Dự án sân bay Long Thành: Nguồn vốn có thể đến từ giá trị của đất

Tìm vốn cho sân bay

Ông Đặng Hùng Võ, nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường cho rằng, muốn đẩy nhanh tiến độ phải có 2 vấn đề then chốt: vốn và thu hồi đất. Dự án sân bay Long Thành đang triển khai bồi thường giải phóng mặt bằng. Điều kiện khu vực này khá thuận lợi khi gần 85% là đất nông nghiệp. Dành tiền xây khu tái định cư khoảng 10% (24.000 tỷ đồng), chứ không lâm vào tình thế gồng mình bồi thường.

Hội thảo "Đẩy nhanh tiến độ xây dựng sân bay Long Thành". Ảnh: N.Vũ

“Dự án sân bay Long Thành, tỉnh Đồng Nai làm khá tốt trong hoàn cảnh việc giải tỏa mặt bằng khá khó khăn, kinh phí bồi thường tái định cư khá thấp chứ không cao như ở các thành phố lớn. Tôi cho rằng Nhà nước xây dựng theo khung tái định cư ở huyện Long Thành hiện nay là khá tốt, không có gì phức tạp", ông Võ nói.

Ông Đặng Hùng Võ nhận định, đất đai góp phần giải quyết vấn đề vốn. Cách lấy tiền từ đất cũng giúp thu tiền hiệu quả. Câu chuyện bồi thường giải phóng mặt bằng ở dự án sân bay Long Thành không quá phức tạp. Tuy nhiên, việc chiều lòng số lượng người dân 4.700 hộ và 26 tổ chức cũng có những thách thức. "Việc bồi thường có thể tính đến đổi đất khác loại giá trị cao hơn. Thay đổi tư duy bồi thường bằng tiền. Cơ chế bồi thường bằng tiền nên sinh ra con đường đắt nhất hành tinh như đã xảy ra", ông Võ nói.

Ông Đặng Hùng Võ nhận định, đất đai góp phần giải quyết vấn đề vốn. Cách lấy tiền từ đất cũng giúp thu tiền hiệu quả để đẩy nhanh tiến độ xây dựng sân bay.

Tiến sĩ, chuyên gia hàng không Lương Hoài Nam cho rằng, việc triển khai dự án sân bay quốc tế Long Thành đang trong tình trạng "loay hoay" do chưa rõ mô hình đầu tư nên chưa thể huy động được nguồn vốn. "Có cảm giá việc triển khai dự án sân bay quốc tế Long Thành đang được nhìn nhận là dự án đầu tư công chứ không phải đầu tư công tư.

Trong khi đó, kinh nghiệm quốc tế cho thấy, đầu tư dự án sân bay có thể áp dụng mô hình đầu tư tư nhân, hầu như đảm bảo lợi nhuận vì đây là lĩnh vực đặc thù, độc quyền. Hiện nay ở Việt Nam vẫn chưa có hành lang pháp lý để triển khai dự án sân bay theo hình thức PPP.

Nếu có cơ chế rõ ràng thì việc huy động doanh nghiệp trong và ngoài nước tham gia không phải là vấn đề khó", Tiến sĩ Lương Hoài Nam chia sẻ quan điểm.

Cần đẩy nhanh tiến độ triển khai

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Cục phó Cục Quản lý Đấu thầu Bộ Kế hoạch Đầu tư, chia sẻ chúng ta đã có sự quyết tâm cao, huy động toàn bộ hệ thống chính trị từ Quốc hội, Đảng, Chính phủ với sự ủng hộ của người dân và sự quan tâm của doanh nghiệp. Tuy nhiên, đất nước ta vẫn chưa hề có kinh nghiệm để xây dựng báo cáo nghiên cứu khả thi thực hiện một dự án với quy mô lớn.

Bộ kế hoạch Đầu tư cho biết đã phần nào giải quyết được vấn đề cơ bản về vốn của dự án. Chính vì vậy, việc đẩy nhanh tiến độ dự án sân bay Long Thành tạo một vị thế khác của Việt Nam trên bản đồ hàng không thế giới, giúp giải quyết vấn đề quá tải ở sân bay Tân Sơn Nhất.

Dù mong muốn triển khai nhanh dự án sân bay Long Thành, song Nhà sử học Dương Trung Quốc, Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai nhìn nhận, cần đặt dự án sân bay quốc tế Long Thành trong tầm nhìn quy hoạch xa hơn, nếu không sẽ chỉ xây dựng được một sân bay hiện đại nhưng đô thị xung quanh lại nhếch nhác, gây lãng phí. Do đó cần quy hoạch lại huyện Long Thành để tương thích với dự án sân bay quốc tế Long Thành.

Ông Dương Trung Quốc, Đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Nai có ý kiến tại hội thảo. Ảnh: N.Vũ

Đối với công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng, cần phải tiến hành nhanh, quyết liệt để tránh kéo dài thời gian làm tăng chi phí bồi thường do tính thêm độ trượt giá đồng tiền. Đặc biệt cần minh bạch chính sách bồi thường giải phóng mặt bằng để tranh thủ sự ủng hộ rộng rãi của người dân.

Theo chủ trương xây dựng Cảng hàng không quốc tế Long Thành đã được Quốc hội thông qua tháng 6/2015. Về phương án kiến trúc, sau nhiều cuộc trưng bày, lấy ý kiến 9 phương án được chọn, Chính phủ đã thống nhất lựa chọn phương án nhà ga mang biểu tượng hoa sen vừa hiện đại, vừa mang bản sắc văn hoá dân tộc của nhà thiết kế Hàn Quốc.

Hiện nay, bước xây dựng báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án đang được tiến hành và buộc phải được Quốc hội thông qua (dự kiến vào tháng 10/2019). Tiếp đến là các bước chọn nhà đầu tư, chọn nhà thầu xây dựng. Tại cuộc họp bàn công tác triển khai dự án sân bay quốc tế Long Thành mới đây, Bộ Giao thông Vận tải nêu quyết tâm chậm nhất tháng 6/2020 khởi công dự án và năm 2023 đưa dự án vào khai thác.

Nguyên Vũ

Nên đọc

Mở rộng sân bay Tân Sơn Nhất cần đặt trong sự phát triển chung

Đồng Nai: Tạm ngừng cấp phép xây dựng khu dân cư, phân lô bán nền vùng phụ cận sân bay Long Thành

"Chốt" phương án kiến trúc nhà ga sân bay Long Thành hình hoa sen

Thông qua kế hoạch vốn trung hạn cho sân bay Long Thành