Mua bán nhà đất qua môi giới có gặp rủi ro?

Trước đây, khi chưa có Luật Kinh doanh Bất động sản (BĐS) thì vai trò của người trung gian, bên môi giới nhà đất hay còn gọi “cò đất” không được thừa nhận. Năm 2014, Luật Kinh doanh BĐS ra đời. Theo quy định của Luật, người cung cấp dịch vụ môi giới  BĐS sẽ làm trung gian cho các bên trong mua bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, cho thuê mua BĐS. Họ là những người được đào tạo và phải có chứng chỉ hành nghề môi giới BĐS.

Theo các chuyên gia BĐS, việc mua bán nhà đất qua môi giới sẽ có nhiều ưu điểm, lợi thế, sẽ có những lợi ích nhất định. Việc mua bán nhà đất qua “bên thứ 3” sẽ giúp tiết kiệm thời gian, công sức cũng như giúp người mua dễ dàng chọn được nhà đất ưng ý, đúng giá, hợp túi tiền; đảm bảo pháp lý BĐS và hỗ trợ tư vấn hoàn thiện thủ tục mua bán nhà đất, sang tên một cách dễ dàng và nhanh chóng.

Nếu tìm được một môi giới BĐS uy tín, có nhiều năm kinh nghiệm, chuyên nghiệp, có thể giúp thời gian được rút ngắn bởi những thông tin có tính chính xác cao. Nắm bắt thị trường mỗi ngày, nhanh chóng tìm được BĐS phù hợp hoặc BĐS nhanh chóng. So với việc tự mua hoặc tự bán, sẽ giảm thời gian đáng kể. Đặc biệt những người mua bán nhà đất lần đầu sẽ bị những thông tin trên mạng hoặc thông tin truyền miệng… gây ảnh hưởng ít nhiều, dễ rơi vào trạng thái hoang mang.

Cũng theo các chuyên gia, khi làm việc qua môi giới, chắc chắn rằng những thông tin về diện tích, giá cả, vị trí, hiện trạng nhà ở…sẽ được cung cấp một cách chính xác. Điều này khác hẳn so với việc tự mua nhà, các yêu cầu đặt ra sẽ khó có thể đáp ứng bởi thông tin nguồn cung, giá cả thị trường bị hạn chế.

Ngoài ra, không phải ai cũng có kinh nghiệm pháp lý nhà đất, nhất là những người mua bán lần đầu. Nếu thông qua môi giới chuyên nghiệp, sẽ nhận được sự tư vấn hỗ trợ chính xác về các thủ tục giấy tờ, hồ sơ, thuế phí và thủ tục hoàn công nhà. Điều này giúp giao dịch nhanh chóng, an toàn, đúng thủ tục, hạn chế rủi ro, tránh mất thời gian khi làm các thủ tục sang tên, chuyển nhượng.

Tuy nhiên, theo Thạc sĩ Ngô Gia Hoàng, Khoa Luật thương mại, Trường ĐH Luật TP.HCM, bên cạnh những lợi ích thì cũng không ít người trong số chúng ta gặp phải những chuyện rủi ro khi mua bán nhà đất thông qua môi giới. Chẳng hạn, người mua có thể phải mua BĐS với giá bán cao hơn khi giao dịch trực tiếp vì phải trả thêm thù lao và hoa hồng môi giới. Còn người bán có thể bị ép giá hoặc nhầm lẫn về giá, làm cho số tiền bán được thấp hơn giá thị trường.

Việc lựa chọn mua nhà đất qua môi giới chắc chắn sẽ mất phí hoa hồng vì đây là sử dụng dịch vụ để việc giao dịch thành công. Khoản phí hoa hồng cho một giao dịch thành công khoảng 1% – 2%, cao hơn là 3% giá trị giao dịch. Vì vậy, 2 bên cần lập hợp đồng bằng văn bản, thỏa thuận rõ quyền và nghĩa vụ của các bên, đặc biệt là khoản thù lao, hoa hồng môi giới để tránh tranh chấp về sau.

Bên cạnh đó, các bên có thể gặp phải người môi giới không chuyên nghiệp. Phần lớn người làm nghề môi giới hiện nay không có chứng chỉ hành nghề, chưa được đào tạo bài bản nên không nắm rõ tính pháp lý hoặc vì lợi nhuận mà cung cấp thông tin sai lệch, cố bán được hàng, gây thiệt hại cho bên mua.

Mặt khác, bên cạnh các doanh nghiệp môi giới, pháp luật cũng cho phép môi giới tự do. Để hạn chế rủi ro, cần tìm đến các doanh nghiệp, cá nhân môi giới có uy tín. Ngoài ra, các bên cần tự mình kiểm chứng thông tin do môi giới đưa ra chứ không tin một chiều.

Thạc sĩ Ngô Gia Hoàng cho rằng, trước khi xuống tiền giao dịch, người mua cần khảo sát giá thị trường trong khu vực, tìm hiểu thông tin tại các cơ quan có thẩm quyền (UBND cấp xã, văn phòng công chứng, văn phòng đăng ký đất đai...), kiểm tra các loại giấy tờ dự án, giấy tờ về BĐS, tư cách chủ thể giao dịch,…

Pháp luật vẫn cho phép bên môi giới được quyền thuê doanh nghiệp, cá nhân kinh doanh dịch vụ môi giới khác thực hiện công việc môi giới trong phạm vi hợp đồng dịch vụ môi giới BĐS đã ký với khách hàng. Vì vậy, người mua nên yêu cầu gặp trực tiếp chủ nhà, người sử dụng đất để trao đổi cho chắc chắn hoặc yêu cầu cung cấp bằng chứng chứng minh tư cách làm việc của bên môi giới (giấy ủy quyền của bên bán, hợp đồng dịch vụ môi giới,...). Để giảm trừ rủi ro, người mua cần chọn dịch vụ môi giới nhà đất tự do chuyên nghiệp hoặc các chuyên viên từ các công ty, sàn giao dịch BĐS uy tín.