Gói hỗ trợ 350.000 tỷ đồng và mục tiêu phát triển kinh tế: Cần nhiều giải pháp đột phá

Tạo động lực để phục hồi nền kinh tế

Đầu tháng 1, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về chính sách tài khóa tiền tệ hỗ trợ cho Chương trình phục hồi phát triển kinh tế, với quy mô lên tới 350.000 tỷ đồng, tương đương 5% GDP của Việt Nam. Mục tiêu của Chương trình là giúp nền kinh tế có mức tăng trưởng trung bình 6,5 - 7% trong giai đoạn 2021-2025.

Gói kích thích kinh tế quy mô 350.000 tỷ đồng sẽ được triển khai trong vòng hai năm với nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, phát triển cơ sở hạ tầng, giảm 2% VAT, hỗ trợ tiền thuê nhà cho người lao động...

Tại toạ đàm "Tạo đột phá để phát triển kinh tế cả nước và TP. HCM", TS. Cấn Văn Lực, Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho hay, câu chuyện khá mới và nóng hiện nay là Chính phủ đã ban hành Nghị quyết 11/NQ-CP về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết số 43/2022/QH15 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình và các địa phương cũng bắt tay vào thực hiện. Những ngày qua, Thủ tướng Chính phủ liên tục đốc thúc các bộ, ngành phải triển khai ngay. Theo ông Lực, đây là chương trình rất quan trọng và phụ thuộc rất lớn vào quá trình thực thi của chúng ta. Ông đã đưa ra 2 kịch bản tăng trưởng kinh tế. Trong kịch bản tích cực, gói hỗ trợ được giải ngân hết trong 2 năm, Việt Nam sẽ hoàn toàn đạt được tăng trưởng 6-6,5% trong năm 2022 và năm tiếp theo cao hơn, đạt khoảng 7%.

Ở kịch bản tiêu cực hơn, tỷ lệ giải ngân đạt khoảng 70%, tăng trưởng kinh tế chỉ đạt 5-5,5% năm 2022 và đạt 6% năm 2023.

Theo TS. Vũ Tiến Lộc, Ủy viên Ủy ban kinh tế của Quốc hội, Việt Nam đã bắt đầu có tâm thế hoàn toàn mới trong công cuộc phục hồi và chống đại dịch Covid-19. Đó là từ tâm thế của cuộc chiến loại trừ Covid-19 bước sang tâm thế sống chung với dịch và đến nay là vượt qua dịch Covid-19.

Ông Lộc đưa ra 5 giải pháp quan trọng trong chương trình phục hồi và phát triển nền kinh tế và ví đó như 5 cánh sao trên ngôi sao hy vọng của nền kinh tế Việt Nam, có ý nghĩa dẫn dắt cả nước và TP.HCM vượt lên đại dịch.

Thứ nhất, mở cửa theo nghĩa rộng nhất, đỉnh cao là mở cửa kinh tế quốc tế, mở lại đường bay quốc tế, không hạn chế về tần suất khai thác của các hãng hàng không miễn là có nhu cầu. Thứ hai, bảo đảm an sinh xã hội, chăm sóc và quan tâm đến đối tượng yếu thế trước biến động của kinh tế.

Thứ ba, duy trì sinh kế bằng cách thực hiện giải pháp hỗ trợ để doanh nghiệp, HTX, hộ kinh doanh có động lực phục hồi nền kinh tế. Thứ tư, nâng cấp hạ tầng thông qua đẩy mạnh hàng loạt dự án đầu tư công để thúc đẩy phát triển tăng trưởng trong ngắn hạn, tạo đà cho phát triển dài hạn. Thứ năm là tăng cường thể chế.

TS. Vũ Tiến Lộc nhận định, gói hỗ trợ quy mô 350.000 tỷ đồng chính là chất kích hoạt cho 5 giải pháp nêu trên. Điều quan trọng là phải thực hiện các giải pháp minh bạch, hiệu quả với tinh thần coi gói hỗ trợ tài khóa tiền tệ là biện pháp lớn nhất để tạo sự khởi đầu cho giai đoạn đột phá của nền kinh tế.

PGS. TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam lưu ý, vấn đề hiện nay là làm sao xử lý được gói hỗ trợ 350.000 tỷ đồng một cách thống nhất để phục hồi kinh tế - xã hội. Cụ thể là nhận thức phải thống nhất (về dịch bệnh, phương pháp ứng phó với dịch bệnh, các yêu cầu sống còn…). Cách triển khai, hành động cũng phải thống nhất, nghĩa là từ nhận thức tới thực tiễn và cách hành động phải thống nhất. Điển hình như sân bay Long Thành thiếu sự thống nhất giữa tỉnh với các nhà đầu tư, chủ đầu tư, nhà thầu nên chưa triển khai được.

“Nhiều người cho rằng nền kinh tế không đủ khả năng hấp thụ nhưng thế nào là không hấp thụ được? Có phải doanh nghiệp yếu hay các đường dẫn nguồn lực không tới được doanh nghiệp? Phải phân biệt rõ để tháo gỡ. Hiện nay tắc nghẽn là ở các đường dẫn chính sách, thủ tục hành chính, cần phải tháo gỡ để tạo ra sự đồng bộ trong việc lưu thông các nguồn lực.

TP.HCM phải là tọa độ ưu tiên

TS. Trần Đình Thiên cũng nhấn mạnh, để hấp thụ gói hỗ trợ tốt cũng cần phải xác định tọa độ ưu tiên. TP.HCM đang trở lại chinh phục ngôi vị quán quân, là nỗ lực của thành phố tạo ra, bên cạnh khôi phục kinh tế là tiếp tục theo đuổi mục tiêu trở thành trung tâm tài chính quốc tế vì vậy nếu tập trung ưu tiên sẽ tạo sự lan tỏa cho lưu thông nguồn lực.

Đánh giá khái quát về hàng loạt giải pháp hồi phục và phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn bình thường mới vừa được ban hành TS. Trần Du Lịch, thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính - tiền tệ quốc gia cho rằng, từ 1/10/2021, Chính phủ đã chuyển hướng từ "zero Covid" sang thích ứng, sống chung với dịch. Đây được coi là sự tiếp sức quan trọng cho cả nước nói chung và TP.HCM nói riêng để tự tin xây dựng chương trình hồi phục này.

Dẫu vậy, TP.HCM là nơi "đứt gãy" nặng nề nhất nên giải pháp cho TP.HCM phải mạnh hơn giải pháp chung mới đủ sức phục hồi. Ở đây không chỉ đặt vấn đề phục hồi nguyên trạng mà còn phải tận dụng thời cơ để tái cơ cấu, đột phá cao hơn, giải quyết những bất cập bộc lộ rõ do tác động của đại dịch về cơ cấu kinh tế, dân cư, môi trường sống…

Nhìn một cách tổng quan, TS. Trần Du Lịch cho rằng, với Nghị quyết 11 và việc thông qua 1 luật sửa 9 luật, TP.HCM sẽ đi từ suy giảm kinh tế 6,74% lên mức tăng trưởng 6,5%.

Về công cụ hồi phục kinh tế, TP.HCM nhận thức được rằng đầu tiên là cần tạo môi trường thể chế tốt nhất để nền kinh tế hấp thụ được vốn. Theo đó, phải cải cách thể chế và môi trường kinh doanh, tháo điểm nghẽn để hấp thụ nguồn vốn đầu tư công và vốn tư nhân. Rất mừng là ở phiên họp bất thường của Quốc hội, việc thông qua 1 luật sửa 9 luật đã gỡ được những vấn đề quan trọng.

PGS.TS Trần Hoàng Ngân, Viện trưởng Viện phát triển Kinh tế TP.HCM cho biết, năm 2022 TP.HCM quyết tâm lấy lại những gì đã mất để bằng với năm 2020. Muốn trở lại được đòi hỏi TP.HCM phải tăng trưởng 6,5% và tiếp tục giai đoạn 2023 - 2025 TP.HCM dự kiến tăng trưởng trên 8%. Đặc biệt, thực hiện quyết tâm này, TP.HCM còn được tiếp sức thêm bởi Nghị quyết 11 của Chính phủ về chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và triển khai Nghị quyết 43 của Quốc hội về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình với những mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp rất cụ thể đối với tiến trình vực dậy và tạo sức bật cho nền kinh tế.

Tuy nhiên, để thực hiện được quyết tâm, TP.HCM cần ban hành, hình thành thêm các tổ công tác, tổ chỉ đạo để kết nối, tiếp cận được Nghị quyết 11 của Chính phủ dành cho TP.HCM với tỷ trọng cao nhất.

Chia sẻ về những giải pháp khôi phục kinh tế thành phố, ông Trần Anh Tuấn, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư TP.HCM cho biết, thời gian qua, thành phố đã triển khai nhiều giải pháp, tiến hành 3 gói hỗ trợ từ khi dịch bùng phát tới nay cho người dân, người lao động bị ảnh hưởng trực tiếp bởi Covid-19. Dù nguồn lực chưa đáp ứng hết nhu cầu của các đối tượng bị tác động của dịch nhưng phần nào giúp người lao động yên tâm. Đến nay, nhiều doanh nghiệp TP.HCM đã phục hồi sản xuất - kinh doanh.