sân bay Long Thành, đồng thời giải quyết vấn đề ùn tắc trên các tuyến đường bộ hiện hữu.