Môi giới bất động sản: Vẫn còn tồn tại nhiều điểm nghẽn, cần “chuẩn hóa” để nâng tầm thị trường

 Nghề môi giới cần được nâng tầm

Thị trường cho thấy một bức tranh đáng lo ngại về chất lượng đội ngũ môi giới. Khảo sát toàn quốc của Viện Nghiên cứu đánh giá thị trường Bất động sản Việt Nam (VARS IRE) chỉ ra rằng có tới 89% môi giới chưa có hoặc đã hết hạn chứng chỉ hành nghề, và hơn một nửa (51,8%) chưa từng tham gia đào tạo chính quy. Thậm chí, nhiều người hành nghề “chui” và thiếu kiến thức nền tảng, khiến tỷ lệ biến động nhân sự rất cao. Hậu quả của tình trạng này là chất lượng dịch vụ giảm sút, niềm tin của nhà đầu tư bị lung lay và các tranh chấp, kiện tụng gia tăng. Luật sư Lê Trọng Thêm cảnh báo hành nghề khi chưa có chứng chỉ hợp lệ có thể bị xử phạt hàng chục triệu đồng, và doanh nghiệp sử dụng môi giới không đủ điều kiện cũng phải đối mặt với nguy cơ thanh tra, xử lý bổ sung.

Theo ông Vương Duy Dũng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường Bất động sản, Bộ Xây dựng, việc chuẩn hóa đào tạo và cấp chứng chỉ không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là nhiệm vụ quan trọng để chuyên nghiệp hóa đội ngũ này, bảo vệ quyền lợi của người dân và thúc đẩy thị trường phát triển bền vững.

Tuy nhiên, bà Hoàng Thu Hằng, Trưởng phòng Quản lý Thị trường Bất động sản (Bộ Xây dựng), chỉ ra rằng nhiều môi giới chỉ muốn học nhanh để lấy chứng chỉ, dẫn đến việc lựa chọn các đơn vị đào tạo kém chất lượng, bị cắt xén chương trình. Bà khẳng định các đơn vị không tuân thủ quy định sẽ bị xử lý và chứng nhận của họ sẽ không được công nhận, học viên không thể tham gia kỳ thi sát hạch.

Để giải quyết những vấn đề trên, các chuyên gia đều đưa ra những giải pháp trọng tâm. Bà Nguyễn Thùy Dương, Giám đốc Công ty Cổ phần Đào tạo và Nghiên cứu xây dựng CTS, đề xuất cần có thời gian để công tác hậu kiểm phát huy hiệu quả, đồng thời khuyến cáo người học cần tỉnh táo lựa chọn các đơn vị uy tín như VARS IRE, các trường đại học, cao đẳng.

Trong khi đó, ông Trần Minh Hoàng, Phó Chủ tịch VARS, Phó Viện trưởng VARS IRE, cho biết tại bang California (Mỹ), môi giới phải hoàn thành ít nhất 105 giờ đào tạo mới đủ điều kiện dự thi. Còn ở Singapore và Hàn Quốc, kỳ thi được tổ chức ở cấp quốc gia với quy trình minh bạch, có giám sát độc lập. Đây là những mô hình mà Việt Nam cần tham khảo.

“Cơn khát” môi giới

Hàng loạt dự án bất động sản đang được khởi công và chào bán rầm rộ khắp cả nước. Tưởng như thị trường đã “no nê” sau giai đoạn trầm lắng, nhưng trái lại, một “cơn khát” khác lại đang âm thầm diễn ra: khát môi giới. Giữa thời đại bùng nổ dự án, các sàn giao dịch lao vào cuộc đua tuyển dụng, săn lùng nhân sự môi giới như thể đang tìm vàng giữa sa mạc. Điều gì đang thực sự xảy ra với nghề môi giới bất động sản?

Theo ông Nguyễn Thọ Tuyển, Chủ tịch BHS Group, khi cả đất nước đang bước vào một kỷ nguyên vươn mình cũng là lúc "cuộc cạnh tranh vô cùng khốc liệt mở ra." Những cơ hội lớn lần lượt xuất hiện, thị trường đang bước vào giai đoạn bùng nổ nguồn cung.

Trong suốt thời gian qua, hàng loạt những vướng mắc pháp lý tại các dự án nhà ở thương mại đã được Chính phủ nỗ lực tháo gỡ. Nhiều dự án tỷ đô được giao cho các chủ đầu tư mới.

Ông Tuyển dự báo tương lai nguồn cung sẽ còn bơm ra rất nhiều và rất nhanh. Để chiến đấu - tiếp cận được với khách hàng, ngoài những ưu điểm về sản phẩm, thương hiệu, giá cả, kênh phân phối hiện nay là bài toán "đau đầu" nhất của các chủ đầu tư.

Đây cũng là lúc rủi ro thanh khoản dần lộ diện. Phần lớn lực lượng môi giới tập trung cục bộ tại các thành phố lớn, trong khi nhiều dự án tốt tại các địa phương khác lại thiếu nhân sự bán hàng, kết nối với nhà đầu tư.

Trong khi các yếu tố liên quan đến sản phẩm chủ đầu tư có thể chủ động, thì kênh phân phối hiện nay gần như phụ thuộc hoàn toàn vào các sàn giao dịch. Và với sự mọc lên như "nấm sau mưa" của các dự án thì việc thiếu hụt người bán là đương nhiên.

Ở Việt Nam, lực lượng môi giới vẫn là thành tố “không thể thay thế” bằng bất cứ công cụ nào khác. Nhưng để đào tạo một môi giới bất động sản lại là một quá trình dài, thậm chí bỏ mười lấy một, ông Tuyển tiết lộ và cho rằng, sự đào thải của ngành này vô cùng khắc nghiệt khiến tỷ lệ nhân viên gắn bó lâu dài thấp, chi phí nhân sự của các sàn giao dịch cũng ngày càng trở nên đắt đỏ…. Vô hình chung khiến thị trường thiếu hụt những kênh phân phối chất lượng.