TCVN 13477:2022 xác định hàm lượng tinh bột trong sắn củ tươi

Củ sắn còn được gọi là củ mì, là một loại thực phẩm nguồn cung cấp năng lượng cho cơ thể. Bên cạnh đó, trong thành phần của củ sắn còn có chứa một loạt các chất dinh dưỡng khác nhau.

Trong củ sắn có các thành phần chính là hàm lượng carbohydrate cao. Đây là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Chính vì vậy nên sắn thường được sử dụng làm thức ăn bổ sung năng lượng trong nhiều món ăn. Đặc biệt trong sắn còn chứa hàm lượng tinh bột cao nên sắn được sử dụng như biện pháp chống suy dinh dưỡng, có thể thay thế một số loại lương thực khác ở những nơi có nguồn thức ăn khan hiếm.

Hiện nay, tinh bột sắn được sử dụng nhiều trong các ngành công nghiệp như thực phẩm (bánh kẹo, đồ uống...), dược phẩm, mỹ phẩm, giấy, dệt, vật liệu xây dựng, khai khoáng và trong ngành nông nghiệp. Chất lượng của củ sắn tươi làm nguyên liệu cho ngành chế biến tinh bột sắn có thể được đo lường bằng cách biết hàm lượng tinh bột và hydro cyanide (HCN).

Củ sắn chứa rất nhiều tinh bột được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành chế biến thức phẩm. Ảnh minh họa

Tuy nhiên, chỉ hàm lượng tinh bột được sử dụng để xác định chất lượng của củ sắn trên đồng ruộng. Thông số này rất quan trọng vì quyết định giá sắn của nông dân. Hàm lượng tinh bột càng cao thì giá sắn càng cao. Đo trọng lượng riêng là phương pháp nhanh nhất và dễ dàng nhất được áp dụng để đo hàm lượng tinh bột sắn. Ngoài ra bằng phương pháp cân thủy tĩnh, cân trọng lượng của sắn tươi trong không khí và nước, có thể ước tính chính xác hàm lượng tinh bột sắn theo tiêu chuẩn của Bộ Khoa học Công nghệ ban hành.

Tiêu chuẩn quốc gia TCVN 13477:2022 về sắn củ tươi- xác định hàm lượng tinh bột do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố đưa ra phương pháp xác định nhanh hàm lượng tinh bột trong sắn củ tươi. Tiêu chuẩn này cũng có thể áp dụng đối với việc xác định nhanh hàm lượng tinh bột trong khoai tây củ tươi.

Về nguyên tắc việc xác định nhanh điểm bột của sắn củ tươi theo nguyên lý tỷ trọng. Hàm lượng tinh bột tính bằng phần trăm khối lượng tinh bột trên khối lượng củ sắn tươi. Có thể tính bằng công thức thực nghiệm, hoặc tra bảng (phương pháp nội suy).

Theo tiêu chuẩn này hướng dẫn thì nên sử dụng các thiết bị, dụng cụ, vật liệu như cân, thanh cân, giỏ cân, thùng, nước sạch theo tiêu chuẩn nước sinh hoạt quy định tại QCVN 01-1:2018/BYT về chất lượng nước sạch sử dụng cho mục đích sinh hoạt. Lấy mẫu, theo TCVN 12386:2018.

Thực hiện bằng cách treo thanh cân vào cân sau đó đặt giỏ cân vào móc trên của thanh cân. Đặt thùng đựng nước ngay dưới cân, thanh cân và giỏ cân. Đổ đầy nước sạch vào thùng. Cân khối lượng của giỏ rỗng, chính xác đến 0,1g. Chuyển giỏ vào móc dưới, chỉnh móc phía dưới sao cho giỏ ngập hoàn toàn trong nước và cân khối lượng của giỏ rỗng. 

Thực hiện cân 5kg sắn củ tươi đã làm sạch đất cát, còn nguyên vỏ, chính xác đến 0,1g, và cho vào giỏ ở móc trên. Chuyển giỏ đựng mẫu sang móc dưới, đảm bảo giỏ ngập hoàn toàn trong nước và cân khối lượng mẫu ướt chính xác đến 0,1g.

Báo cáo kết quả phải ghi rõ: Phương pháp tính; Mọi thông tin cần thiết để nhận biết đầy đủ về mẫu thử; Viện dẫn tiêu chuẩn này; Ngày lấy mẫu và phương pháp lấy mẫu (nếu biết); Ngày nhận mẫu; Ngày thử nghiệm; Kết quả thu được và đơn vị biểu thị kết quả cụ thể theo 7.1 hoặc 7.2; Mọi chi tiết thao tác không được quy định trong phương pháp này hoặc tùy chọn có thể ảnh hưởng đến kết quả.