Sức sống mới hồi sinh ở Làng phong Quy Hòa

Một góc làng phong Quy Hòa

Những người ngồi ở hiên đời

Lặng lẽ, dịu dàng và kín đáo, làng phong Quy Hòa (phường Ghềnh Ráng, TP.Quy Nhơn, tỉnh Bình Định) như một góc khuất nhỏ nơi phố biển Quy Nhơn. Vẻ đẹp kiêu sa của khung cảnh thiên nhiên hòa quyện trong khoảng rộng 60 ha ấy từng có một làng phong. Nằm ẩn dật trong một thung lũng bao quanh là núi và biển, làng phong Quy Hòa một thời như một dấu chấm lặng giữa cung đàn được viết nên với những điệu khúc hút hồn, mê hoặc của tự nhiên. Và, đây cũng là nơi thi sĩ Hàn Mặc Tử đã từng sinh sống và gắn bó trọn kiếp đớn đau ở chốn này.

Thấp thoáng sau những tán lá xanh là hàng trăm ngôi nhà của bệnh nhân phong được xây dựng cách đây non một thế kỷ. Trong làng có khu vườn tượng gồm 40 bức tượng bán thân của các danh y Đông - Tây kim cổ được đặt xoay vào nhau theo một con đường nhỏ, dưới bóng phi lao rì rào. Qua bàn tay tài hoa của người nghệ sĩ, chân dung các danh y được khắc họa một cách sống động. Từng gương mặt đều toát lên vẻ đăm chiêu, suy nghĩ như chung một niềm trăn trở về việc cứu con người thoát khỏi bệnh tật.

Nỗi nhớ nhà, nhớ người thân, họ chôn chặt trong lòng

Nhưng, nỗi ám ảnh có lẽ là những ánh mắt của hàng chục người còn lại từ khi làng phong này bị xóa tên. Tôi đã đến rất nhiều trung tâm nuôi dưỡng người già, nhưng ở làng phong này, có một điều gì đó cứ khắc khoải mãi không gọi thành tên. Trong làng bây giờ tập trung hầu hết  là những người cao tuổi. Dưới chân cầu thang hút gió, một nhóm các cụ đang đánh cờ. Họ vồn vã trò chuyện khi có người lạ đến. Theo thống kê, có hơn 100 người từng là bệnh nhân có tuổi đời từ 60 tuổi đến hơn 90 tuổi.

Bà lão Lê Thị Thạnh hơn 94 tuổi có tới gần 69 năm gắn bó với làng phong Quy Hòa này. Chừng ấy thời gian, bà đã chứng kiến biết bao thăng trầm của những phận người cùng cái làng phong nhỏ bé và suốt một thời gian dài đã bị người đời ghẻ lạnh ấy. Cụ Võ Khoán 84 tuổi, quê ở Quảng Ngãi, vào Quy Hòa từ năm 16 tuổi. Tuy tai hơi nghễnh ngãng nhưng cụ rất hay chuyện, kể lan man những chuyện từ thời xửa thời xưa cho chúng tôi nghe.

Trong nhà lưu niệm cố thi sỹ Hàn Mặc Tử

Tôi bắt gặp ở đây những hình ảnh các cụ già cứ ngồi ngoài hiên trước cửa phòng, bó tay lên gối, cứ ngồi thế mà đưa đôi mắt nhìn ra xa xăm, nhìn như thể không nhìn. Những cuộc viếng thăm của các đoàn xã hội cũng nghi lễ trao tặng, rồi họ ra đi. Còn ở lại nơi đó là những con người đã đi gần hết đời người, sống buồn bã, đợi ngày trôi qua.

Những người còn lại của làng phong, từng ở đây vài chục năm

Trong những căn phòng họ ở, tất nhiên là ở tập thể trong điều kiện tốt nhất, họ nương tựa vào nhau lúc đợi ngày cuối cùng. Có những người cứ ngồi trên ghế đá, không nói chuyện với nhau. Họ ngồi với nhiều tư thế, lẳng lặng nhìn ngày trôi. Vài cụ già khác thong dong cầm chổi quét rác, quét những chiếc lá vàng rụng rơi từ đêm hôm trước. Họ quét không vội vã, như thể sợ hết lá thì thời gian còn lại của ngày họ sẽ không biết làm gì nữa.

Trong ký ức của những bệnh nhân một thời nơi đây, làng phong ngày ấy đã có đến vài ba trăm bệnh nhân phong. Cuộc sống khốn khó và thiếu thốn đủ bề, họ không trở về cố hương mà quyết định định cư tại đây, coi Quy Hòa như quê hương thứ hai của mình. Nỗi nhớ nhà, nhớ người thân, họ chôn chặt trong lòng để đối mặt với cuộc sống bệnh tật mà mình đang mắc phải.

Khu vườn tượng gồm 40 bức tượng bán thân của các danh y Đông - Tây kim cổ

Thế nhưng, bên cạnh những ngày tháng đau khổ đó, các bệnh nhân phong đã tự tìm đến với nhau, đùm bọc, chở che nhau tạo nên một mái ấm gia đình. Đã có những đứa trẻ được sinh ra từ làng phong, chỉ một số ít là mắc chứng bệnh giống cha mẹ nhưng đã được chữa trị ngay từ đầu, còn đa số vẫn sống một cuộc sống của người bình thường. 

Và khi những vết thương đã lành…

Quy Hoà bây giờ bỗng khiến người ta có cái cảm giác ngạc nhiên quá đỗi trước sự trở mình của một vùng đất từng bị ám ảnh bởi những nỗi đau, những số phận khốn cùng. Trong một góc khuất gần bờ biển Quy Hòa, một bà lão bán hàng rong cất giọng thoảng nhẹ trong gió biển mời tôi mua vài món đồ là mấy cụm san hô và con ốc biển. Nhìn cụ già với bàn chân đã cụt hết ngón, bà lão sáng nào cũng ra đây tìm khách du lịch để bán mấy thứ đồ lưu niệm này kiếm sống. Bà lão đi rồi, nhưng trong tôi cứ ám ảnh rằng nỗ lực tự sống của những người ở làng phong Quy Hòa mới dữ dội làm sao.

Bà lão Lê Thị Thạnh đã hơn 94 tuổi, có gần 69 năm gắn bó với làng phong Quy Hòa

Làng phong Quy Hòa đau thương ngày ấy nay đã khép lại những chuỗi ngày đau đớn bi thương của một thủa nào. Bây giờ, những con người sinh sống nơi hẻo lánh này dường như không còn cảm nhận được những vết thương tê tái từng ngày từng giờ gặm nhấm thân thể họ nữa. Họ đang có một sức sống mới, bền bỉ hơn, dẻo dai hơn và mơ ước về một tương lai tươi sáng hơn. Hiện cả làng có gần 350 hộ gia đình với hơn 1.100 nhân khẩu. Trong số hơn 1.100 nhân khẩu của làng phong hôm nay vẫn còn đó 488 người sống chủ yếu bằng tiền trợ cấp xã hội từ 120-145.000 đồng/người/tháng. Có nhiều bệnh nhân ở đây cũng làm đủ nghề mưu sinh: đi lấy củi, đánh bắt tôm hùm giống, chở xe ôm, bán hàng rong...

Làng phong xưa giờ đã có tên mới là Bệnh viện da liễu Trung Ương Quy Hòa

Bây giờ, khắp cả Ghềnh Ráng – Quy Hòa đã trở thành điểm du lịch, nhiều người đến hơn. Người của làng giờ cũng đã hòa nhập với xã hội tốt hơn, cũng buôn bán và lao động trong khả năng có thể để đảm bảo cuộc sống của mình. Trong những căn nhà trước kia chỉ có nỗi buồn u ám vì sự tự ti với cuộc đời, bây giờ bãi biển Quy Hoà xanh ngắt, lấp lánh nắng, xa xa là những con thuyền đánh cá. Nơi này chỉ có một bãi tắm rất nhỏ, còn lại là những vùng biển nguy hiểm, cấm tắm. Cuộc sống vẫn tấp nập ngoài kia, những bạn trẻ đang tổ chức team buiding với tiếng hát ca rộn rã. Những em bé đang chạy nhảy, nô đùa. Những cặp đôi đang chụp ảnh cưới, những bạn trẻ thi nhau chụp ảnh đăng face book.

Cuộc sống vẫn tiếp diễn một cách sôi động, chỉ bản thân Quy Hoà là vẫn lặng lẽ dù đã hết tang thương. Sức sống mới có lẽ đang hồi sinh trên mảnh đất một thời bi thương này rồi.

Tiêu Dao

Nên đọc

Phát Đạt đã đấu giá thành công “đất vàng” Ngô Mây, thành phố Quy Nhơn

Thủ tướng chủ trì Hội nghị phát triển kinh tế miền Trung tại FLC Quy Nhơn

Gam màu sáng cho bất động sản du lịch - nghỉ dưỡng - sinh thái ven biển Quy Nhơn

Jetstar Pacific mở đường bay Hà Nội – Quy Nhơn