Đài thiên văn ở ‘hoang mạc tử thần’ bắt được gợn sóng lạ từ thế giới 12 tỷ năm tuổi

Một đài thiên văn vô tuyến vừa bắt được loại tín hiệu chưa từng thấy. Nhiều giả thuyết được đặt ra về sự xuất hiện của một hành tinh trẻ.

Theo đó, vệt sáng lạ được phát hiện từ đài thiên văn vật lý nằm trên sa mạc thuộc vùng Atacama ở Chile thông qua một mạng lưới kính viễn vọng vô tuyến khổng lồ.

Nguồn sáng kỳ lạ này được xác định phát ra từ bên trong BRI 1335-0417 - một thiên hà xoắn ốc có thanh chắn hơn 12 tỉ năm tuổi. Những gợn sóng tỏa này giống như những gì xảy ra khi một hòn đá rơi xuống mặt ao tĩnh lặng, cung cấp cái nhìn chưa từng có về cách một thiên hà sơ khai phát triển.

Một số kính viễn vọng thuộc hệ thống ALMA - Ảnh: ESO

Theo Sci-News, thiên hà mà các ngôi sao tạo thành có hình dạng giống như một thanh thép ánh sáng được đặt cân bằng trên tâm thiên hà. Cấu trúc đối xứng này đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy quá trình tiến hóa thiên hà và định hình cấu trúc đĩa thiên hà. Nó cũng tác động lên chất khí, gom khí tụ về phía trung tâm thiên hà và hình thành dần những ngôi sao mới, giúp "đĩa ánh sáng" của thiên hà phình to dần.

Kích cỡ của "quái vật" cổ đại này chỉ ngang với thiên hà chứa Trái Đất Milky Way, nhưng lại hình thành sao nhanh hơn Milky Way rất nhiều. Đó cũng là điều mà các nhà khoa học từng nhận thấy trong một số thiên hà sơ khai.

Do ánh sáng từ thiên hà xa xôi này mất hàng tỉ năm để đi đến Trái Đất, nên những gì mà đài thiên văn tiếp nhận được chỉ là hình ảnh của quá khứ, khi nó và cả vũ trụ còn rất "trẻ". Những gợn sóng bí ẩn được mô tả từ tín hiệu ALMA là một minh chứng cho quá trình đó đang diễn ra vô cùng mạnh mẽ, cho thấy BRI 1335-0417 là một thiên hà hình thành sao cuồng nhiệt.

Thiên hà BRI 1335-0417 trong hình ảnh được ghi nhận bởi đài thiên văn ALMA - Ảnh: : ALMA/ESO/NAOJ/NRAO

TS Emily Wisnioski từ Đại học Quốc gia Úc, đồng tác giả, cho biết: "Chúng tôi muốn hiểu khí được cung cấp như thế nào để theo kịp tốc độ hình thành sao nhanh chóng này. Nghiên cứu này cung cấp cho chúng tôi thông tin quan trọng về các tình huống có thể xảy ra nhất"

Bản thân thiên hà BRI 1335-0417 cũng chưa thực sự hoàn chỉnh, bởi quá trình tiến hóa thiên hà quá dài so với thời gian sống của con người. Tuy nhiên, nhiều mảnh ghép khác nhau được tìm thấy từ các thiên hà đang tiến hóa ở theo từng giai đoạn sẽ giúp hoàn thiện mô hình cho thấy thiên hà trong vũ trụ sơ khai đã phát triển như thế nào. Đây sẽ là một mảnh ghép vô cùng quý giá, đắt dấu mốc quan trọng cho hành trình nghiên cứu về một tân thiên hà trong vũ trụ.

Nghiên cứu vừa được công bố trên tạp chí khoa học Monthly Notices of the Royal Astronomical Society.

Thùy Dung