Bộ Xây dựng lý giải nguyên nhân khiến giá nhà đất, chung cư tăng đột biến

Trong báo cáo thị trường quý III, đơn vị tư vấn dịch vụ bất động sản Savills cho biết giá chung cư tại Hà Nội tiếp tục leo thang ở cả dự án mới và cũ. Theo đó, mặt bằng giá dự án mới tăng 6% theo quý và 28% theo năm, đạt 69 triệu đồng một m2. Giá căn hộ mới ở TP HCM là 68 triệu đồng một m2.

Giá chung cư tại Hà Nội tiếp tục leo thang ở cả dự án mới và cũ

Theo dự báo của Savills, nguồn cung căn hộ tại các đô thị như Hà Nội, TP HCM sẽ cải thiện thời gian tới, song chủ yếu ở phân khúc trung cấp, còn căn hộ bình dân tiếp tục biến mất. Dự kiến cuối năm có 9.700 căn hộ mở bán, trong đó 88% đến từ các giai đoạn tiếp theo của các đại dự án. Từ 2025 trở đi, khoảng 10.000 căn từ 106 dự án sẽ được đưa ra thị trường, nhưng ở rổ hàng trung đến cao cấp.

Trong bối cảnh giá chung cư neo cao, chuyên gia khuyến nghị người mua nên tích lũy được ít nhất 30% giá trị nhà mới tính đến việc trả góp, đồng thời có kế hoạch tài chính rõ ràng, tìm hiểu kỹ tiến độ, pháp lý dự án.

Liên quan đến việc giá nhà ở thành phố lớn đang rất cao, có dấu hiệu ảo cho dù thị trường chưa thực sự sôi động. Trao đổi về nội dung trên, tại phiên họp báo thường kỳ Chính phủ tháng 9/2024, chiều ngày 7/10, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng đã lý giải và đưa ra giải pháp nhằm đưa bất động sản về đúng giá trị, tránh bong bóng và để những người có nhu cầu thực có thể mua được.

Ba nguyên nhân chính dẫn đến việc tăng giá bất động sản cao, đột biến thời gian qua, bao gồm: Thứ nhất, do nguồn cầu lớn hơn nguồn cung quá nhiều. Thứ hai, thị trường bất động sản có tình trạng đẩy giá, thổi giá. Điển hình, thời gần đây báo chí cũng đã phản ánh tình trạng một số địa phương ở Hà Nội tổ chức đấu giá đất, bị người mua đẩy giá đất cao lên rồi bỏ cọc. Thứ ba, đó là chi phí đầu tư, đầu vào của bất động sản bị tăng cao, từ chi phí đầu tư xây dựng, sử dụng đất.

Để giải quyết 3 nguyên nhân trên, về xử lý hành vi thao túng thị trường, thổi giá, Bộ luật Hình sự 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017, Luật Cạnh tranh, Luật Đất đai, và đặc biệt Luật Kinh doanh bất động sản 2023… đã có quy định rất rõ ràng.

Cụ thể, theo Luật Kinh doanh bất động sản, cấm hành vi thao túng thị trường, đẩy giá, thổi giá trong kinh doanh bất động sản, như tại Điều 8, trong đó bao gồm việc giả mạo tài liệu, có ý làm sai lệch thông tin (nhằm tăng giá trị của bất động sản không minh bạch); không công khai thông tin về bất động sản; gian lận, lừa dối, lừa đảo trong kinh doanh bất động sản (BĐS) (làm nhiễu loạn thị trường); Điều kiện đối với các tổ chức, cá nhân khi kinh doanh BĐS (Điều 9); Trách nhiệm về việc cung cấp thông tin (Điều 56, Điều 62…); Hoạt động môi giới BĐS (Điều 61 – 65).

Theo Thứ trưởng Nguyễn Việt Hùng, Luật Kinh doanh bất động sản đã đề ra những điều khoản rõ ràng, mạnh mẽ hơn trong việc kiểm soát các hành vi thổi giá và lũng đoạn thị trường bất động sản.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng thông tin, để kịp thời chấn chỉnh hiện trạng đấu giá quyền sử dụng đất, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 82/CĐ-TTg ngày 21/8/2024 với các yêu cầu và nhiệm vụ cụ thể đối với Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Xây dựng, UBND các tỉnh và các cơ quan, đơn vị có liên quan.

Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Xây dựng đã có Văn bản số 5333/BXD-QLN ngày 18/9/2024 về việc "phân tích cơ cấu giá thành, giá bán, nguyên nhân tăng giá bất động sản và đề xuất một số giải pháp nhằm giảm giá nhà ở, đất ở và ổn định thị trường bất động sản" gửi Văn phòng Chính phủ để báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Mới nhất, Bộ Xây dựng cũng đã ban hành Văn bản số 5155/BXD-QLN ngày 6/9/2024 về việc tăng cường công tác quản lý, kiểm soát tình hình biến động giá bất động sản gửi UBND các tỉnh, thành phố. Trong đó, Bộ Xây dựng đã đề xuất các giải pháp, cũng như kiến nghị các Bộ, ngành, các tỉnh, thành phố triển khai 6 nhiệm vụ, giải pháp bao gồm:

1. Thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các nhiệm vụ tại Công điện số 82/CĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.

2. Tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra việc thực thi các quy định của pháp luật liên quan đến các dự án, chủ đầu tư, đơn vị môi giới có hiện tượng thổi giá, trục lợi; có biện pháp ngăn ngừa, xử lý các hành vi vi phạm (nếu có).

3. Đề nghị các tỉnh, thành phố tiếp tục đẩy mạnh tiến độ giải quyết các thủ tục hành chính về đầu tư, giải phóng mặt bằng, xác định tiền sử dụng đất… nhằm bảo đảm nguồn cung cho thị trường (nhằm cân bằng cung cầu tại một số thành phố lớn đặc biệt như tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh).

4. Các tỉnh, thành phố thường xuyên tổ chức công bố, công khai thông tin về thị trường bất động sản, các chương trình, kế hoạch phát triển khu đô thị, nhà ở, các dự án bất động sản được phê duyệt, các dự án đầu tư đáp ứng điều kiện huy động vốn theo quy định pháp luật, nhằm bảo đảm minh bạch thông tin thị trường, ngăn chặn các hiện tượng gian lận, lừa đảo trong kinh doanh bất động sản.

5. Bộ Xây dựng kiến nghị Chính phủ giao cho Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Tài nguyên và Môi trường và các bộ, ngành liên quan nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, thí điểm mô hình "Trung tâm giao dịch bất động sản và giao dịch quyền sử dụng đất do Nhà nước quản lý" nhằm hạn chế rủi ro về giá và pháp lý cho người mua.

6. Kiến nghị Chính phủ giao Bộ Tài chính nghiên cứu, tham mưu cấp có thẩm quyền ban hành chính sách thu thuế phù hợp nhằm hạn chế tình trạng nhà, đất đã được mua, bán, nhưng bỏ hoang, không sử dụng gây lãng phí nguồn lực xã hội.