Doanh nghiệp khó tiếp cận vốn do không có đơn hàng

Về tiếp cận tín dụng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Nguyễn Thị Hồng cho rằng, vấn đề cần phải được mổ xẻ, phân tích nguyên nhân mới có giải pháp đúng. Thứ nhất, về cơ chế, chính sách cho vay giữ nguyên, không có gì thay đổi. Năm 2022, tăng trưởng tín dụng 14,16%, 5 tháng đầu năm 2023 chỉ tăng khoảng 3%, nhưng không thể nói là do chính sách vì chính sách cho vay không có gì thay đổi.

Thứ hai, về phía các tổ chức tín dụng (TCTD) thì dư địa tín dụng thoải mái, thanh khoản hệ thống được NHNN duy trì dư thừa. Do đó, không có lý do gì để TCTD huy động tiền gửi, trả lãi cho người gửi tiền mà khi doanh nghiệp đủ điều kiện vay vốn lại không cho vay.

Thứ ba, từ phía doanh nghiệp, có một số nhóm doanh nghiệp như sau: Một số doanh nghiệp không có đầu ra, không có đơn hàng, thì giải pháp phải tháo gỡ khó khăn đầu ra.

Vừa rồi, Thủ tướng Chính phủ cũng chỉ đạo quyết liệt để xúc tiến thương mại. Tuy nhiên, cũng cần phải có thời gian cho nên doanh nghiệp cũng như các cơ quan cần hướng đến khai thác thị trường nội địa với 100 triệu dân để thay thế cho sự suy giảm của cầu nước ngoài.

Còn đối với doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNVVN) có thể nói rất khó khăn sau đại dịch covid-19, không đủ điều kiện vay vốn, không tiếp cận được vốn ngân hàng, nhóm doanh nghiệp này cần phải có giải pháp cải thiện điều kiện vay vốn có thể thông qua các chính sách như bảo lãnh vay vốn cho DNVVN.

Đối với lĩnh vực tín dụng bất động sản, thường tăng trưởng tín dụng vào lĩnh vực này cao hơn so với mức tăng trưởng chung của nền kinh tế, thế nhưng với những khó khăn của thị trường bất động sản hiện nay thì 70% là các khó khăn về pháp lý, cho nên giải pháp bây giờ là phải tập trung vào việc tháo gỡ những vướng mắc về pháp lý.

Cùng với đó, các các doanh nghiệp cần phải rà soát để điều chỉnh giá bất động sản. Như vậy, sẽ kích thích tín dụng cho cả doanh nghiệp xây dựng bất động sản cũng như là người mua nhà.

Về phía NHNN, trong những tháng đầu năm 2023, khi điều kiện thuận lợi và cầu tín dụng thấp, NHNN đã điều hành để duy trì thanh khoản dồi dào; điều chỉnh giảm lãi suất điều hành; ban hành Thông tư cho phép cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ; chỉ đạo các TCTD phải rà soát giảm thủ tục hành chính cũng như là cho vay căn cứ trên cơ sở phương án khả thi và có khả năng trả nợ, cũng không nhất thiết là phải có tài sản đảm bảo. Đối với NHNN thì năm nay cũng là năm thứ 7 đứng đầu trong hệ thống xếp hạng chỉ số PAR INDEX của các bộ ngành. Đây là những giải pháp hướng đến cải thiện tiếp cận tín dụng.

Theo Thống đốc thì khi đánh giá về doanh nghiệp, NHNN rất quan tâm đến thông tin nêu trong báo cáo PCI năm 2022 của VCCI.

Dữ liệu sử dụng trong nghiên cứu điều tra là 82.510 doanh nghiệp được lựa chọn.Trong tổng số của cả nền kinh tế khoảng 800-900 nghìn doanh nghiệp thì con số này là nhỏ, nhưng trong đó thì liên hệ thành công chỉ được với 43.903 doanh nghiệp mời trả lời trực tuyến. Đáng chú ý, kết quả chỉ có 8.478 doanh nghiệp phản hồi hợp lệ trong số 43.903 doanh nghiệp được mời trả lời trực tuyến.

“Vậy thì kết quả này có phản ánh được bức tranh về doanh nghiệp hay không khi tỷ lệ phản hồi hợp lệ chỉ chiếm 1% trong tổng số doanh nghiệp của cả nước được triển khai. Đây là vấn đề cần được quan tâm”, Thống đốc đặt vấn đề.

Về gói hỗ trợ lãi suất 2%, có thể nói đây là chính sách mà Chính phủ, các Bộ ngành dành nhiều thời gian triển khai gói này. Tuy nhiên, kết quả triển khai đạt thấp, đúng như các đại biểu Quốc hội đã nêu là do tâm lý e ngại của doanh nghiệp và TCTD khó có thể đánh giá thế nào là “có khả năng phục hồi”. Trước tình hình đó, Chính phủ đã trình Quốc hội chuyển nguồn này, khoảng 24.000 tỷ đồng cho giảm thuế VAT. Hiện nay, NHNN đang trình Chính phủ để kiến nghị Quốc hội sửa đổi Nghị quyết 43, bỏ cụm từ “có khả năng phục hồi” để tiếp tục triển khai.

Về gói 120.000 tỷ đồng, đây là gói tín dụng do 4 NHTM Nhà nước tự nguyện tham gia, để thực hiện mục tiêu 1 triệu căn hộ cho công nhân, người có thu nhập thấp, đây là chương trình đến năm 2030 chứ không phải chỉ giải quyết trong năm 2022 và 2023. Nguồn vốn do chính các ngân hàng huy động, lãi suất giảm từ 1,5%-2% từ chính nguồn lực tài chính của các NHTM. Điều này thể hiện sự tự nguyện, tinh thần trách nhiệm của 4 NHTM này. NHNN chỉ hướng dẫn về lãi suất cũng như là lãi suất áp dụng trong thời gian ưu đãi để triển khai thống nhất.

Hiện nay, Bộ Xây dựng đã có hướng dẫn và uỷ quyền cho các địa phương để công bố các danh mục dự án. Nhu cầu về nhà ở xã hội và nhà ở công nhân thì cao, nhưng nhu cầu vay lại là vấn đề, bởi vì quyết định vay để mua một căn nhà phải do người dân. Đặc biệt trong Luật nhà ở hiện nay đang trình Quốc hội trong kỳ này đã có điểm cho phép doanh nghiệp mua nhà để bố trí nhà ở cho công nhân, đây là điểm tích cực để gói này tăng dư nợ giải ngân.

Vấn đề cuối cùng là tái cơ cấu ngân hàng yếu kém, có thể nói đây là một việc tồn đọng và rất khó xử lý.

Thống đốc NHNN mong các đại biểu Quốc hội thấu hiểu, chia sẻ. Tái cơ cấu một ngân hàng yếu kém trong điều kiện bình thường đã rất khó, trong điều kiện khó khăn hiện nay lại càng khó hơn.

Tuy nhiên, trên thực tế, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã quyết liệt thực hiện. Ngay từ khi nhận nhiệm vụ, Thủ tướng Chính phủ đã họp với ngành Ngân hàng và yêu cầu tiến hành quyết liệt các giải pháp để tái cơ cấu.

Cho đến nay, các ngân hàng yếu kém đã trình xin chủ trương các cấp có thẩm quyền. Hiện nay, NHNN cùng các bộ, ngành dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đang thực hiện quyết liệt các bước trước khi phê duyệt Đề án chi tiết theo đúng chủ trương của cấp có thẩm quyền và đúng quy định của pháp luật.