Dự thảo Nghị định thi hành Luật Doanh nghiệp 2014: Còn nhiều băn khoăn

Cận kề hiệu lực

Theo rà soát của Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương (CIEM), có tới 1.697 điều kiện kinh doanh trong tổng số 5.850 điều kiện kinh doanh được ban hành bởi các thông tư. Theo Luật Đầu tư, đến ngày 1/7/2015 các điều kiện này sẽ hết hiệu lực.

Phát biểu tại hội thảo, TS. Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng CIEM, cho biết chỉ riêng các quy định điều kiện kinh doanh đã lên tới gần 900 trang, chưa kể quy định về hồ sơ, trình tự, thủ tục, thời hạn và cơ quan có thẩm quyền xác nhận điều kiện kinh doanh. Khoảng 6.000 điều kiện kinh doanh do các bộ, ngành và UBND tỉnh ban hành phải hết hiệu lực từ 1/7 tới khi Luật Doanh nghiệp có hiệu lực, vì vậy các doanh nghiệp cần phải hết sức chủ động.

TS. Cung phân tích, quá nhiều quy định chồng chéo đã dẫn đến hệ quả: Rào cản thị trường cao, chi phí cao, thời gian kéo dài; bất bình đẳng trong tiếp cận cơ hội kinh doanh, gây thiệt thòi cho doanh nghiệp cực nhỏ, nhỏ và vừa, cho doanh nghiệp tư nhân trong nước; tạo ra bất bình đẳng về giới và giữa các vùng, nhất là thành thị và nông thôn. Thậm chí, có những quy định không những không khuyến khích, mà còn làm thui chột sáng tạo, hoặc loại bỏ những cách làm ăn khác, cách làm mới vì cho rằng cách làm sáng tạo, khác và mới bị coi là không phù hợp với pháp luật, thậm chí là vi phạm pháp luật.

Theo TS. Cung, những quy định như vậy làm cho quan hệ cung - cầu thị trường bị méo mó, không thể điều chỉnh về điểm cung - cầu, kém cạnh tranh và có xu hướng tạo nên cạnh tranh không lành mạnh...

Ông Cung cho rằng, từ ngày 1/7 năm nay, tất cả điều kiện ban hành trái thẩm quyền sẽ hết hiệu lực thi hành. Nếu có cơ quan nhà nước nào vẫn áp dụng thì doanh nghiệp có quyền không tuân thủ. Nếu bị cưỡng chế thi hành thì: khiếu nại, tố cáo hoặc khởi kiện thông qua luật sư cùng hiệp hội và các tổ chức dân sự khác.

LS. Phan Thông Anh, Thành viên tổ chức trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) tại buổi hội thảo

Băn khoăn vẫn còn

Tham dự Hội thảo tại TP.HCM có nhiều luật sư, công ty luật trong nước và ngoài nước thay mặt cho doanh nghiệp góp ý về Dự thảo Nghị định nêu trên. Nhiều luật gia đã bày tỏ không ít băn khoăn về Nghị định này. Nổi bật là phát biểu của LS. Phan Thông Anh, Giám đốc Công ty Luật hợp doanh Việt Nam, Thành viên tổ chức Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC). Ông đánh giá tổng quan về Dự thảo Nghị định: Về tổng thể, quy định hướng dẫn chưa đầy đủ, những điều còn bỏ ngỏ trong luật cần bổ sung. Một số điều đã được quy định nhưng nội dung chưa đầy đủ, cần bổ sung để tránh xử sự tùy tiện khi thực hiện sau này.

LS. Thông Anh nói, ông băn khoăn việc Ban tổ chức Hội thảo chỉ đưa ra hướng dẫn góp ý 4 Điều của Luật Doanh nghiệp sửa đổi gồm: Điều 10: Doanh nghiệp xã hội; Điều 44: Con dấu; Điều 189: Sở hữu chéo và Điều 208: Quản lý nhà nước, mà không hướng dẫn doanh nghiệp góp ý vào những điều khác của bộ luật này.

Trọng tài viên quốc tế này cho rằng: “Luật không rõ thì Nghị định phải hướng dẫn cụ thể để doanh nghiệp biết mà thi hành. Nếu bỏ ngỏ như vậy sẽ gây ra nhiều vấn đề không đơn giản”. Ngoài ra ông cũng cảnh giác các doanh nghiệp là, hiện có dư luận cho rằng Luật Doanh nghiệp 2014 sửa đổi lần này được quy định theo hướng “Doanh nghiệp được kinh doanh những ngành nghề mà pháp luật không cấm”. Điều này nên hiểu rằng: “doanh nghiệp chưa được kinh doanh những ngành nghề mà pháp luật không cấm và doanh nghiệp chỉ được phép kinh doanh những ngành, nghề mà doanh nghiệp đã đăng ký với cơ quan nhà nước mà thôi”.

Ông cho rằng hành lang pháp lý này cần phải được các doanh nghiệp xác định rõ ràng để tránh những hệ lụy về sau.

Anh Trinh